Izelvroioù spagnol : diforc'h etre ar stummoù
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
| Linenn 16: | Linenn 16: | ||
[[Priñselezh Liège]] ne oa ket e-barzh an Izelvroioù spagnol. E dalc'h eskob Liège e oa, ha chom a reas dizalc'h betek [[1795]] pa voe aloubet gant ar C'hallaoued. |
[[Priñselezh Liège]] ne oa ket e-barzh an Izelvroioù spagnol. E dalc'h eskob Liège e oa, ha chom a reas dizalc'h betek [[1795]] pa voe aloubet gant ar C'hallaoued. |
||
<!-- |
|||
The '''Spanish Netherlands''' (Dutch: ''Spaanse Nederlanden'', Spanish: ''Países Bajos españoles'') was a portion of the [[Low Countries]] controlled by [[Spanish Empire|Spain]] from the sixteenth to the eighteenth century, inherited from the [[Dukes of Burgundy]]. Although the territory of the Duchy of Burgundy itself remained in the hands of France, the Habsburgs remained in control of the title of Duke of Burgundy and the other parts of the Burgundian inheritance, notably the Low Countries and the Free County of Burgundy in the Holy Roman Empire. They often used the term Burgundy to refer to it (e.g. in the name of the Imperial Circle it was grouped into), until the late 18th century, when the Austrian Netherlands were lost to the French Republic. |
|||
When part of the Netherlands separated from Spanish rule and became the [[Dutch Republic | United Provinces]] in 1581 the remainder of the area became known as the Spanish Netherlands and was still under the control of [[Spain]]. This region comprised modern [[Belgium]], [[Luxembourg]] as well as part of northern France. |
|||
The failing wars intended to regain the 'heretical' Northern Netherlands meant significant loss of (still mainly Catholic) territories in the north, which was consolidated in the 1648 [[Westphalian peace]], and given the peculiar, inferior status of ''[[Generality Lands]]'' (jointly ruled by the United Republic, not admitted as member provinces) : [[Zeeuws-Vlaanderen]] (south of the river [[Scheldt]]), the present Dutch province of [[Noord-Brabant]] and [[Maastricht]] (in the present Dutch province of Limburg). |
|||
In the wars between the French and the Spanish in the seventeenth century, the territory of the Spanish Netherlands was repeatedly invaded, with portions seized by France. The French annexed [[Artois]] and [[Cambrai]] by the [[Treaty of the Pyrenees]] of 1659, and [[Dunkirk, France|Dunkirk]] was ceded to the English. By the Treaties of [[Treaty of Aix-la-Chapelle (1668)|Aix-la-Chapelle]] (ending the [[War of Devolution]] in 1668) and [[Treaty of Nijmegen|Nijmegen]] (ending the [[Franco-Dutch War]] in 1678), further territory up to the current Franco-Belgian border was ceded, including most of [[Walloon Flanders]] (around the city of [[Lille]]), as well as much of [[county of Hainaut|Hainault]] (including [[Valenciennes]]). Later, in the [[War of the Reunions]] and the [[Nine Years' War]], France annexed other parts of the region. |
|||
--> |
|||
==An Izelvroioù spagnol== |
==An Izelvroioù spagnol== |
||
| Linenn 45: | Linenn 33: | ||
en Alamagn. |
en Alamagn. |
||
[[ |
[[Brusel]] en Brabant e oa ar gêrbenn. |
||
<!-- |
|||
In the early seventeenth century, there was a flourishing court at [[Brussels]], which was under the government of King [[Philip III of Spain|Philip III's]] half-sister [[Infanta Isabella Clara Eugenia of Spain|Archduchess Isabella]] and her husband, [[Archduke Albert of Austria (1559-1621)|Archduke Albert of Austria]]. Among the artists who emerged from the court of the "Archdukes", as they were known, was [[Peter Paul Rubens]]. Under the Archdukes, the Spanish Netherlands actually had formal independence from Spain, but always remained unofficially within the Spanish sphere of influence, and with Albert's death in 1621 they returned to formal Spanish control, although the childless Isabella remained on as Governor until her death in 1633. |
|||
--> |
|||
[[Rummad:Istor Belgia]] |
[[Rummad:Istor Belgia]] |
||
Stumm eus an 10 Gou 2012 da 16:22
(al linenn ruz e-kreiz : an harzoù etre Izelvroioù ar C'hreisteiz hag ar Proviñsoù Unanet)
Izelvroioù Spagnol a veze graet eus hollad ar proviñsoù a oa en em gavet e dalc'h an impalaer Karl V an Impalaeriezh Santel. War-lerc'h Karl V, impalaer Aostria ha roue Spagn, e tremenas an Izelvroioù e dalc'h e vab Fulup II, roue Spagn. Chom a reas an Izelvroioù e dalc'h rouantelezh Spagn etre ar XVIvet hag an XVIIIvet kantved. En em ledañ a raent war ar pezh zo bremañ an Izelvroioù, Belgia, Luksembourg ha hanternoz Bro-C'hall.
Istor
En Impalaeriezh Santel Roman e oa ar proviñsoù-se abaoe ur pennad dija pa zeujont da vezañ unanet dindan ren Karl V, a oa dug Bourgogn, impalaer Aostria ha roue Spagn. E Gent e oa bet ganet an impalaer e 1500. Ren a reas war ar Seitek Proviñs etre 1515 ha 1555. Mervel a reas Karl V d'ar 25 a viz Here 1555 ha d'e vab, Fulup e roas an aotrouniezh war an douaroù na oant ket en Aostria, an Izelvroioù ha Spagn en o zouez. Evel-se e teue an Izelvroioù da vezañ ur stad anezhi hec'h-unan stag ouzh kurunenn Spagn. Dre ma oa pinvidik marc'hadourien an Izelvroioù e oa bras talvoudegezh ar stad-se evit roue Spagn, brasoc'h en amzer-se eget douaroù Spagn pe Amerika !
Adalek 1531 e oa Brusel kêr-benn an Izelvroioù spagnol.
Buan a-walc'h e savas enebiezh etre an Izelvroiz ha Spagnoled, dindan ren Fuluup II. Tra ma oa Karl V un den ganet en Izelvroioù, e oa Fulup II, evit tud an Izelvroioù, un estrañjour, ganet ha desavet e Spagn. Ouzhpenn ar stourm ouzh kreizennadur Spagn e voe enebiezh ouzh katoligiezh Spagn gant ar brotestanted a oa stank e proviñsoù an hanternoz.
Kement-se a zisoc'has war Unaniezh Arras, etre proviñsoù ar c'hreisteiz, hag Unaniezh Utrecht etre proviñsoù an hanternoz, war Brezel ar Pevar-Ugent Vloaz ha war dizalc'hidigezh Republik ar Seizh Izelvro Unanet, anvet ivez Proviñsoù Unanet, embannet e 1581.
Chom a reas douaroù ar c'hreisteiz e dalc'h Spagn betek Emglev Utrecht e 1713. Dre an emglev-se e tremenjont dindan ren Habsbourged Aostria. Adalek neuze e komzer eus an Izelvroioù aostrian, betek 1795, pa voent aloubet gant Bro-C'hall, gant armeoù ar Republik Kentañ. Neuze e voe graet departamantoù gall ganto.
Priñselezh Liège ne oa ket e-barzh an Izelvroioù spagnol. E dalc'h eskob Liège e oa, ha chom a reas dizalc'h betek 1795 pa voe aloubet gant ar C'hallaoued.
An Izelvroioù spagnol
Enne e oa:
- Kontelezh Flandrez en he fezh
- Kontelezh Artez
- Kêr Tournai
- Cambrai (dre vras departamant gall Nord ha hanterenn hanternoz departamant gall Pas-de-Calais)
- Dugelezh Luxembourg
- Dugelezh Limburg
- county of Hainaut
- county of Namur
- heerlijkheid2 of Mechelen (officially a county since 1490)
- Dugelezh Brabant
- the Upper Quarter (Bovenkwartier) of the duchy of Guelders (around Venlo and Roermond, e proviñs Limburg, ha kêr Geldern e distrig Kleve)
en Alamagn.
Brusel en Brabant e oa ar gêrbenn.