Phaedrus
Ur pennad Fedra zo ivez. Ur pennad Phèdre zo ivez.Phaedrus, pe Caius Iulius Phaedrus, hervez e anv latin en e hed, bet ganet er bloaz 15 kent JK, marvet er bloaz 50 goude JK, a oa ur sklav hag ur skrivagner latin a vevas en amzer an impalaered Augustus, Tiberius, Gaius (Caligula) ha Claudius.
E vuhez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Pezh a ouzer diwar e benn eo pezh a gaver en e skridoù, e fablennoù. Hellazad e oa ganet e Trakia. En-bugel e voe degaset da sklav da Roma. Dishualet e voe gant Augustus. Marteze eo e ti an impalaer e tapas e zeskadurezh war al latin hag ar gregach, hag e kavas an dastumad eus fablennoù Aesopos, a-hervez, graet gant Demetrius eus Phaleron, un 250 bloaz war-lerc'h.
Neuze e stagas da sevel fablennoù, ha da ober un dastumad anezho. Gantañ e teujont da vezañ un doare lennegezh.
Labourat a rae e palez an impalaer ha gwelout a rae ar bec'h a veze pa varve unan, ha pevar impalaer eo a welas o vervel. Diskred a voe warnañ en amzer Tiberius : dre zindan en dije graet meneg eus gwellañ mignon an impalaer, Sejanus. Barnet e voe, ha kondaonet d'an harlu, eus ar bloaz 27 betek 31. War-lerc'h marv Tiberius e tistroas da Roma ma embannas 4 dastumad all a-raok mervel e penn kentañ ren Nero.
E oberenn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Phaedri Augusti Liberti Fabulae Aesopiae (Fablennoù ezopek Phaedrus, disklav Aogust) eo anv oberenn Phaedrus, a ya 5 levrad d'ober anezhi, ha 135 fablenn enne. Ur rakskrid zo da bep levr, hag ur goude-skrid ivez, war-bouez al levr diwezhañ.
Diwar Aesopos[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
N'eo ket treuzskrivañ e gwerzennoù hepken a reas peogwir ne oa nemet 47 pezh a zo tennet eus komz-plaen Aesopos. Kontañ istorioù loened ha tud a ra an oberour, ha lakaat Aesopos da vevañ a ra ivez.
Pezhioù all[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Evit ar peurrest eus ar pezhioù n'int ket bet tapet diwar skrivagnerien all, met krouet gantañ diwar darvoudoù eus an amzer.
Brud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Koulskoude, en desped da berzhioù mat e fablennoù ne voe ket brudet-bras Phaedrus e-pad e vuhez, ha klemm a ra abalamour da se e rakskrid al Levrenn III, na kennebeut war-lerc'h. Meneget eo e anv gant Martialis hag Avianus, netra ken. Ne voe tennet e anv eus puñs an ankoun nemet pa voe diskoachet un dornskrid kozh gant al lenneg gall Pithou en 1596, a zo e dalc'h Markiz Rozambo hiriv. Awenet e voe Jean de La Fontaine gant kalz eus barzhonegoù Phaedrus evit sevel e re.