Mont d’an endalc’had

Dreyse (fuzuilh)

Eus Wikipedia
Fuzuilh Dreyse
Skeudenn ar pennad Dreyse (fuzuilh)

Ur fuzuilh Dreyse stumm 1841 kinniget e mirdi an arme e Stockholm (Sveden)
Kinnig
Bro Banniel an Impalaeriezh alaman Impalaeriezh Alaman
Doare Fuzuilh un-tenn
Mont en-dro Morailh, spilhenn
Munision Kartouchennoù paper, bannadell 15,2 mm
Mare implij 1841–1876 (Alamagn)
Pouez ha muzulioù
Mas 4,9 kg
Hirder 1.430 mm
Hirder ar c'hanol 865 mm
Perzhioù all
Hed-tenn pleustrek 200 m
Tizh mont e-maez ar boledoù 305 m/s
Lusk-tennañ 5 pe 6 tenn/mn, hervez an tenner
Lezenn
Rummad e Bro-C'hall D

Ar fuzuilh Dreyse a oa un arm-skoaz spilhenn ijinet e 1841 hag e servij e arme Prusia etre 1841 ha 1876. Unan eus an armoù hiniennel kentañ karget dre e gulasenn e oa. Abalamour d’an nevezentioù teknik a gaved warni en doa bet ur rol a-bouez e emled Rouantelezh Prusia hag an Impalaeriezh alaman en XIXvet kantved.

Ijinet e voe ar fuzuilh e Sömmerda (Land Thüringen) gant Johann Nikolaus von Dreyse[1]. Kambret e oa evit kartouchennoù paper klok, dezhe boledoù 15,2 mm o c'halibr. Tennañ a rae gant ur sistem anvet spilhenn : ar skoer a oa hiraet, ha da vare an tenn e treuze ar gartouchenn evit skeiñ ouzh an emors a oa enni. Karget e veze dre he c’hulasenn, pa veze karget an armoù-skoaz implijet gant broioù all dre o beg. Dre se e oa uhelaet a galz he lusk-tennañ, ha gellet a rae ar soudarded chom en o gourvez pe war bennoù o daoulin pa adkargent[2]. Morailh ar gulasenn a veze prennet en ur dreiñ anezhi, ar pezh a oa nevez d'ar poent-se ivez. Dibaoe e vez implijet ar memes mont en-dro war ar braz eus ar fuzuilhoù-morailh. Si an arm a oa en e sistem skeiñ : ar spilhenn a veze labezet buan pa veze implijet kalz an arm, dre ma tarzhe ar gargad poultr tro-dro dezhi e pep tenn[3].

Dibabet e voe an arm gant an arme brusian en ur mod sekred adalek 1841, ha pourveziet e oa hec’h holl soudarded gant fuzuilhoù Dreyse e 1848. Adstummoù disheñvel a voe savet evit pep rann eus an arme evel ar varc'hegerezh pe an droadegiezh[4]. Implijet e voe da vare emgann Sadowa er brezel a-enep Aostria (1866), hag unan eus abegoù pennañ trec’h Prusia e voe. Servijout a reas en arme brusian e-pad ar brezel etre Frañs hag an Impalaeriezh alaman (1870-1871)[1] a-raok e vije kemeret e blas gant ar Gewehr 71 savet gant Paul Mauser ha Samuel Norris, un ijinour eus Remington.

  1. 1,0 ha1,1 (fr) Fusil prussien d'Infanterie Dreyse modèle 1841, fichenn war POP, 2011 (lennet d'an 21/11/2024)
  2. '(fr)' ROB Houston, STROYAN Christine (renerezh), Armes à feu de légende, Larousse, 2019, pp. 108-109
  3. (fr) McNAB Chris, Armes à feu Encyclopédie visuelle, L'Imprévu, 2022, pp. 114-115
  4. '(fr)' ROB Houston, STROYAN Christine (renerezh), Armes à feu de légende, Larousse, 2019, p. 115
  Stag eo ar bajenn-mañ ouzh Porched an Armoù-tan