Condottiero

Il Condottiero, 1480, gant Leonardo da Vinci.

Condottieri (condottiero en unander) eo an anv a veze graet er Grennamzer en italianeg eus ar vrezelourien a werzhe o ampartiz da vrezeliañ dre ur c'hontrad a veze anvet condotta.

Soudarded dilabour e oant, pe noblañsed o klask brud er brezel, ha klask a raent labour o servij stadoù bihan, keodedoù, ha n'o doa gwir arme ebet d'o difenn. Paeet e vezent gant arc'hant, met a-wechoù gant douaroù.

Hervez o lizher-labour (pe condotta) e rankent pourchas soudarded, dafar brezel, ofiserien. Ouzhpenn brezelourien a vicher e oant: gwir varc'hadourien brezel. A-wechoù e teuent da vout ken kreñv ma kemerent ar galloud er c'hêrioù a servijent.

War-dro 1550 ez eas ar vicher da goll. Chom a reas an anv en italianek evit envel kabitened a vrezelie en armeoù estren.

Condottieri brudet

Sigismondo Malatesta, kont Rimini, livet gant Piero della Francesca.

Condottiero eus ar XVIIvet kantved, livet gant Artemisia Gentileschi.

• Malatesta da Verucchio (1212-1312), diazezer al lignezMalatesta, mestr Rimini en 1295 ;
• Ruggiero da Flor (wd 1268-1305) ;
• Castruccio Castracani (1281-1328) ;
• Walter VI de Brienne (wd 1304-1356) ;
• Cangrande della Scala (1291-1329) ;
• Guidoriccio da Fogliano, marvet en 1352, a deuas da vezañ kabiten en arme Sienna, a voe trec'h war Montemassi e 1328, trec'h a voe livet gant Simone Martini en ur murlivadur er Palazzo Pubblico e Sienna ;
• Luchino dal Verme (wd 1320-1372) ;
• "Sir" John Hawkwood (Giovanni Acuto, wd 1320-1394) ;
• Alberico da Barbiano (1344-1409), a aozas Kompanunezh Sant-Jord a-benn stourm ouzh ar C'hallaoued; Donatello en deus savet un delwenn war varc'h anezhañ e Padova ;
• Jacopo dal Verme (1350-1409) ;
• Giovanni Ordelaffi (1355-1399) ;
• Biordo Michelotti 1380-muntret en 1398, mestr Pérousia.
• Othon IV de Brunswick-Grubenhagen, marvet en 1399 ;
• Facino Cane de Casale (ca 1360-1412) ;
• Andrea Fortebracci, anavet evel Braccio da Montone (1368-1384) ;
• Muzio Attendolo, anavet evel Sforza (1369-1424) ;
• Giovanni Vitelleschi (marvet en 1440) ;
• Erasmo da Narni, anavet evel Gattamelata (1370-1443) ;
• Niccolò Piccinino (1380-1444) ;
• Francesco Bussone da Carmagnola (1390-1432) ;
• Micheletto Attendolo ;
• Scaramuccia da Forlì, (Scaramouche de Forlì e galleg), (marvet en 1450) ;
• Bartolomeo Colleoni (1400-1475), a veze a bep eil a-du gant Venezia pe Milano ; Le Verrochio en deus savet un delwenn anezhañ war e varc'h e Venezia ;
• Francesco Sforza (1401-1466) ;
• Nicola di Monforte, anavezet ivez evel Nicolas de Montfort, (1415-1478), pe kont Campobasso ;
• Sigismondo Malatesta (1417-1468) ;
• Frédéric III de Montefeltro (1422-1482) ;
• Gian Giacomo Trivulzio (ca 1441-1518) ;
• Prospero Colonna (1452-1523), condottiero e selvij Stadoù ar Pab hag an Impalaeriezh Santel Roman German e-pad brezelioù Italia.
• Bartolomeo d'Alviano (1455-1515) ;
• Andrea Doria (1466-1560) a selvijas a bep eil, hag hervez an arc'hant a veze prometet dezhañ:
  • daou bab, Inosant VIII ha Clément VII,
  • daou roue Ferdinand Iañ eus Naplez, roue Bro-C'hall Frañsez Iañ, roue Bro-C'hall, ha re all ;
• Francesco di Mantova, pe Francesco II Gonzaga (1466-1519), Markiz Mantova ;
• Cesare Borgia (1475-1507), mab d'ar pab Alesant VI ;
• Niccolò di Pitigliano (marvet en 1510) ;
• Giovanni dalle Bande Nere (1498-1526) ;
• Ferrante Gonzaga (1507-1557) anavet ivez evel Ferrante Guastalla,
• Marcantonio Colonna (1535-1584) ;
• Fra Moriale ;
• Raymond de Cordoue ;
• Pergola ;
• Albrecht von Wallenstein .

Liammoù diavaez

• (it) Piv e oa ar c'h-condottieri?

---