Messerschmitt Bf 109
| Iskevrennad eus | fighter monoplane with 1 engine, land-based fighter monoplane, nijerez-emgann-ha-bombeziñ  |
|---|---|
| Deiziad krouiñ | 1937 |
| Implij | air superiority fighter |
| Anv er yezh a orin | Messerschmitt Bf 109 |
| Brezel | Eil Brezel-bed, Brezel Spagn |
| Bro orin | Trede Reich |
| Deiziad kregiñ | 1937 |
| Manufacturer | Messerschmitt |
| First flight | Mae 1935 |
| Armament | MG 17, MG FF, Rheinmetall-Borsig MK 108, Mauser MG 151, Rheinmetall-Borsig MG 131 |
| Powered by | Jumo 210, Daimler-Benz DB 601, Daimler-Benz DB 605 |
| Diorroer | Messerschmitt |
| Treset gant | Walter Rethel, Willy Messerschmitt |
| Lakaet er servij | 1937 |
| Service retirement | 27 Kzu 1965 |
| Disklêriadur dre ar munud e | Messerschmitt Bf 109 operational history |
Ar Messerschmitt Bf 109, berraet alies e Me 109, a oa un nijerez vrezel ungefluskerek hag unplas savet evit al Luftwaffe, an aerlu alaman.
An nijerez tagañ pennañ eus an Alamaned e-kerzh an Eil Brezel-bed e oa, ha graet e oa bet en tu-hont da 33 000 skouerenn anezhi. Ma oa ar wellañ nijerez e penn kentañ ar brezel (ne oa koulz lavaret nemet ar Spitfire saoz a oa barrek da geveziñ outi), e teuas da vezañ dic'hizet un tamm e dibenn ar brezel daoust ma chomas un ardivink a-zoare pa veze kaset gant levierien a-feson ha gwall zañjerus e-se evit nijerezed ar Re Gevredet.
Ar Bf 109 ha brezel Spagn
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Taol-esae ar c'harr-nij chase Messerschmitt Bf 109 a voe brezel Spagn er strollad Lejion Condor. Goude an taol-esae-se e voe cheñchet ar c'heflusker gant unan Daimler-Benz evit gwellaat c'hoazh pleustr strategiezhoù ar c'hirri-nij chase bet skiant-prenet. Gant ur c'heflusker nevez ha strategiezhoù bet gwellaet en ur vrezel wirion e chomas e-pad lodenn gentañ an Eil Brezel-bed ar c'harr-nij chase efedusañ o kaout ar strategiezhoù-nij gwellañ hag a-bell.
Brezel bro Spagn en doa roet lañs bras d'an aerlu alaman Luftwaffe a-benn bezañ prest hag efedus evit an Eil brezel-bed. En eskemm ha dre enep komunouriezh don Francisco Franco, blenierien kirri-nij spagnolat zo, broadelourien a youl-vat anezho, a yelas da nijal gant o c'henvreudeur alaman er strolladoù nij war talbenn ar reter war-vourzh Bf 109.
Ar Bf 109 hag ar brezel e Frañs
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E-kerzh emgann Bro C'hall e voe gwelloc'h evit he holl enebourien eeun : ar Bloch 152, an Dewoitine D.520 (siouloc'h met aesoc'h da vleniañ) ha betek an Hurricane Saoz. Memes-tra gant ar c'hirri-nij Morane-Saulnier MS.406 hag ar re Curtiss H75 (prenet digant ar Stadoù-Unanet), pa oa un nebeud skouerennoù anezho en aerlu Frañs.
Mistri an oabl e voe an Alamanted gant ar Messerschmitt Bf 109. N'eus karr-nij ebet a c'hellas talañ outañ.
Bf 109 hag emgann Bro-Saoz
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ret e voe gortoz Emgann Bro-Saoz evit gwelet un enebour hag a c'helle talañ d'ar Bf 109 : ar Supermarine Spitfire.
A-feur ma padas ar brezel e voe ret degas dizehan kemmoù d'ar Messerschmitt Bf 109 a-benn talañ ouzh lañs ar Gevredidi. Gant ar brezel o treiñ da fall evit an Trede Reich, ar Bf 109 a voe dic'hizet, nemet etre daouarn bleinerien varrek.
Ar BF 109 a zo chomet karr-nij chase karetañ ar vlenerien kirri-nij chase alaman, memes gant maouted pe As evel Adolf Galland pe c'hoazh Hans-Joachim Marseille. Kement-mañ a badas memes pa voe degaset ar c'harr-nij Focke-Wulf Fw 190, modernoc'h war meur a dachenn.
Goude an Eil brezel-bed
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Gant fin an Eil brezel-bed e voe paouezet produerezh ar Messerschmitt Bf 109. Ar re a oa mat da implijout c'hoazh a vo adimplijet betek ar bloavezhioù 1950 ha betek 1960 evit broioù zo, dindan ar stumm Bf 109 "Gustav".
