Deveradurezh (yezhoniezh)
Er yezhoniezh e vez implijet an termen deveradurezh pe deveradur evit komz eus ur un argerzhadur morfologiezh diazezet war implij kengerioù, gantañ da bal kemmañ rummenn yezhadurel pe ster ur ger bennak, da skouer:
- "ober" → "adober" (kemm ster)
- "ober" → "oberour" (kemm rummenn, verb > anv-kadarn)
Kargoù an deveradurezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Daoust ha me c'hell an devereadur talvezout da gemmañ rummenn yezhadurel ur ger, n'eo ket ret. Kemmañ a ra ster ar ger diazez atav avat. Bez' e c'hell an deveradur talvezout ivez da gemmañ ster ha rummenn ur ger diazez war un dro, da skouer:
- "brezhoneg" (anv, "ur yezh") → "brezhonekaat" (verb: "lakaet da vezañ brezhoneg")
Mont-en-dro an deveradurezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Morfemoù stag (kengerioù) a vez implijet atav evit an deveradurezh, graet anezhe morfemoù krouiñ (saoz. derivational morpheme) pa vezont implijet evel-hen. a vez graet eus ar morfem-mañ.
Implijet e c'hell bezañ meur a doare kenger (peurliesañ rakgerioù ha lostgerioù avat), da skouer:
- Rakger ("ad-"):
- brezhoneg: "ober" → "adober"
- Lostger ("-our"):
- brezhoneg"ober" → "oberour"
- Enger ("-em-"):
- javaeg: "sega" ("riz") → "semega" ("klukerezh")
- Troger ("kensonenn dre fri-...-ni"):
- javaeg: "banyu" ("dour") → "mbanyoni" ("dourañ")
Kevrennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Disheñvel eo an deveradoù diouzh ar gerioù kevrennek dre ma vez savet ar diveradurezh a-drugarez da morfemoù stag ouzhpennet d'ur wrizienn pe d'ur c'helf keit ha ma saver gerioù kevrennek diwar morfemoù distag.
Tregemmerezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Bez' e c'hell degouezhout an deveradurezh hep kemmañ ar stumm diazez, da skouer e saozneg:
"telephone" (anv-kadarn) → "(to) telephone" (verb)
Pa gemm rummenn yezhadurel ur ger diazez evel-hen e komzer eus tregemmerezh (saoz. conversion).
Yezhonourion 'zo a lâr eo bet kemmet rummenn yezhadurel ar stumm diazez end egouezh-mañ dre ouzhpennañ ur morfem mann.