Ar vran hag al louarn

Ar vran hag al louarn

Taolennet gant Léon Rousseau

Ar vran hag al louarn zo anv brezhonek ur fablenn meur a stumm dezhi.

Orin

Dont a ra ar fablenn eus ur vojenn henc'hresianek savet e komz-plaen gant Aisopos en Henamzer, war-dro ar VII^vet kantved kt JK hag ar VI^vet kantved kt JK. Aisopos eo tad ar fablennoù en hengoun lennegel Europa.

War e lerc'h e voe lakaet Ar vran hag al louarn, ha meur a fablenn all, e gwerzennoù latin gant Phaedrus (10 kent JK - war-dro 54 goude JK).

Ne voe ket peurankouaet er Grennamzer pa weler er Roman de Renart ar vran Tiecelin, he devoa laeret ur fourmaj digant ur gozhiadez, o leuskel he zamm da vont gant al louarn.

E 1647 e voe embannet un droidigezh c'hallek diwar Phaedrus, savet marteze gant Louis-Isaac Lemaistre de Sacy (1613-1684).

Gant an holl skridoù-se e oa bet awenet ar barzh gallek Jean de La Fontaine (1621-1695), en e zastumad fablennoù gallek, embannet en 1668. Hennezh eo awener an darn vrasañ eus ar fablennoù brezhonek a gaver abaoe an Patrom:XIXvet kanved.

Skridoù brezhonek

Pevar stumm brezhonek anavezet zo da vihanañ.

XIX^vet kantved

Savet e oa bet an doare brezhonek koshañ e 1828, gant Guillaume Ricou, e-barzh Fablou Esop troët en brezonec.

Un doare all zo bet savet gant Yves Louis Marie Combeau e 1836-37 ; adembannet eo bet e 2005.

N'eo ket bet lakaet ar fablenn e brezhoneg gant Pierre Désiré de Goësbriand en e levr Fables choisies de La Fontaine traduites en vers bretons e 1836.

XX^vet kantved

E 1907 e voe embannet doare Joachim Lamour (1841-1927) e stumm ur ganaouenn.

E 1935 e voe embannet doare Potr Treoure (1874-1952) el levr Barzaz ha Soniou evit ar vugale, hag adembannet goude ar brezel en e levr Mojennou ha Soniou.

XXI^vet kantved

Adembannet eo bet skrid Kombod gant Daniel Doujet el levr Fablennoù Jean de la Fontaine evit Al Lanv e 2005.

Enrolladur brezhonek

E 2010 e oa bet enrollet gant Christophe Gac er studio Radio Émeraude (Ar Folgoad) hag embannet gant an ti Éditions Ti ar Vro Bro-Leon (Lesneven) e miz Du dindan stumm ul levrig pozioù ha div bladennig-arc'hant, a ginnig 52 ganaouenn ha 4 fablenn e brezhoneg : Kanit 'ta tudoù.

Sonerezh

Pezhioù sonerezh zo bet savet gant meur a soaozour.

• Louis-Nicolas Clérambault (1676-1749)
• Jacques Offenbach e Six Fables de La Fontaine (1842)
• Charles Gounod (1857)
• Benjamin Godard eSix Fables de La Fontaine (~1871)
• Louis Lacombe (1888)
• Charles Lecocq e Six Fables de Jean de la Fontaine (1900)
• André Caplet e Trois Fables de Jean de la Fontaine (1919)
• Maurice Delage e Deux fables de Jean de la Fontaine (1931)

• Kanet eo bet barzhoneg La Fontaine gant Les Frères Jacques.
• Gant Giovanni Arpino ez eus bet savet un heuliad italianek d'an istor, ma weler merc'h al louarn o lazhañ ar vran.
• Gant Ivan Krilov eo bet lakaet e ruseg.