Mont d’an endalc’had

Tud daou spered

Eus Wikipedia


Dizemglev war an dermenadurezh

An nevezc'herioù a zo implijet er pennad-mañ a zo bet krouet a-ratozh-kaer.
Ne vezont ket kavet er geriadurioù ordinal peurvuiañ eta, pe, a-wechoù dre abeg teknikel pe abeg resis, ne glot ket an termenadur anezho gant an termenadur boutin.


An termen tud daou spered a ra dave da dud an trede rev e meur a sevenadur eus norzh Amerika (Kanada ha Stadoù-Unanet dreist-holl).

Ez-hengounel e veze implijet hervez kredennoù ar meuriad-mañ'r-meuriad evit lâret e veve en un den bennak daou spered pe ene, unan gourel hag unan benel. Amprestet eo bet an termen hiziv ivez evit ober dave da dud LGBT hag etrereizhel hag a orin indian gante o-unan.

Implijet e vez hiziv an termen tud daou spered kentoc'h evit an termen deuet da vezañ negativel hag a veze implijet a-gent gant Europiz evit kaozeal eus seurt tud "berdache" (diwar ar galleg bardache, savet d'e dro diwar ar perseg bardaj pe barah "gast (paotr)"). Implijet e oa an termen "daou spered" (saozneg: "two-spirit", savet diwar an ojibweg: niizh manitoag, "daou spered") evit ar wezh kentañ e Winnipeg (Kanada) e 1990 da geñver trede emgav etremeuriadel gae ha lesbian pobloù orin Amerika.

An dud daou spered a wisk ur meskaj dilhad evit diskwel int paotred ha merc'hed war un dro gant un identelezh (pe stad-den) revel resis disheñvel diouzh tud all ar meuriad ha c'hoari a reont ur rol arbennik er gevredigezh, da skouer ober war-dro ar re glañv hag ivez ar re varv, kontañ ar mojennoù, kanañ ha dañsal, rakwelet an dazont hag all.

E meuriadoù zo e veze lakaet dud daou spered e korf ur vaouez da benn ar meuriad ha leusket e vezent da hemolc'hin, da besketa pe nouspet tra a veze graet ez-hengounel gant ar c'houred.

Daoust ma vez kavet tud daou spered e kalz a veuriadoù pobloù-orin eus Amerika ne oa ket bet anezhe en holl gwitibunan, da skouer ar Gomanched, an Eyaked hag an Irokwoyed hag ivez an Apacheed (estreget meuriadoù apacheed resis evel al Lipaned, pe ar Veskaleroed).

Levezonet e oa bet hogozig holl pobloù-orin Amerika gant an dismegañs ouzh an dud heñvelrevel bet degaset gant Europiz, met donoc'h e oa bet levezonet meuriadoù zo evit reoù all, dreist-holl an Apacheed.

  • Aleuteg
    • Korf ur gour: Ayagigux' ("gour treuzfeuremet e maouez")
    • Korf ur vaouez: Tayagigux' ("maouez treuzfeuremet e gour")
  • Apacheeg
  • Arapahoeg
    • Korf ur gour: Haxu'xan (unander), Hoxuxuno (liest) ("askorn brein")
  • Arikareg
    • Korf ur gour: Kuxa't
  • Asiniboineg
    • Korf ur gour: Winktan
  • Atsougewieg
    • Korf ur gour: Yaawa
    • Korf ur vaouez: Brumaiwi
  • Bella Coola
  • Blackfoot
    • Peigan ar su
      • Korf ur gour: Aakíí'skassi ("en em dougen evel ur vaouez")
      • Korf ur vaouez: Saahkómaapi'aakííkoan ("paotr-plac'h")
  • Cheyeneg
    • Korf ur gour: He'eman (unander), He'emane'o (liester) (hee = "maouez")
    • Korf ur vaouez: Hetaneman (unander), Hatane'mane'o (liester) (hetan = "gour")
  • Tchickasaweg, Choctaw
    • Korf ur gour: Hoobuk
  • Tchoumacheg
    • Korf ur gour: Agi
  • Kokopeg
    • Korf ur gour: Elha ("laosk")
    • Korf ur vaouez: Warrhameh
  • Coeur d'Alene
  • Kreeg
    • Korf ur gour: Aayahkwew ("na gour na maouez")
  • Crow
    • Korf ur gour: Bote/Bate/Bade ("na gour na maouez")
  • Dakota (Santee Sioux)
    • Korf ur gour: Winkta
  • Deg Hit'an (Ingalik)
    • Korf ur gour: Nok'olhanxodeleane ("maouezheñvelour")
    • Korf ur vaouez: Chelxodeleane ("gourheñvelourez")
  • Gros Ventre
    • Korf ur gour: Athuth
  • Hidatsa
    • Korf ur gour: Miati ("rediet d'en em dougen evel ur vaouez")
  • Hopieg
    • Korf ur gour: Ho'va
  • Illinois
    • Korf ur gour: Ikoueta
    • Korf ur vaouez: Ickoue ne kioussa ("hemolc'herez")
  • Interior Salish (Flathead)
    • Korf ur gour: Ma'kali
  • Inuiteg
    • Korf ur gour: Sipiniq ("bugal kemmet he/e rev pa oa bet ganet")
  • Juaneno
    • Korf ur gour: Kwit
  • Karankaweg
    • Korf ur gour: Monaguia
  • Keresaneg
  • Klamateg
    • Male-/Korf ur vaouez: Tw!inna'ek
  • Koutenaieg
    • Korf ur gour: Kupatke'tek ("maouezheñvalour")
    • Korf ur vaouez: Titqattek ("gourheñvalourez")
  • Kumeyaay
    • Tipai, Kamia
      • Korf ur vaouez: Warharmi
  • Lakota (Teton Sioux)
    • Korf ur gour: Winkte ("[fellout a ra dezhañ/i] bezañ [evel] [ur] vaouez" diwar winyanktehca)
    • Korf ur vaouez: Bloka egla wa ke ("krediñ a ra dezhi e c'hell en em dougen evel ur gour")
  • Luiseno
    • San Juan Capistrano
      • Korf ur gour: Cuit
    • Mountain
      • Korf ur gour: Uluqui
  • Mandaneg
    • Korf ur gour: Mihdacka (mih-ha = "maouez")
  • Maricopa
    • Korf ur gour: Ilyaxai' ("plac'hheñvel")
    • Korf ur vaouez: Kwiraxame
  • Miamieg
    • Korf ur gour: Waupeengwoatar ("dremm gwenn")
  • Mikmakeg
    • Korf ur gour: ji'nmue'sm gesalatl ("karout a ra eñ ar baotred" perhaps correctly spelt)
  • Miwokeg
    • Korf ur gour: Osabu (osa = "maouez")
  • Mohave
    • Maled-bodied: Alyha ("laosk")
    • Korf ur vaouez: Hwame
  • Mono
    • Western
      • Korf ur gour: Tai'up
  • Navac'hoeg
    • Korfoù etrereizhel gouel-/benel-: Nadleeh pe nadle (rumm), nadleehi (unander), nadleehe (liester) ("un den hag a gemm atav")
  • Nisenaneg (su Maidu)
    • Korf ur gour: Osa'pu
  • Ojibweg (Chippewa)
    • Korf ur gour: Agokwa ("gour-maouez")
    • Korf ur vaouez: Okitcitakwe ("gadourez")
  • Omahaeg, Ponca
    • Korf ur gour: Mixu'ga ("kelennet gant al loar")
  • Otoeg, Kansa (Kaw)
    • Korf ur gour: Mixo'ge ("kelennet gant al loar")
  • Paiouteg
    • Norzh
      • Korf ur gour: Tudayapi ("gwisket evel ar rev all")
    • Su
      • Korf ur gour: Tuwasawuts
  • Patwin
    • Korf ur gour: Panaro bobum pi ("div rev en deus")
  • Pawnee
    • Korf ur gour: Ku'saat
  • Pomo
    • Norzh
      • Korf ur gour: Das (Da = "maouez")
    • Su
      • Korf ur gour: T!un
  • Potawatomieg
    • Korf ur gour: M'netokwe ("dreistordinal" Manito + lostger benel)
  • Quinault
    • Korf ur gour: Keknatsa'nxwixw ("damvaouez")
    • Korf ur vaouez: Tawkxwa'nsixw ("en em dougen evel ur gour")
  • Salinaneg
    • Korf ur gour: Coya
  • Sanpoileg
  • Saukeg
    • Korf ur gour: I-coo-coo-a ("gour-maouez")
  • Shasta
    • Korf ur gour: Gituk'uwahi
  • Chochoneg
    • Bannock
      • Korf ur gour: Tuva'sa ("gaonac'h")
    • Lemhi
      • Male/Korf ur vaouez: Tubasa
      • Korf ur vaouez: Waipu sungwe ("hanter-vaouez")
    • Gosiute
      • Korf ur gour: Tuvasa
    • Promontory Point
      • Korf ur gour: Tubasa waip ("maouez c'hoanac'h")
      • Korf ur vaouez: Waipu sungwe ("woman-half")
    • Nevada
      • Korf ur gour: Tainna wa'ippe ("gour-maouez")
      • Korf ur vaouez: Nuwuducka ("hemolc'herez")
  • Takelmeg
    • Korf ur gour: Xa'wisa
  • Tewaeg
    • Male-/Korf ur vaouez: Kwido
  • Tiwaeg
    • Isleta
      • Korf ur gour: Lhunide
  • Tlingiteg
    • Korf ur gour: Gatxan ("coward")
  • Tohono O'odham (Papago), Akimel O'odham (Pima)
    • Korf ur gour: Wik'ovat ("plac'hheñvel")
  • Toubatoulabaleg
    • Korf ur gour: Huiy
  • Outeg
    • Su
      • Korf ur gour: Tuwasawits
  • Winnebago (Ho-Chunk)
    • Korf ur gour: Shiange ("gour amc'hourel")
  • Wichrameg
    • Korf ur gour: Ik!e'laskait
  • Youmaeg
    • Korf ur gour: Elxa' ("loask")
    • Korf ur vaouez: Kwe'rhame
  • Yanaeg
    • Korf ur gour: Lo'ya
  • Youpikeg
    • Chugach/Pacific (Alutikeg, su Alaska)
      • Korf ur gour: Aranu'tiq ("gour-maouez")
    • St. Lawrence Island (Youpikeg Siberia, kornôg Alaska)
      • Korf ur gour: Anasik
      • Korf ur vaouez: Uktasik
    • Kuskokwim River (Kreiz Alaska)
      • Korf ur gour: Aranaruaq ("maouezheñvel")
      • Korf ur vaouez: Angutnguaq ("gourheñvel")
  • Zapotekeg
  • Zunieg
    • Korf ur gour: Lha'mana ("en em dougen evel ur vaouez")
    • Korf ur vaouez: Katotse ("paotr-plac'h")

Tud daou spered e lec'hioù all

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Porched ar revelezh denel (LGBT) – Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar revelezh.