Mont d’an endalc’had

Eurioù munut Anna Breizh

Eus Wikipedia
Eurioù munut
Anna Breizh

An Degemenn , follennoù 27v-28r
Mare E-tro 1497-98
Stumm 162 follenn, 28 skeudenn
Ment (U x L) 66 x 46 mm
Doare Enliverezh war barch
Arzour Jean d'Ypres, alias
Mestr Anna Breizh

Lec'hiadur Bibliothèque nationale de France
Pariz (Renabl : Ms. NAL 3120)

Eurioù munut Anna Breizh zo un horae ad usum Romanum ("Eurioù giz Roma"), un eurioù a oa da Anna Breizh (1477-1514).
E Levraoueg Vroadel Bro-C'hall emañ, anvet Très Petites Heures d'Anne de Bretagne e galleg ha miret dindan an niverenn renabl Ms. NAL 3120.

Unan eus an dornskridoù bihanañ a zo deuet betek ennomp eo, pa'z eo 66 mm uhelder e follennoù ha 46 mm o ledander ; bihanoc'h eget ur gartenn-vank 86 x 54 mm eo eta.

Levr

E-tro 1497-98 e voe savet an dornskrid war 162 follenn barch keinet e leuegen kinklet en aour hag argant ; alaouret ivez ha kizellet eo troc'had al levrig, a zo en ur voest leuegen kinklet en aour.
War ar follenn 159r emañ ar ger diwezhañ : Amen. Diskriv eo chomet ar follennoù 14r, 14v, 15r, 159v betek 169v.

Skrid

Latin eo ar yezh, skrivet diwar skouer skritur an arzourien italian pa dreuzskrivent oberennoù an Henamzer, hag e frammoù 40 x 25 mm gronnet a ginkladurioù alaouret ; alaouret ivez eo ar pennlizherennoù war ur foñs glas pe ruz.

Skeudennoù

Skeudennoù liesliv bras zo, 28 anezho, ha 51 skeudennig ma'z eus tudennoù.

  • Flourdiliz Bro-C'hall hag erminigoù Breizh a ya d'ober foñs meur a bajenn : ar follennoù 20v[1], 25r[2], 29v[3], 32r[4], 36v[5] hag all.
  • Ardamezioù Bro-C'hall ha Breizh, hanter-hanter war ur skoed toget gant ur gurunenn roueel kizellet e flourdiliz hag erminigoù zo e traoñ ar follenn 40v.[6]
  • Flourdiliz hepken zo war ar follenn 33v[7].

Un horae ad usum Romanum, un eurioù klasel eo Eurioù munut Anna Breizh ; evel ar braz eus an eurioù eo e framm.

  • Fol. 2-13v : deiziadur e latin, war-bouez gwerzennoù gallek e traoñ ar pajennoù verso.
  • (Diskriv eo ar follennoù 14r, 14v ha 15r.)
  • F. 15v-19v : arroudoù eus ar pevar Aviel
  • F. 19v-26v : Pasion Jezuz hervez Aviel Yann
  • F. 26v-27v : meulgan Stabat mater
  • F. 27v-87v : eurioù gouestlet d'ar Werc'hez Vari
  • F. 87v-101v : Salmoù ar binijenn gant letanioù ha pedennoù
  • F. 102-133v : Gousperoù,matinezioù ha laodez oferenn an Anaon
  • F. 133v-137 : De sanctissima Trinitate
  • F. 137-139 : Obsecro te
  • F. 139v-142 : O intemerata
  • F. 142-142v : De sancto Michaele
  • F. 142v-143 : De sancto Johanne Baptista
  • F. 143-v : De sancto Johanne Evangelista
  • F. 143v-144 : De sanctis Petro et Paulo apostolis
  • F. 144-v : De sancto Jacobo apostolo
  • F. 144v : De pluribus apostolis
  • F. 145 : De sancto Stephano
  • F. 145v : De sancto Laurentio
  • F. 145v-146v : De sancto Christo* F.ro
  • F. 146v-147v : De sancto Sebastiano
  • F. 147v-148 : De pluribus martyribus
  • F. 148v : De sancto Claudio
  • F. 149-v : De sancto Anthonio
  • F. 149v-150 : De sancto Juliano
  • F. 150-v : De sancta Anna
  • F. 150v-151 : De sancta Magdalena
  • F. 151-v : De sancta Catherina
  • F. 151v-152 : De sancta Margareta
  • F. 152-v : De sancta Barbara
  • F. 152v-153v : De sancta Apolonia
  • F. 153v : goude ar ger amenskrivet e du e lenner, e galleg skrivet e glas : S ensuivent plusieurs devoutes oraisons — Premierement tu diras au matin quant tui te leueras de ton lict — ; ur bedenn e latin skrivet e du zo da-heul.
  • F. 154r : Quant tu ystras hors de ta maison. [...] Quant tu seras deuvany le crucifix.
  • F. 154v : Quant on ueult recepuoir le precieux corps de nostre seigneur iesuchrist. [...] Quant on la receu
  • F. 155r : [...] Contre la tempeste. [...] Pour le Roy. [...]
  • F. 155v : Pour impetrer grace de ses peches. [...] Contre les mauuaises pensées [...] Pour quelque tribulatiõ[8] [...]
  • F. 156r : Pour le tien amy qui est mort. [...] Pour le pere et la mere [...] S ensuivent les sept deuotes oraisons de mon seigneur saĩct[8] Gregore Pape.[9]
  • F. 156v-157v : seizh pedenn ar pab Gregor
  • F. 157v-159r : meulgan De Beata uirgine Et sororibus euis
  • (Diskriv eo peurrest al levr, adalek f. 159v betek f. 169v.)

Hogozik a-unvouezh e lavar ez eo bet livet Eurioù munut Anna Breizh gant Jean d'Ypres (14..? – 1508)[10] alias Mestr Anna Breizh , Mestr Eurioù munut Anna Vreizh , Mestr rozenn ar Chapel-Santel , Mestr Hemolc'h an unkorneg ha Mestr Buhez sant Yann Badezour [11],.

Tonkad an oberenn

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gant Anna Breizh e chomas betek he marv d'an 9 a viz Genver 1514 e Blois (Bro-C'hall). Aet an dornskrid diwar wel e-pad tremen 400 vloaz en em gavas gant ar barzh gall Émile Vitta (1866-1954)[12]}, ha goude e-kerz ar c'hont Guy de Jacquelot de Boisrouvray (Pondivi, 1 Kerzu 1866 - Genthod, 26 Eost 1954) ; hennezh a roas an dornskrid d'ar Stad c'hall e 1961.[13]

Levrlennadur

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • (fr) Avril, François. Les manuscrits à peinture en France. Paris : Flammarion, 1998 (ISBN 978-2-08-012176-9)
  • (fr) Walther, Ingo F. & Wolf, Norbert. Chefs d'œuvre de l'enluminure – Les plus beaux manuscrits du monde de 400 à 1600. Köln : Taschen, 2005 (ISBN 978-3-8228-4748-0)

Pennadoù kar

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. F. 20v.
  2. F. 25r.
  3. F. 29v.
  4. F. 32r.
  5. F. 36v.
  6. F. 40v.
  7. F. 33f
  8. 8,0 ha8,1 Merkit an dildenn : e galleg e oa pell a-raok hec'h implij e brezhoneg !
  9. Gregor XII a zilezas ar garg d'ar 4 a viz Gouere 1415, ha d'an 18 a viz Here 1417 ez eas da Anaon ; 9 fab a voe war e lerc'h, Aleksandr VI o ren adalek an 11 a viz Eost 1492 betek an 18 a viz Eost 1503, da lavaret eo d'ar mare ma voe aozet an dornskrid-mañ. Adalek 1572 e renas Gregor XIII.
  10. (fr) 'Bibliothèque nationale de France'. Kavet : 06/03/2022.
  11. (fr) 'Bibliothèque nationale de France'. Kavet : 06/03/2022.
  12. (fr) {{cite web|url=https://data.bnf.fr/10422367/emile_vitta/ |title=BnF|accessdate=06/03/2022}
  13. Walther & Wolf, 2005.