Reineke Fuchs (Goethe)
Reineke Fuchs zo ur varzhoneg veur alamanek gant Goethe, embannet e 1794. Rannet eo e daouzek kan e gwerzennoù mod Homeros (c'hwec'htroadegoù), savet gantañ diwar skridoù eus ar Grennamzer anavezet e meur a vro, evel ar Roman de Renart e galleg, pe Reineke de Vos, en alamaneg-izel, embannet e Lübeck e 1498.
E brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Lakaet eo bet e brezhoneg gant Jakez Riou hag embannet gant Gwalarn e 1936 gant an titl Troiou-kamm Alanig al Louarn[1]. Adembannet eo bet e skolveurieg gant Emgleo Breiz e 2000 ha gant An Alarc'h e 2011 e peurunvan.
Heuliañ a reas Jakez Riou testenn Goethe dre vras, nemet lakaat a reas an istor da c'hoarvezout e Breizh. Skarzhañ a reas koulskoude an abadennoù amourousted etre al louarn hag ar vleizez ; skarzhañ a reas ivez pajennoù flemmus Goethe a-enep pennoù bras an Iliz rak disheñvel e oa he stad e Frañs e 1930 diouzh ar pezh e oa da vare ar renad kozh. Hag ouzhpennañ a reas un diwezh kentelius : kastizet e rank bezañ Alanig, koll a ra e lost ha mervel nepell goude. Oberenn Goethe a echu war-lerc'h an emgann-daou, pa 'z eo bet al louarn anvet da vinistr ar justis, gant ur gentel disheñvel a-walc'h : "E-giz-se e tro ar bed, e-giz-se e troio".
Lennegezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Helmut de Boor (Hrsg), Die deutsche Literatur: Texte und Zeugnisse. Bd. 1. Mittelalter. S.738 -752. München, 1988 (ISBN 978-3-406-01948-7)
- Nicholas Boyle, Goethe. Der Dichter in seiner Zeit. Bd. 2: 1790 – 1803. S.194 - 196. Frankfurt am Main. 2004 (ISBN 978-3-458-34750-7)
- Karl Otto Conrady, Goethe - Leben und Werk. S.577 - 580. Düsseldorf und Zürich, 1994 (ISBN 978-3-538-06638-0)
- Richard Friedenthal, Goethe – sein Leben und seine Zeit. S.411 - 412. R. Piper Verlag München, 1963
- Gerhard Schulz, Die deutsche Literatur zwischen Französischer Revolution und Restauration. Teil 1. Das Zeitalter der Französischen Revolution: 1789 - 1806. S.322 - 323. München 1983 (ISBN 978-3-406-00727-9)
- Gero von Wilpert: Goethe-Lexikon. S.879. Stuttgart 1998 (ISBN 978-3-520-40701-6)
Reynke de vos (1498)
Herzog August Bibliothek, WolfenbüttelSkeudenn eus Reineke Fuchs gant Wilhelm von Kaulbach (1857)
Johann Wolfgang von Goethe dirak ur skeudenn tennet eus Reineke Fuchs, engravet gant Johann Heinrich Lips, war un timbr alaman eus 1949