Lizherenneg ar brezhoneg : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Y-M D (kaozeal | degasadennoù) DDiverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
'''[[Lizherenneg]] ar [[brezhoneg]]''' he deus kemmet meur a wech en istor, hervez ar c'heriadurourien hag ar yezhadurourien. |
'''[[Lizherenneg]] ar [[brezhoneg]]''' he deus kemmet meur a wech en istor, hervez ar c'heriadurourien hag ar yezhadurourien. |
||
*er |
*er XVII{{vet}} kantved eo bet degaset al [[lizherenn]] [[c'h]] |
||
*en |
*en XIX{{vet}} kantved eo bet degaset implij a-vras al lizherenn [[k]] e-lec'h ''c'' ha ''q(u)'' (betek neuze ne veze implijet nemet nebeut dirak "e" hag "i", aliesoc'h dirak "n" ''(knech)'', ha tost bepred evit ''ker'' (kêr) hag un nebeud gerioù all.)<ref>[[Arzel Even]], ''[[Istor ar yezhoù keltiek]]'', [[Hor Yezh]], p. 118</ref> |
||
*en |
*en XX{{vet}} kantved |
||
**eo bet degaset ar [[zh]], ha n'emañ ket e lizherenneg ebet, ha koulskoude e vez sellet outi evel ul lizherenn gant tud zo. |
**eo bet degaset ar [[zh]], ha n'emañ ket e lizherenneg ebet, ha koulskoude e vez sellet outi evel ul lizherenn gant tud zo. |
||
**eo bet addegaset al lizherenn [[c]] . |
**eo bet addegaset al lizherenn [[c]] . |
||
Linenn 9: | Linenn 9: | ||
==Lizherenneg Hemon-Huon-Favereau== |
==Lizherenneg Hemon-Huon-Favereau== |
||
Sed amañ al [[lizherenneg]] hervez m'he c'haver e [[Geriadur Hemon-Huon]] ha [[Geriadur Favereau]] e 2011, hag abaoe ar bloavezhioù 1980: |
Sed amañ al [[lizherenneg]] hervez m'he c'haver e [[Geriadur Hemon-Huon]] ha [[Geriadur Favereau]] e [[2011]], hag abaoe ar bloavezhioù [[1980]] : |
||
{| class="wikitable centre" |
{| class="wikitable centre" |
||
Linenn 23: | Linenn 22: | ||
==An urzh ABK== |
==An urzh ABK== |
||
Ar memes lizherennoù a gaver en un urzh all e [[Yezhadur Bras ar Brezhoneg]], gant [[Frañsez Kervella]]: |
Ar memes lizherennoù a gaver en un urzh all e [[Yezhadur Bras ar Brezhoneg]], gant [[Frañsez Kervella]] : |
||
{| class="wikitable centre" |
{| class="wikitable centre" |
||
|+ Lizherennoù lizherenneg ar brezhoneg hervez [[Yezhadur Bras ar Brezhoneg]] |
|+ Lizherennoù lizherenneg ar brezhoneg hervez [[Yezhadur Bras ar Brezhoneg]] |
||
|- |
|- |
||
| [[A (lizherenn)|A]] a || [[B (lizherenn)|B]] b || [[K (lizherenn)|K]] k || [[D (lizherenn)|D]] d || [[E (lizherenn)|E]] e || [[F (lizherenn)|F]] f|| [[G (lizherenn)|G]] g || |
| [[A (lizherenn)|A]] a || [[B (lizherenn)|B]] b || [[K (lizherenn)|K]] k || [[D (lizherenn)|D]] d || [[E (lizherenn)|E]] e || [[F (lizherenn)|F]] f|| [[G (lizherenn)|G]] g || [[H (lizherenn)|H]] h || [[Ch (lizherenn)|Ch]] c || [[C'h (lizherenn)|C'h]] c'h ||[[I (lizherenn)|I]] i || [[Y (lizherenn)|Y]] y || [[J (lizherenn)|J]] j || [[L (lizherenn)|L]] l || [[M (lizherenn)|M]] m|| [[N (lizherenn)|N]] n || [[O (lizherenn)|O]] o || [[P (lizherenn)|P]] p || [[R (lizherenn)|R]] r || [[S (lizherenn)|S]] s |
||
| [[T (lizherenn)|T]] t || [[U (lizherenn)|U]] u || [[V (lizherenn)|V]] v || [[W (lizherenn)|W]] w || [[Z (lizherenn)|Z]] z |
| [[T (lizherenn)|T]] t || [[U (lizherenn)|U]] u || [[V (lizherenn)|V]] v || [[W (lizherenn)|W]] w || [[Z (lizherenn)|Z]] z |
||
|} |
|} |
||
Linenn 37: | Linenn 37: | ||
==An urzh ABC== |
==An urzh ABC== |
||
Ul lizherenn ouzhpenn, [[c]], a zo bet lakaet e [[Geriadur an Here]] e 1995, hag an urzh a zo neuze: |
Ul lizherenn ouzhpenn, [[c]], a zo bet lakaet e [[Geriadur an Here]] e 1995, hag an urzh a zo neuze: |
||
{| class="wikitable centre" |
{| class="wikitable centre" |
Stumm eus an 12 Mez 2011 da 15:03
Lizherenneg ar brezhoneg he deus kemmet meur a wech en istor, hervez ar c'heriadurourien hag ar yezhadurourien.
- er XVIIvet kantved eo bet degaset al lizherenn c'h
- en XIXvet kantved eo bet degaset implij a-vras al lizherenn k e-lec'h c ha q(u) (betek neuze ne veze implijet nemet nebeut dirak "e" hag "i", aliesoc'h dirak "n" (knech), ha tost bepred evit ker (kêr) hag un nebeud gerioù all.)[1]
- en XXvet kantved
Lizherenneg Hemon-Huon-Favereau
Sed amañ al lizherenneg hervez m'he c'haver e Geriadur Hemon-Huon ha Geriadur Favereau e 2011, hag abaoe ar bloavezhioù 1980 :
A a | B b | Ch c | C'h c'h | D d | E e | F f | G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Y y | Z z |
Met urzhioù all zo bet a-raok, hag a zo bet abaoe.
An urzh ABK
Ar memes lizherennoù a gaver en un urzh all e Yezhadur Bras ar Brezhoneg, gant Frañsez Kervella :
A a | B b | K k | D d | E e | F f | G g | H h | Ch c | C'h c'h | I i | Y y | J j | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Z z |
An urzh-se ivez a veze kavet
- e Geriadur Roparz Hemon, ha war an urzh-se e oa diazezet an anv ABK.
- e Grammaire Bretonne Per Trepos.
An urzh ABC
Ul lizherenn ouzhpenn, c, a zo bet lakaet e Geriadur an Here e 1995, hag an urzh a zo neuze:
A a | B b | C c | Ch ch | C'h c'h | D d | E e | F f | G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Y y | Z z |
Hep ch na c'h
Un urzh all zo c'hoazh, gant c met hep ch na c'h, e-barzh La grammaire bretonne pour tous, gant Eugène Chalm.
A a | B b | C c | D d | E e | F f | G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | R r | S s | T t | U u | V v | W w | Y y | Z z |
Deskadurezh
En deskadurezh n'eus urzh ofisiel ebet.
Notennoù ha daveennoù
- ↑ Arzel Even, Istor ar yezhoù keltiek, Hor Yezh, p. 118