Mont d’an endalc’had

Ronan Tremel

Eus Wikipedia
Ronan Tremel
den
Reizh pe jenerpaotr Kemmañ
Bro ar geodedouriezhFrañs Kemmañ
Anv-bihanRonan Kemmañ
Anv-familhTrémel Kemmañ
Deiziad ganedigezh8 Gen 1942 Kemmañ
Lec'h ganedigezhKawan Kemmañ
Yezhoù komzet pe skrivetgalleg Kemmañ
Ezel eusFront de libération de la Bretagne Kemmañ

Ronan Tremel (pe Ronan Dremel gant ar c'hemmadur boas e Treger) zo un emsaver breton genidik eus bro-Dreger.

Ganet e Kawan d'an 8 a viz Genver 1942 e voe desavet e brezhoneg betek an oad a 5 bloaz. D'ar c'houlz-se e tilojas an tiegezh da Bariz ma oa bet kavet labour gant e dad. Diwar neuze e voe komzet galleg ouzh ar paotrig ha buan a-walc'h a voe ankounac'haet ar brezhoneg gantañ. Abred-tre e voe emskiantek ouzh e zibarelezh ha pa c'houlenne ar mestr-skol gant ar skolidi estren sevel en o sav e save Ronan vihan asambles ganto. D'e 14 vloaz e c'houlennas groñs ouzh e dud e vefe komzet brezhoneg outañ, a-hend-all ez afe kuit eus ar gêr emezañ. Sentet e voe outañ ha diwar neuze e teuas ar brezhoneg da vezañ yezh an tiegezh.

Studier e voe war ar saozneg ha d'ar c'houlz-se e teuas da vezañ e karg eus skourr Breizh ar C'hevre Keltiek. D'ar c'houlz-se ivez e teuas da vezañ ezel eus an FLB "araokour" e fin ar bloavezhioù 60. Kontet en deus Jean Bothorel penaos en doa graet anaoudegezh gantañ ha peseurt taolioù o doa kaset da benn asambles o-daou en anv an F.L.B[1]. E mizioù Genver ha C'hwevrer 1969 e voe harzet un tri-ugent bennak a vretoned, Ronan Dremel en o zouez, war zigarez e c'hellent bezañ ezel eus an FLB. Kaset e voent da toull-bac'h ar Santé da Bariz da vezañ goulennataet. Kregiñ a rejont diouzhtu gant un harz-debriñ a badas tri devezh a-raok ma voent aotreet da gaout un alvokad. Goude an atersadenn-se e voe lezet Ronan Dremel da vont gant lounezhi gwalleget[2].

Kelenner brezhoneg e Pariz

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E-tro ar bloavezhioù 70 ha 80 e tapas brud evel kelenner brezhoneg e liseoù bro-Pariz. Savet en doa stajoù brezhoneg d'ar pevarlamm, stajoù brezhoneg war ar maez e bro-Dreger ha bro-Gwened, stajoù brezhoneg e Lille, Brusel, Orleañs. Kemer a reas perzh e stourmoù al luskad Stourm ar Brezhoneg adal ar penn kentañ e 1984. E 1989 eo kenurzhiet gantañ aloubadeg burevioù sevenadurel Kannati Frañs e Brusel evit klemm a-enep da bolitikerezh ar gouarnamant gall ouzh ar brezhoneg.

An distro da Vreizh

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E 1989 eo anvet da rener Diwan kent bezañ difredet nebeut goude abalamour d'un dizemglev gant Burev ar gevredigezh. Perzh a gemer ivez e labourioù Servij ar Brezhoneg e Skol-Uhel ar Vro a zeuio war-lerc'h da vezañ Ofis ar Brezhoneg e 1999. E Kuzul-merañ an Ofis eo chomet etre 1999 ha 2009. E Poc'hêr eo anavezet evit bezañ krouet ar gevredigezh dastum troioù-lavar Spered ar Yezh a ra ul labour dastum kostez Speied dreist-holl. Goude un dizemglev gant an izili eo bet rediet da zilezel e garg a brezidant ha krouet en deus ur gevredigezh all Eostiñ Spered ar Yezh[3] e-pad ar bloavezhioù 2000. Jean Jaffrennou hag Ifig Rémond a gemeras e lec'h e penn ar gevredigezh Spered ar Yezh goude-se.

  • Langues opprimées et identité nationale – Kasetenn 9, Levraoueg Skol-veur Pariz 8 (Sant-Deniz, Bro C'hall), Kendiviz dalc'het eus an 20 d'an 21 a viz Genver 1984, La situation française : régions ou minorités ? gant Henri Giordan, Penn ar c'hendiviz (11 munutenn), Le breton aujourd'hui gant Ronan Tremel (17 munutenn), Le breton demain gant Hervé Le Bec (28 munutenn)[4]

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Notennoù ha Davennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. Jean Bothorel, Un terroriste Breton, Calmann-Lévy, 2001 (ISBN 270213209X)
  2. Peter Berresford Ellis, The Celtic Revolution, Y Lolfa, 1983, p.69 (ISBN 0-86243-096-8)
  3. http://www.ouest-france.fr/apprendre-le-breton-en-samusant-avec-eostin-spered-ar-yezh-1275182
  4. http://www.bibliotheque-numerique-paris8.fr/fre/notices/154906-[Langues-opprim%C3%A9-es-et-identit%C3%A9-nationale-&ndash-cassette-9].html