Ariadne

• Pennadoù all zo diwar-benn an anvioù-badez Ariadna hag Ariane.

Ariadne, hervez Sebastiano Ricci

Kiliks eus ar livour Aison (war-dro 425–410 Kent J.-K., M.A.N., Madrid) ma tiskar Theseüs ar Minotaor e-kichen un templ

Zeichnung der Statue Ariadne auf dem Panther gant Johann Heinrich Dannecker

Ariadne (Ἀριάδνη, Ariádnê e gregach) a oa merc'h da Vinos, roue Kreta, ha da Basifae, e mojennoù Hellaz kozh. Ur ribitailh bugale o doa bet he zud. C'hoar e oa enta da C'hlaokos, Katreos, Androgeos, Akakallis, Deukalion, Faidra ha Ksenodike. Hanterc'hoar e oa d'ar Minotaor ouzhpenn ivez.

Stag eo hec'h anv

• ouzh anv Theseüs, en em gannas ouzh ar Minotaor,
• ouzh anv an doue Dionysos, tad he bugale-hi.

Mojennoù Ariadne

Ariadne ha Theseüs

Abadenn evañ gant Dionysos hag Ariadne. Arz gresianeg-ha-boudaat eus Gandhara, IIIe kantved kent J.-K..

Sikour a reas ar merc'hetaer Theseüs da gavout dor ar milendall da vont d'ober e stal d'ar Minotaor. Prometiñ dimeziñ ganti a reas an haroz, ha mont da zibunañ ur bolotenn roet ganti bep ma'z ae dre ribouloù ar milendall. Met ur wezh lazhet ar Minotaor e voe dilezet Ariadne gant an haroz, a blije dezhañ Faidra muioc'h evit he c'hoar, war enez Dia, a vez kemeret alies evit Naksos.

Ariadne ha Dionysos

An doue Dionysos o vambochat, hag Ariadne war e varlenn. Arz gresian-bouddhaek eus Gandhara, IIIde kantved.

Tremen a reas Dionysos dre an enez ha kavout Ariadne en ur mor a zaeloù. Ken fromet e oa gant he glac'har ma kasas anezhi gantañ betek Lemnos. Frealziñ a reas anezhi ha chom a rejont asambles. Genel a reas meur a vugel, en o zouez Keramos, Toas, Oenopion, Eurimedon, Flias, Preparatos ha Stafilos.

Hervez hengounioù all e vije marvet gant ar glac'har war an enezenn pe e vije bet lazhet gant Artemis war goulenn Dionysos, e Dia. Kavout a reer an hengoun-se e levr Homeros.

Adkemeret eo bet gant Racine en e werzennoù brudet  :

« Ariane, ma sœur, de quel amour blessée
Vous mourûtes aux bords où vous fûtes laissée ! »

Hervez un hengoun all e vije bet disoñjet gant Theseüs sammañ anezhi e bourzh e lestr, hag abalamour da se e vije bet disoñjet gant Theseüs cheñch gouelioù e vag. Dleet e vije bet dezhañ lakaat gouelioù gwenn evit diskouez e oa bet trec'h. Sevel a reas ur vorennn en-dro d'ar vag a guzhas anezhañ hag a drevarias spered Theseüs. Kaset e oa ar c'hastiz-se dezhañ gant an Doueed en abeg d'e drubarerezh. Ar roue Aigaios, tad an haroz, a oa o c'hortoz distro ar vag war devenn Aten. Pa welas ar gouelioù du, sin a gañv, e kredas e oa marvet e vab hag en em daolas war e benn er mor.

Hag un doueez e vije bet Ariadne?

Hervez Kerenyi e vije bet unan eus doueezed ar frouezhusted e Kreta, hag azeulet e veze e Naxos, Delos, Kiprenez hag Aten. Koulskoude e voe ankouaet hec'h orin doueel.

Orinoù minoean Ariadne

Ar vitologiezh c'hresian ne ra ket anv eus ar fed e vije un itron mestrez war ar milendall e Kreta. Gwir eo e oa tremenet kantvedoù abaoe. Un dabletezenn skrivet er skritur linennek B, kavet e Knosos, a zanevell koulskoude ur prof "mel evit an holl zoueed ; mel evit mestrez ar milendall". An holl zoueed a-gevret a reseve kement a vel ha mestrez ar milendall hec'h-unan. A-hervez e tlee bezañ un doueez pouezus-kenañ .

Marteze eo an itron-se a adkaver en Ariadne. En Ilias Homeros e lavarer marteze e oa bet ar milendall ul leurenn-dañs a oa bet graet evit Ariadne kentoc'h evit Minos. E-touez an tresoù engravet gant Hefaistos war skoed nevez Akilleus, unan eus an traoù diskouezet a oa ul leurenn-dañs "evel an hini treset gant Daidalos e kêr ec'hon Knosos evit Ariadne he rodelloù koant". Taolennet e oa ar "milendall dañs" zoken war ar skoed, "ma tañse warnañ gwerc'hezed en oad da zimeziñ ha paotred yaouank gant dorn an eil war arzorn egile ... o treiñ ken distroñs war o zreid mibin ha turgn ar poder ... hag e tañsent eno a-linennoù evit kejañ an eil re gant ar re all."

Anv-badez

Un anv-badez saoznek hag alamanek eo Ariadne.

• Ariadne Artiles, gwiskerez dilhad spagnol, brudet he feskennoù gant ur golo eus ar gelaouenn Elle

Ariadne en arzoù

• Gwelout ivez ar pennadoù Ariadna hag Ariane.

Sonerezh

• Ariadne auf Naksos, ur c'hoarigan savet gant Richard Strauss.

Lennegezh

• Ariadne, ur pezh-c'hoari gant Alan Alexander Milne e 1924.
• Ariadne Oliver e romantoù Agatha Christie .
• Ariana Dumbledore, c'hoar da Albus Dumbledore e levrioù Harry Potter.

Kizellerezh

• Ariadne auf dem Panther, gant Johann Heinrich Dannecker:

Levrlennadurezh

• Kerenyi, Karl 1976. Dionysos: Archetypal Image of Indestructible Life, ha dreist pep tra al lodenn I.iii «The Cretan core of the Dionysos myth» (Princeton University Press, Princeton)
• Ruck, Carl A.P. ha Staples, Danny, 1994. The World of Classical Myth. (Carolina Academic Press, Durham)

Pennadoù kar

• Ariane