Geneva

Arabat meskañ gant Genova, e Bro-Italia.

Geneva
Gwel eus kêr.

Anv alamanek	Genf
Anv gallek	Genève
Anv italianek	Ginevra
Anv romañchek	Genevra
Melestradurezh
Bro	Suis
Kanton	kanton Geneva
Yezh ofisiel	galleg
Niv. OFS	6621
Kod post	1201, 1202, 1203, 1204, 1205, 1206, 1207, 1208, 1209
Maer	Frédérique Perler
(Amzer gefridi)	2020-2021
Lec'hienn web	https://www.geneve.ch
Poblañsouriezh
Poblañs	201 818 ann. ()
Stankter	12 669 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	46° 12′ Norzh 6° 09′ Reter / 46.2, 6.15
Uhelder	373,6 metr
Gorread	15,93 km²
Kumunioù stok	Carouge, Chêne-Bougeries, Cologny, Lancy, Pregny-Chambésy, Vernier, Le Grand-Saconnex, Veyrier
kemmañ

Genève (e galleg, yezh ofisiel er vro ; Geneva en arpitaneg) zo ur gêr e Kanton Geneva e Suis, war glannoù ar stêr Ron el lec'h ma kuita lenn Geneva (Léman e galleg, Lèman e frankoprovañseg).

Stummoù an anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Genava eo ar stumm latin a gaver e De Bello Gallico gant Caius Julius Caesar e 58 a-raok JK^[1], ha Genáva e latin ar bobl, alese ar stumm gallek Genève. E yezhoù ofisiel ar vro e skriver Genève e galleg neuze, Genf en alamaneg, Ginevra en italianeg ha Genevra e romañcheg.
Génva eo ar stumm arpitanek, Genves e oa e galleg kozh kent ar stumm Gennes.
E brezhoneg e kaver Jeneva, Genava (hervez ar stummm latin) e geriadur Vallée ; n'eus meneg ebet e Geriadur Hemon-Huon (na 1993, na 2005).

Orin an anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Diasur eo orin Geneva.
Kinniget ez eus bet un orin keltiek en abeg d'ar galianeg genava, a zo kar d'ar c'hembraeg gen, genau ha d'ar brezhoneg genoù^[2] : e "genoù" al lenn emañ kêr.
Un displegadur all zo deuet dre ar genyezhoniezh, pa dalvez ar wrizienn indezeuropek *gen- kement ha "javed", "jod", "chin" – un astenn d'ar ster-se eo "genoù" pa gomzer eus an dremm ha n'eo ket eus an digor ma lakaer boued ; kement ha "plegadenn", "kogn" e oa ster *gen- ivez (gwelit al latin genū, glin), alese Geneva oc'h ober dave d'ar c'hogn a zo e penn al lenn.
Keltiek avat e chom an dibenn -ava.^[2].

Ur gêr a bouez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Eil kêr Suis eo Geneva ha kêr-benn ar c'hanton. 185 028 a dud a oa enni e 2005, met an dachenn kêriet en dro dezhi en em astenn war kanton Vaud ha departamantoù gall an Ain hag an Haute-Savoie, a vev 760 000 a dud enni.

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E bro an Allobroged e oa pa oa aloubet gant ar Romaned.

Degemer[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Douar repuidi eo Geneva abaoe pell, dreist-holl abaoe ma voe degemeret enni ar brotestanted heskinet, evel Guillaume Farel, Jean Calvin ha Théodore de Bèze, ma veze graet ar Roma brotestant anezhi, hag ivez kêr Calvin.
E-touez an holl bolitikerien repuet enni emañ Lenin a-raok dispac'h 1917.

Kalz aozadurioù etrebroadel zo diazezet e Geneva, en o zouez :

Palez ar Broadoù

Kêrioù gevellet[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Arc'hantina : Buenos Aires (1991)
Bro-C'hall : Pariz (2002)

Liorzhoù ha parkoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

An Horolaj bleuniet

310 hektar zo dindan koad pe geot, da lavarout eo 20% eus douar kêr.

Mell-droad[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brudet eo ar c'hleub Servette FC savet e 1890. E 2005 e reas freuz-stal.

Beredoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Etre 1700 ha 1853, ne oa nemet ur vered e kêr, hini Plainpalais. E penn-kentañ ar bloavezhioù 1850 e voe krouet hini Châtelaine, ha hini Saint-Georges er bloavezhioù 1880. Hini kumun Petit-Saconnex zo e kêr abaoe 1931 pa voe kendeuzet an div gumun.

E-touez an dud veur beziet e Geneva emañ Jean Calvin ha Jorge Luis Borges.