Kenozoeg
Kenozoeg eo an anv a roer d'un hoalad douarouriezhel hag en deus kroget 66,0 milion a vloavezhioù 'zo, goude steuziadur an dinosaored e diwezh ar C'hleizeg. En hoalad-se emaomp atav.
Rannet e vez ar Senozoeg etre tre reizhiad:
- Ar Paleogenel isrannet etre teir amzervezh: ar Paleosen, an Eosen hag an Oligosen
- An Neogenel isrannet etre div amzervezh: ar Miosen hag ar Pliosen
- Ar Pevare-hoalad(/Pevare oadvezh) isrannet etre div amzervezh: Pleistosen hag an Holosen
Dilezet eo bet ar rannadur etre an Trede hoalad hag ar Pevare hoalad, ar re-mañ teuziet er Senozoeg bremañ.
Er rummatadur diwezhañ e veze meneget ar Pevare hoalad evel ur prantad a zeue goude an Neogenel (ennañ ar Pleistosen hag an Holosen), met bremañ e vez astennet an Neogenel beteg hon amzer-ni.
Ar Senozoeg eo hoalad ar Bronneged, simpl o stummoù er penn-kentañ, o deus diforc'het e meur a skourrad loened douarel, morek hag aerel.
Emdroad an Angiospered a zo bet perzh bras all ar Senozoeg.
E-keñver an douarouriezh e c'heller merkañ en deus kendalc'het dilec'hiadur ar c'hevandiroù betek o lec'hiadur a-vremañ :
Kendalc'het eo bet isrannadur ar Gondwana:
- Aostralia ha Ginea-Nevez a zo bet dilec'hiet war-du an Norzh ;
- Antarktika en deus dilec'hiet betek ar Pol Su ;
- Ledanaet eo bet ar Meurvor atlantel;
- En amzerioù tostoc'h deomp eo aet Suamerika da stagañ ouzh Norzhamerika.