Lucky Luke

*Sous le Ciel de l'Ouest* (1952), golo an embannadur blot orin

Lucky Luke zo un heuliad bannoù-treset gallek savet gant ar Belgiat Morris er gelaouenn Journal de Spirou e 1946.
Anvet eo diouzh e dudenn pennañ Lucky Luke, ar c'how-boy digenvez eus ar Far-West, brudet evit bezañ « an den a denn buanoc'h eget e skeud ».

Embannadurioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Lucky Luke ha Jolly Jumper evit ar wech kentañ en *Arizona 1880* (1946)

An istorioù kentañ a voe embannet er gelaouenn Journal de Spirou etre ar bloavezhioù 1940 ha 1960, ha war lerc'h er gelaouenn Pilote a-raok dont er-maez e stumm albomoù.

Kenlabourat a reas Morris gant ar senarioour René Goscinny etre 1955 ha 1977.

An albomoù 1 da 31 zo bet embannet e ti Dupuis, an albomoù 32 da 72 zo bet embannet e ti Lucky Productions ha Lucky Comics. E 1968, diwar ali Goscinny, ec'h asantas Morris Dupuis ha mont da di Dargaud. Goude marv Goscinny e 1977 e labouras Morris gant oberourien all, Xavier Fauche, Jean Léturgie ha Lo Hartog Van Banda en o zouez.

Goude marv Morris e 2001 e reas Achdé (tresadennoù) ha Laurent Gerra (senario) war-dro an heuliad, gant un nivereladur nevez.

En holl, 75 albom Lucky Luke zo bet embannet betek hiziv. E 23 yezh eo bet troet an heuliad.

An heuliad[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

I'm a poor lonesome cowboy… ("Ur paourkaezh cow-boy digenvez zo ac'hanon") : adalek an albom Des rails sur la prairie e kan Lucky Luke an ton-mañ e fin e droioù-kaer, en ur bellaat war-du an heol o vont da guzh.

I'm a poor lonesome cow-boy
and a long long way from home.
« Ur paourkaezh cow-boy digenvez zo ac'hanon
ha hir eo an hent betek ar gêr. »

Guest stars[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tresoù tud vrudet zo bet lakaet da lod tudennoù er stirad Lucky Luke.

Louis de Funès ha Patrick Préjean a anavezer e Le Bandit manchot.
Jack Palance zo Phil Defer ha Lee Van Cleef zo Eliot Belt e Chasseur de primes.
René Goscinny e-unan zo Pete an Etremar ha Jean Gabin zo ur c'how-boy e Lucky Luke contre Joss Jamon.
Dopey, unan eus tudennoù Ruée sur l'Oklahoma, a denn da Vichel Simon yaouank.
David Niven eo ar c'helenner sevended e Calamity Jane.
Gary Cooper zo e En remontant le Mississippi.
W.C. Fields zo e penn ur sirk e Western Circus.
John Barrymore eo Le cavalier blanc.
En Arizona e weler ur gitarour yaouank hag a zo breur gevell André Franquin yaouank.
Billy the Kid, e "L'escorte", zo sikouret gant Fernandel alias Bert Malloy.
Brian Donlevy, un aktour hag en doa c'hoariet Grat Dalton e When the Dalton rode, a weler e "Le fil qui chante".
E Le Ranch Maudit e kaver Christopher Lee, Groucho Marx evel chaseour bizoned, Serge Gainsbourg evel ul lonker, Lucky Luke a ya da sikour ur vaouez kozh d'en em staliañ en un ti anvet "ranch Bates", evel an dudenn Norman Bates e-barzh ar film Psychose gant Alfred Hitchcock. Hemañ just a-walc'h a gaver ivez en istor e penn ur saloon.
Stevie Wonder eo ar pianoour e Un papa pour les Dalton.
Charlie Chaplin zo ivez el levrenn 65.

Tudennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Lucky Luke : an haroz, daou vignon feal gantañ : e Golt hag e varc'h Jolly Jumper.
Startijenn, Rantanplan e anv gallek, sotañ ki ar c'hornôg.
Ar vreudeur Dalton : Joe, Jack, William hag Averell.

An albomoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

An heuliad klasel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E ti Dupuis[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E ti Dargaud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Troioù-kaer Lucky Luke diouzh Morris[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Anv nevez an heuliad goude marv Morris.

Albomoù troet e brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Daou albom zo bet embannet e brezhoneg er bloavezhioù 1970 : Pare Paotred Dalton ha Ma Dalton.
N'eus ket pell zo e voe embannet Ar Pevar Sant Dalton gant BZH5, troet gant Brieg ar Menn ha lizherennet gant Malo ar Menn.

Heuliadennoù all[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Rantanplan : ki sotañ ar reter hag ar c'hornog.
Kid Lucky (Jean Léturgie et Pearce) : un heuliad a gont bugaleaj Lucky Luke.

E-maez rummad[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

La Bataille du riz, embannet gant Total e 1972
La Ballade des Dalton (07/1978) Morris & Goscinny
Mac chez les Indiens (embannet gant Esso e 1995) Testenn ha tresadenn diouzh Morris
Un Cheik au Far West (embannet gant Esso e 1995) Testenn ha tresadenn diouzh Morris
Lucky Luke se marie !? (embannet gant Esso e 1995) Testenn ha tresadenn diouzh Morris
Lucky Luke et le Piano (embannet gant Chevron e 1976)
Le Cuisinier français, Lucky Comics (02/2003), gant Claude Guylouis (profet pa oa prenet un albom)

A bep seurt[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Lucky Luke er sinema hag er skinwel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Filmoù

Terence Hill en doa savet ar film sinema Lucky Luke e 1991, met ur c'hwitadenn e voe.
Ar fentigellourien Eric ha Ramzy o doa skrivet ha c'hoariet e-barzh ar film Les Dalton.
Ur film all zo bet savet e 2009, Lucky Luke gant James Huth. Jean Dujardin, Alexandra Lamy, Sylvie Testud, Michaël Youn ha Daniel Prévost eo an aktourien a c'hoari ennañ.

Tresadennoù-bev hir

Lucky Luke (Daisy Town) (savet gant René Goscinny, Morris et Pierre Tchernia en 1971)
La Ballade des Dalton (savet gant René Goscinny et Morris en 1978)
Les Dalton en cavale (savet gant Morris et Bill Hannah en 1983)
Tous à l'Ouest (savet gant Olivier Jean-Marie en 2007)

Deveradurioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Lucky Luke a oa ur gelaouenn viziek eus C'hwevrer 1974 da C'hwevrer 1975.
Ar ganaouenn Les Dalton kanet gant Joe Dassin e seblant bezañ awenet gant ar stirad.
Lucky Luke : un arvest ruzikat arzel gant Philippe Candeloro.
Ur c'hoari stroll zo anezhañ : Lucky Luke Wanted (2002), embannet gant MB evit 2 da 6 c'hoarier.
Ur c'hoari video zo ivez.
E Charleroi ez eus bet savet un delwenn eus Lucky Luke war Jolly Jumper.

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Lec'hienn ofisiel Lucky Luke (fr)
Ur voger zo dediet da Lucky Luke e Brusel (fr) Patrom:Va
Lec'hienn Goscinny diwar-benn Lucky Luke (fr)