Amzer-amdremenet
Er yezhadur hag yezhoniezh e vez lavaret amzer-amdremenet, pe amdremened, pe amzer-dremenet ledan[1] (e latin: imperfectum) eus un amzer yezhadurel en tremened a dalvez da deskrivañ un ober pe un darvoud a c'hoarveze a-raok ar mare m'emeur o komz (amzer-vremañ) en ur reizhiad amzerioù rik pe a-raok ar mare m'emeur o komz anezhañ lakaet da zaveenn en ur reizhiad keñveriek met o resisisaat ar fed ma ne oa ket peurachu an ober pe ar stad-se d'ar mare kent-se. Da lâret eo e talvez da gomz eus an tremened evel ma vije en amzer-vremañ.
E berr-gomzoù e talvez an amzer-dremenet strizh da verkañ an amzer-dremenet en un tu hag an arvez ledan en tu all war un dro, enebet ouzh an amzer-dremenet strizh, da skouer[2]:
- Bez' e lenne
- Lenn a rae
- Klañv e oa
Alies e vez implijet an amzer-mañ evit danevelliñ.
Brezhoneg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E brezhoneg e c'heller sevel an amzer-dazont hervez an tri doare displegañ boas, da skouer gant ar verb "hadañ"
- Displegadur eeun hep raganv gour:
- Bez' e haden
- Bez' e hades
- Bez' e hade (eñ/hi)
- Bez' e hademp
- Bez' e hadec'h
- Bez' e hadent
- Bez' e haded
- Displegadur eeun gant ur raganv gour:
- Me a hade
- Te a hade
- Eñ a hade
- Hi a hade
- Ni a hade
- C'hwi a hade
- Int a hade
- Gant ar verb-skoazell "ober":
- Hadañ a raes
- Hadañ a raes
- Hadañ a rae (eñ/hi)
- Hadañ a raemp
- Hadañ a raec'h
- Hadañ a raent
- Hadañ a raed
Yezhoù all
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Saozneg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E gwirionez e saozneg n'eus amzer-amdremenet ebet, hag enebet e vez an amzer-dremenet strizh (past perfect) diouzh un tu ouzh an amzer-dremenet pad diouzh an tu all, savet diwar ar verb-skoazell "to be" en dremened mui stumm-ober ar verb pennañ, da skouer:
- Arvez strizh:
- I ate ("Debriñ a ris")
- Arvez amstrizh (=ledan/pad):
- I was eating ("Debriñ a raen"/"O tebriñ e oan")
Estreget e arc'hwel pennañ ma talvez da sevel an doare-divizout, a-hendall e c'heller implijout ar verb-doareañ "would" (berraet: "'d") evit pouezañ war ar fed ma veze graet pe ma c'hoarveze un dra bennak e-pad kalz a amzer en amzer dremenet, da lâret eo an amdremened en arvez boas, da skouer:
- Back then, I'd eat early and then I'd walk to school
Latin
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Setu penaos e veze displeget pep rummad verboù en amzer-amdremenet e latin:
parāre | docēre | legere | capere | scīre | esse | |
---|---|---|---|---|---|---|
ego | parābam | docēbam | legēbam | capiēbam | sciēbam | eram |
tū | parābās | docēbas | legēbās | capiēbās | sciēbās | erās |
is | parābat | docēbat | legēbat | capiēbat | sciēbat | erat |
nōs | parābāmus | docēbāmus | legēbāmus | capiēbāmus | sciēbāmus | erāmus |
vōs | parābātis | docēbātis | legēbātis | capiēbātis | sciēbātis | erātis |
eī | parābant | docēbant | legēbant | capiēbant | sciēbant | erant |
Spagnoleg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Diwar patrom an displegadur latin e oa bet dioroet an amzer-amdremenet er yezhoù romanek a-vremañ.
E spagnoleg e vez enebet an amzer-amdremenet (anvet alies: copretérito) ouzh an amzer-dremenet amstrizh (pe "kevrennek") hag ivez ouzh an amzer-dremenet strizh, disheñvel takas implij pep hini an eil e-keñver ar re all, da skouer:
- Tremened strizh
- fue ("bez' e voe")
- comió ("bez' e tebras")
- Tremened amstrizh
- ha sido" ("bet eo")
- ha comido ("debret en deus")
- Amdremenet
- era ("bez' e oa")
- comía ("bez' e tebre")
Setu penaos e vez displeget pep rummad verboù reizh:
hablar | comer | insistir | ir | ser | ver | |
---|---|---|---|---|---|---|
yo | hablaba | comía | insistía | iba | era | veía |
tú | hablabas | comías | insistías | ibas | eras | veías |
él | hablaba | comía | insistía | iba | era | veía |
nosotros | hablábamos | comíamos | insistíamos | íbamos | éramos | veíamos |
vosotros | hablabais | comíais | insistíais | ibais | erais | veíais |
ellos | hablaban | comían | insistían | iban | eran | veían |
Persieg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ar persieg a ra an diforc'h etre an amzer-dremenet pad diouzh un tu hag an amzer-amdremenet diouzh a tu all.
Reizh eo diplegadur an amzer-amdremet evel an holl amzerioù tremenet all, savet diwar ur rakger digemm ("mi-") mui dibennoù personel ("-am"...) evel-hen (s.o. ouzh ar pennad "verb kevrennek"):
raf.tan (to go) | kâr kar.dan ("labourat") | |
---|---|---|
Me | mi.raft.am | kâr mi.kard.am |
Te | mi.raft.i | kâr mi.kard.i |
Eñ/Hi | mi.raft | kâr mi.kard |
Ni | mi.raft.im | kâr mi.kard.im |
C'hwi | mi.raft.id | kâr mi.kard.id |
Int | mi.raft.and | kâr mi.kard.and |
Daosut ha m'eo aet da get an amzer-amdremenet en darn vrasañ eus ar yezhoù slavek e kendalc'her d'ober ganti c'hoazh e bulgareg, da skouer:
- Amdremenet:
- пристигаx/пристигнеx (pristigah/pristigneh)
- "degouezhout a raen"
- Tremened strizh/Aoristek:
- пристигнах (pristignah)
- "degouezhout a ris"
Malayalameg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E malayalameg e vez enebet an amzer-adremenet plaen diouzh un tu gant an amdremened pad diouzh an tu all:
- ഓടുക (ōṭu.ka: "red.ek")
- Amdremenet plaen
- merket gant an dibenn "-യായിരുന്നു" (-yāyirunnu)
- ഓടുകയായിരുന്നു (ōṭu.ka.yāyirunnu: "redek a rae")
- Amdremened pad
- merket gant an dibenn "--മായിരുന്നു" (-māyirunnu)
- ഓടുമായിരുന്നു (ōṭu.māyirunnu: "o redek e oa/e veze")
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Kergoat, L. & Ar Briz, M. (1989) Geriaoueg Dielfennerezh lennegel / Yezhadur (brezhoneg/galleg - galleg/brezhoneg), embann. Kreizenn ar Geriaouiñ (Diwan Breizh)
- ↑ Kervella, F. (1947, adembann. 1976: 178) Yezhadur bras ar brezhoneg, Brest: Al Liamm