Bernikia
Bernicia (e latin) pe Bernikia eo an anv roet da rouantelezh vrezhon Bryneich, en hanternoz Enez Vreizh, pa voe aloubet gant an Angled, er VIvet kantved. Klotañ a ra gant kontelezhioù Northumberland ha Durham hiriv, etre ar stêrioù Tweed ha Tees.
Padout a reas betek penn kentañ ar VIIvet kantved pan eas d'ober, a-gevret gant rouantelezh amezek Deira, rouantelezh nevez Northumbria
Bernikia an Angled
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Darn eus Angled Bernikia a c'hallje bezañ bet lakaet da ziwallerien a-hed Moger Hadrian e dibenn an amzervezh roman en Enez Vreizh. Darn al a deuas moarvat dre ar mor eus Deira e penn kentañ ar VIvet kantved.
Kentañ roue an Angled a anavezomp eo Ida, a deuas da vezañ roue Bernikia war-dro 547. E vibien a vrezelias pell a-enep ar rouaned vrezhon diwar-dro keit ma chomjont unanet. Pa savas brezel etre ar Vrezhoned e voe aesoc'h trec'h an Angled.
Rouantelezh Northumbria
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Mab-bihan, Æthelfrith Northumbria, an hini a unanas Deira gant e rouantelezh dre nerzh war-dro ar bloaz 604. Ren a reas en div rouantelezh (unanet en un Northumbria) ken e voe faezhet ha lazhet gant Raedwald of East Anglia ( hag en devoa roet bod da Edwin, mab da Ælle, roue Deira) war-dro 616. Edwin an hini a voe lakaet da roue neuze.
Da gentañ e stourmas Edwin ouzh repuidi Bryneich aet da chom da rouantelezh Gododdin. Goude e aloubas rouantelezh Elmet, ur rouantelezh vrezhon er vro a zo bremañ West Riding of Yorkshire, e-kichen Leeds, pezh a reas dezhañ ober brezel da Gembre ivez.
War-lerc'h emgann Hatfield Chase d'an 12 a viz Here 633, pa voe faezhet ha lazhet Edwin gant Cadwallon ap Cadfan eus rouantelezh Gwynedd ha Penda Mercia, e voe rannet Northumbria adarre etre Bernicia ha Deira.
Eanfrith, mab Aethelfrith, an hini a renas e-pad bloaz, ha neuze ez eas da-gaout Cadwallon evit klask ober peoc'h halazhet e voe. Breur Eanfrith, Oswald, a savas un arme neuze hag a drec'has war Cadwallon en emgann Heavenfield e 634. Goude an trec'h-se e hañval Oswald bezañ bet anavezet gant tud Bernicia koulz ha re Deira evel roue ur vro unanet anvet Northumbria.
Rouaned Bernikia
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Ida mab da Eoppa (547 - 559)
- Glappa mab da Ida (559 - 560)
- Adda mab da Ida (560 - 568)
- Æthelric mab da Ida (568 - 572)
- Theodric mab da Ida (572 - 579)
- Frithuwald (579 - 585)
- Hussa (585 - 593)
- Æthelfrith (593 - 616)
Dindan Deira 616 - 633
- Eanfrith Bernikia mab Æthelfrith (633 - 634)
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Alcock, Leslie, Kings and Warriors, Craftsmen and Priests in Northern Britain AD 550–850. Society of Antiquaries of Scotland, Edinburgh, 2003. ISBN 0-903903-24-5
- Alcock, Leslie, Arthur's Britain: History and Archaeology, AD 367–634. Penguin, London, 1989. ISBN 0-14-139069-7
- Higham, N.J., The Kingdom of Northumbria AD 350–1100. Sutton, Stroud, 1993. ISBN 0-86299-730-5
- Lowe, Chris, The Making of Scotland: Angels, Fools and Tyrants: Britons and Angles in Southern Scotland. Canongate, Edinburgh, 1999. ISBN-13: 978-0862418755
- Morris, John, The Age of Arthur. Weidenfeld & Nicolson, London, 1973. ISBN 0-297-17601-3
Menegoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- David Ford Nash, "Early British Kingdoms" EBK
- Bede en deus bet skrivet diwar-benn Bernikia en e Historia ecclesiastica gentis Anglorum.