René Le Fur
| Reizh pe jener | paotr  |
|---|---|
| Bro ar geodedouriezh | Frañs |
| Anv-bihan | René |
| Anv-familh | Le Fur |
| Deiziad ganedigezh | 12 Gen 1872 |
| Lec'h ganedigezh | Pondi |
| Deiziad ar marv | 23 Ebr 1933 |
| Lec'h ar marv | Pariz |
| Lec'h douaridigezh | Montmartre Cemetery |
| Breur pe c'hoar | Louis Le Fur |
| Yezhoù komzet pe skrivet | galleg |
| Micher | mezeg, surjian, troazhadour |
| Strollad politikel | Action Française |
| Ezel eus | Kevredigezh Vroadel Breizh |
| Prizioù resevet | Marc'heg al Lejion a Enor, Médaille d'honneur des épidémies |
René Frédéric Le Fur, ganet e Pondi d'an 12 a viz Genver 1872 ha marvet e Pariz d'an 23 a viz Ebrel 1933, a oa ur surjian, un troazhadour hag ur stourmer roueelour ha rannvroelour ivez. O vezañ ma oa ur mezeg arbennigour anavezet-mat e Pariz en em ouestlas da sevel obererezhioù evit ar Vreizhiz o chom e rannvro Bariz, renerezh ar gelaouenn sizhuniek Le Breton de Paris en o zouez[1]. Ken uhel e voe e vrud, ma voe lesanvet priñs ar flañchell.
Buhez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Mab e oa d'an advoue Jules-Louis Le Fur, bet maer Pondi. E vreur, Louis, a voe gwiraour. Ur vachelouriezh war ar skiantoù a dapas e Skol-veur Roazhon e 1890 ha mont a reas da ziabarzhad en ospitalioù Pariz e 1895. E 1897 ez eas da servij en ur c'hlañvgarr pa voe brezel etre Gres ha Turkia.
Arbennigour war an droazhadouriezh e choazas da vezañ pa soutenas e dezenn doktorelezh e 1901. Bez e voe surjian en ospital Péan hag er glinikenn Sant-Yann-Doue. E-pad ar Brezel-bed kentañ e voe pennsurjian en adospital staliet el lise Jeanson-de-Sailly.
Ur c'hatolik gredus e voe ken e teuas da vezañ sekretour meur ar servij klokaus evit kelenn ar vezegiezh aozet gant an Institut catholique de Paris e 1908.
Dimeziñ a reas gant Marie Nicolaÿ, merc'h d'an alvokad ha skridarnodour katolik, Fernand Nicolaÿ. Ur genkiz a brenas e Kiberen e Beg Kilvig.
Prezidant Medisined ar Saena e voe e 1923-1924.
Hervez Thomas Perrono, m'eo nebeutoc'h anavezet eget Ernest Renan, met ken bras all e voe e bouez evit ma vije frammet kumuniezh Breizhiz er gêr-benn, a-dra sur.
Pa varvas e 1933 e voe interet e bered Montmartre, goude an obidoù ma teuas prezidant ar Republik c'hall, Albert Lebrun[2].
.
Engouestladur politikel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ur roueelour oberiant e oa René Le Fur, ken ez eas da vezañ mezeg ofisiel an Dug Orleañs, emvenner roue Bro-C'hall. E 1904 e krouas an Entente nationale pour la reconstitution intégrale des libertés de France evit bodañ an holl dud a youl-vat da enebiñ ouzh an enebourien a-ziabarzh : frañmañsoned, yuzevien, meteked, etrebedelourien[3] hag e 1906 e c'houzañvas ur furchadeg-ti pa voe renet gant gouarnamant ar Bloc des gauches un enklask war itrikoù an tu dehou pellañ. Er mare-se e voe unan eus paeroned an Institut d'Action française. E 1906 e enebas ouzh an dud a soutene ar c'habiten Dreyfus hag e roas arc'hant evit ma vije medalennet ar jeneral Mercier, ministr ar Brezel e 1899[4].
Pennadurezh rannvroelour[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E darempred e voe gant un toullad emsaverien rannvroelourien, (markiz an Estourbeillon , Teodor Botrel, Charles Le Goffic, Eugène Le Mouël) hag e talc'has da lakaat Breizh hag ar Vreizhiz en a-raok[5]. E kevredigezh Morbihaniz Pariz e emezelas hag evel eil prezidant e kemeras perzh e krouidigezh Kevredad kevredigezhioù breizhat ar Saena e 1911[6]. E 1911, da-geñver staliadur monumant an Unianezh e Roazhon e lañsas un isskridad evit lakaat war wel an enebiezh ouzh delwenn Anna Vreizh daoulinet dirak ar roue gall dispaket e Roazhon, ha kinnig ma vije krouet un delwenn dereatoc'h, Breizh war sav, hec'h anv.
Da-geñver liñvadennoù e Pariz (C'hwevrer 1910) ec'h aozas Koan Breizhiz Pariz, hag a vo kendalc'het e 1911 dindan paeroniezh Kevredigezh Breizhiz Pariz hag ar gelaouenn sizhuniek Le Breton de Paris, krouet gantañ e 1908 hag e renas anezhi betek 1923. Enni e veze embannet evit netra kemennadennoù ar c'hevredigezhioù hag ar c'hevarzheoù breizhat a veze krouet e rannvro Pariz ingal hag oberiantizoù Kevredigezh Vroadel Breizh.
En e di, 14 straed Vaneau, e veze roet kentelioù brezhoneg bep yaou gant Adrien de Carné adal 1914[7].
Sevel a reas oberennoù-skoazell evit ar Vreizhiz e Pariz, ar gilezegezh, La Mutualité bretonne (1908) ha L'Œuvre du vestiaire breton (e 1914, L'Œuvre du soldat breton). Ouzhpenn an harp evit kaout fred e voe kinniget da izili ar gilezegezh mont da vezañ pareet e Klinikenn Sant-Lug[8].
Enorioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Medalenn a-enor an darreuziadoù, 1917
- Marc'heg al Lejion a-enor, 1921
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Armel Calvé, Histoire des Bretons à Paris, Coop Breizh, 1994. (ISBN 9782909924289)
- Françoise Le Goaziou & Frédéric Morvan, Bretons-sur-Seine, Éditions Ouest-France, 2019, pp. 149-152. (ISBN 9782737381157)
Notennoù ha daveennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ (fr) BnF
- ↑ Le Figaro, 27 Ebrel 1933, p. 2.
- ↑ Rentañ-kont ur brezegenn dibunet e sal al Liorzherezh, e Pariz, d'an 21 a viz 1905 e-barzh levrig L'Entente nationale, L'armée et la franc-maçonnerie, 1905.
- ↑ Isskridad lañset gant ar Revue d'Action française, 15 Here 1906.
- ↑ Armel Calvé, Histoire des Bretons à Paris, p. 115.
- ↑ Armel Calvé, Histoire des Bretons à Paris, p. 136.
- ↑ Armel Calvé, Histoire des Bretons à Paris, p. 212.
- ↑ Armel Calvé, Histoire des Bretons à Paris, p. 112.