Michelangelo Buonarroti
Gant ar ger Michelangelo e tegouezher amañ. Evit sterioù all ar ger, gwelit Michelangelo (disheñvelout).
  Buonarroti | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Poltred gant Daniele da Volterra (1544) diwar gweenn-gañv an arzour meur | |
| Marevezh | Azginivelezh |
| Ganedigezh | 6 a viz Meurzh 1475 Caprese Michelangelo |
| Marv | 18 a viz C'hwevrer 1564 Roma |
| Broadelezh |  Republik Firenze(Hiziv :  italian)
|
| Barregezhioù | |
| Pennañ | Kizeller |
| Arall | Livour, adeiladour, barzh |
| Oberennoù pennañ | |
| Pietà (1498-1499) David (1501-1504) | |
| |
Michelangelo Buonarroti, a zo brudet dindan e anv bihan Michelangelo, a oa un arzour eus an Azginivelezh italian bet ganet e Caprese d'ar 6 a viz Meurzh 1475 ha marvet e Roma d'an 18 a viz C'hwevrer 1564. E Firenze e oa bet desavet met e Roma e krouas an darn vrasañ eus e oberennoù, a veze awenet a-fet stil gant re an Henamzer klasel. Gant meur a arz e pledas, evel ma oa ar c'hiz er XVIvet kantved : skulter, livour, arkitektour, barzh ha kêraozour e veze tro-ha-tro. Donezonet-dreist e oa Michelangelo, ur mailh e oa war an holl dachennoù labour-se, hag ouzhpenn da se e oa lemm e spered ha puilh e ijin. En em welout a reas evel ur c'hizeller da gentañ-penn, met e implijerien a c'houlennas livadurioù digantañ dreist-holl. Servijañ a reas meur a vestr, ar pab Jul II ha priñs lennek Firenze Lorenzo il Magnifico en o zouez.
Pennoberennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Lod eus e labourioù a seller outo evel pennoberennoù eus an Azginivelezh, en o zouez delwennoù marmor :
- ar Pietà (1499), un hollad hag a zo bet savet evit ur chapel gostez eus penniliz Sant Pêr e Roma ;
- David (1504), a oa bet lakaet dirak ar Palazzo Vecchio da gentañ, e kreiz-kêr Firenze, kent bezañ diblaset d'ar Galleria dell'Accademia, da lavaret eo Palier Akademiezh an Arzoù-kaer ;
- Moizez (1515), a zo bet kizellet evit kinklañ bez ar pab Jul II, e penniliz San Pietro in Vincoli e Roma.
Michelangelo ne oa ket en e dregont vloaz c'hoazh pa reas an div statu gentañ-se. E Roma e oa e barr e arz war bep dachenn, rak er Chapel Sistina emañ e ziv bennoberenn livet :
- an taolennoù eus ar C'heneliezh a ya d'ober he solier (savet etre 1508 ha 1512) ;
- Ar Varn ziwezhañ, ouzh moger hec'h aoter (savet etre 1536 ha 1541).
Gant Michelangelo ivez eo bet empentet bolz penniliz Sant-Pêr.
Brud
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Michelangelo a oa bras e vrud en e amzer c'hoazh. Buan eo bet kontet da vezañ unan eus an arzourien vrasañ a oa bet a-viskoazh. Gant an arzourien all, gant ar re zesket koulz ha gant ar mestroù e veze kanet meuleudi dezhañ. Levrioù zo bet skrivet diwar e benn, hag eñ bev c'hoazh, ar pezh a oa digustum evit un arzour d'ar mare-se. Il Divino a veze graet anezhañ gant lod, ha terribilità eus e labour – rak sebezañ a rae ar sellerien dirak e oberennoù leun a vuhez, ha spontañ zoken, ken kaer ha realour e oant.
Michelangelo zo bet bras-bras e levezon war an arzoù en Europa ar C'hôrnog, ken bras hag hini Leonardo da Vinci, a oa o vevañ er memes koulz. Kemenn a ra e labour an arz barok da zont. Ur maread arzourien o deus kemeret skouer war oberennoù Michelangelo : re al luskad manieregour, da skouer, o deus klasket eveltañ skeiñ kreñv spered ar sellerien dre sevel delwennoù ha livadurioù eztaolus.
Anavezet mat eo labour Michelangelo, abalamour ma'z eus chomet kalz dielloù war e lerc'h, a zo bet studiet pizh abaoe : lizheroù, levrioù, tresadennoù.
-
Pietà (1498-1499)
Penniliz Sant-Pêr, Roma -
-
-
Bolz ar Chapel Sistina e Roma (1508-1512)
