Indianapolis 500

Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.

Indianapolis Motor Speedway

500 miles Indianapolis (pe Indianapolis 500 pe Indy 500) a zo ur redadeg kirri amerikan e vez redet bep bloaz abaoe 1911 da zibenn sizhun Memorial Day war troiad Indianapolis Motor Speedway e stad Indiana.

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Hengoun ha dibun ar redadeg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Roll al loreidi[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Roll an drec'hourien[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

**Trec'hourien an Indianapolis 500**
Bloavezh	Trec'hour	Karr	Skipailh Perc'henner	Kevezadeg	Disoc'hoù
1911	Ray Harroun	Marmon	Marmon	AAA	Disoc'hoù
1912	Joe Dawson	National	National	AAA	Disoc'hoù
1913	Jules Goux	Peugeot	Peugeot	AAA	Disoc'hoù
1914	René Thomas	Delage	Delage	AAA	Disoc'hoù
1915	Ralph DePalma	Mercedes	E.C. Patterson	AAA	Disoc'hoù
1916	Dario Resta	Peugeot	Peugeot	AAA	Disoc'hoù
1917-1918	Freuzet
1919	Howdy Wilcox	Peugeot	Indianapolis Speedway Team	AAA	Disoc'hoù
1920	Gaston Chevrolet	Frontenac	William Small Company	AAA	Disoc'hoù
1921	Tommy Milton	Frontenac	Louis Chevrolet	AAA	Disoc'hoù
1922	Jimmy Murphy	Duesenberg-Miller	Jimmy Murphy	AAA	Disoc'hoù
1923	Tommy Milton	Miller	H.C.S. Motor Company	AAA	Disoc'hoù
1924	Lora Corum Joe Boyer	Duesenberg	Duesenberg	AAA	Disoc'hoù
1925	Peter de Paolo	Duesenberg	Duesenberg	AAA	Disoc'hoù
1926	Frank Lockhart	Miller	Peter Kreis	AAA	Disoc'hoù
1927	George Souders	Duesenberg	William S. White	AAA	Disoc'hoù
1928	Louis Meyer	Miller	Alden Sampson, II	AAA	Disoc'hoù
1929	Ray Keech	Miller	M. A. Yagle	AAA	Disoc'hoù
1930	Billy Arnold	Summers-Miller	Harry Hartz	AAA	Disoc'hoù
1931	Louis Schneider	Stevens-Miller	B. L. Schneider	AAA	Disoc'hoù
1932	Fred Frame	Wetteroth-Miller	Harry Hartz	AAA	Disoc'hoù
1933	Louis Meyer	Miller	Louis Meyer	AAA	Disoc'hoù
1934	Bill Cummings	Miller	H. C. Henning	AAA	Disoc'hoù
1935	Kelly Petillo	Wetteroth-Offenhauser	Kelly Petillo	AAA	Disoc'hoù
1936	Louis Meyer	Stevens-Miller	Louis Meyer	AAA	Disoc'hoù
1937	Wilbur Shaw	Shaw-Offenhauser	Wilbur Shaw	AAA	Disoc'hoù
1938	Floyd Roberts	Wetteroth-Miller	Lou Moore	AAA	Disoc'hoù
1939	Wilbur Shaw	Maserati	Boyle Racing Headquarters	AAA	Disoc'hoù
1940	Wilbur Shaw	Maserati	Boyle Racing Headquarters	AAA	Disoc'hoù
1941	Floyd Davis Mauri Rose	Wetteroth-Offenhauser	Lou Moore	AAA	Disoc'hoù
1942 à 1945	Freuzet
1946	George Robson	Adams-Spark	Thorne Engineering	AAA	Disoc'hoù
1947	Mauri Rose	Deidt-Offenhauser	Lou Moore	AAA	Disoc'hoù
1948	Mauri Rose	Deidt-Offenhauser	Lou Moore	AAA	Disoc'hoù
1949	Bill Holland	Deidt-Offenhauser	Lou Moore	AAA	Disoc'hoù
1950	Johnnie Parsons	Kurtis-Offenhauser	Kurtis	AAA ha F1	Disoc'hoù
1951	Lee Wallard	Kurtis-Offenhauser	Murell Belanger	AAA ha F1	Disoc'hoù
1952	Troy Ruttman	Kuzma-Offenhauser	Christopher J.C. Agajanian	AAA ha F1	Disoc'hoù
1953	Bill Vukovich	Kurtis-Offenhauser	Howard B. Keck	AAA ha F1	Disoc'hoù
1954	Bill Vukovich	Kurtis-Offenhauser	Howard B. Keck	AAA ha F1	Disoc'hoù
1955	Bob Sweikert	Kurtis-Offenhauser	John Zink	AAA ha F1	Disoc'hoù
1956	Pat Flaherty	Watson-Offenhauser	John Zink	USAC ha F1	Disoc'hoù
1957	Sam Hanks	Epperly-Offenhauser	George Salih	USAC ha F1	Disoc'hoù
1958	Jimmy Bryan	Epperly-Offenhauser	George Salih	USAC ha F1	Disoc'hoù
1959	Rodger Ward	Watson-Offenhauser	Leader Cards	USAC ha F1	Disoc'hoù
1960	Jim Rathmann	Watson-Offenhauser	Ken-Paul	USAC ha F1	Disoc'hoù
1961	A.J. Foyt	Trevis-Offenhauser	Bignotti-Bowes Racing	USAC	Disoc'hoù
1962	Rodger Ward	Watson-Offenhauser	Leader Cards	USAC	Disoc'hoù
1963	Parnelli Jones	Watson-Offenhauser	Christopher J.C. Agajanian	USAC	Disoc'hoù
1964	A.J. Foyt	Watson-Offenhauser	Ansted-Thompson Racing	USAC	Disoc'hoù
1965	Jim Clark	Lotus-Ford	Team Lotus	USAC	Disoc'hoù
1966	Graham Hill	Lola-Ford	Mecom Racing Team	USAC	Disoc'hoù
1967	A.J. Foyt	Coyote-Ford	Ansted-Thompson Racing	USAC	Disoc'hoù
1968	Bobby Unser	Eagle-Offenhauser	Leader Cards	USAC	Disoc'hoù
1969	Mario Andretti	Hawk-Ford	STP Corporation	USAC	Disoc'hoù
1970	Al Unser	Colt-Ford	Parnelli Jones Racing	USAC	Disoc'hoù
1971	Al Unser	Colt-Ford	Parnelli Jones Racing	USAC	Disoc'hoù
1972	Mark Donohue	McLaren-Offenhauser	Roger Penske Enterprise	USAC	Disoc'hoù
1973	Gordon Johncock	Eagle-Offenhauser	Patrick Racing	USAC	Disoc'hoù
1974	Johnny Rutherford	McLaren-Offenhauser	Bruce McLaren Motor Racing	USAC	Disoc'hoù
1975	Bobby Unser	Eagle-Offenhauser	All American Racers	USAC	Disoc'hoù
1976	Johnny Rutherford	McLaren-Offenhauser	Bruce McLaren Motor Racing	USAC	Disoc'hoù
1977	A.J. Foyt	Coyote-Foyt	A.J. Foyt Enterprises	USAC	Disoc'hoù
1978	Al Unser	Lola-Ford	Chaparral Racing	USAC	Disoc'hoù
1979	Rick Mears	Penske-Ford	Penske Racing	USAC	Disoc'hoù
1980	Johnny Rutherford	Cetparral-Ford	Chaparral Racing	USAC	Disoc'hoù
1981	Bobby Unser	Penske-Ford	Penske Racing	USAC	Disoc'hoù
1982	Gordon Johncock	Wildcat-Ford	STP Patrick Racing Team	USAC	Disoc'hoù
1983	Tom Sneva	March-Ford	Bignotti-Cotter	CART	Disoc'hoù
1984	Rick Mears	March-Ford	Penske Cars	CART	Disoc'hoù
1985	Danny Sullivan	March-Ford	Penske Cars	CART	Disoc'hoù
1986	Bobby Rahal	March-Ford	Truesports	CART	Disoc'hoù
1987	Al Unser	March-Ford	Penske Racing	CART	Disoc'hoù
1988	Rick Mears	Penske-Chevrolet	Penske Racing	CART	Disoc'hoù
1989	Emerson Fittipaldi	Penske-Chevrolet	Patrick Racing	CART	Disoc'hoù
1990	Arie Luyendyk	Lola-Chevrolet	Doug Shierson Racing	CART	Disoc'hoù
1991	Rick Mears	Penske-Chevrolet	Penske Racing	CART	Disoc'hoù
1992	Al Unser Jr.	Galmer-Chevrolet	Galles-Kraco Racing	CART	Disoc'hoù
1993	Emerson Fittipaldi	Penske-Chevrolet	Penske Racing	CART	Disoc'hoù
1994	Al Unser Jr.	Penske-Mercedes	Penske Racing	CART	Disoc'hoù
1995	Jacques Villeneuve	Reynard-Ford	Team Green	CART	Disoc'hoù
1996	Buddy Lazier	Reynard-Ford	Hemelgarn Racing	IRL	Disoc'hoù
1997	Arie Luyendyk	G-Force-Aurora	Treadway Racing	IRL	Disoc'hoù
1998	Eddie Cheever	Dallara-Aurora	Team Cheever	IRL	Disoc'hoù
1999	Kenny Bräck	Dallara-Aurora	A.J. Foyt Enterprises	IRL	Disoc'hoù
2000	Juan Pablo Montoya	G-Force-Aurora	Chip Ganassi Racing	IRL	Disoc'hoù
2001	Hélio Castroneves	Dallara-Aurora	Marlboro Team Penske	IRL	Disoc'hoù
2002	Hélio Castroneves	Dallara-Chevrolet	Marlboro Team Penske	IRL	Disoc'hoù
2003	Gil de Ferran	Panoz G-Force-Toyota	Marlboro Team Penske	IRL	Disoc'hoù
2004	Buddy Rice	Panoz G-Force-Honda	Rahal Letterman Racing	IRL	Disoc'hoù
2005	Dan Wheldon	Dallara-Honda	Andretti Green Racing	IRL	Disoc'hoù
2006	Sam Hornish Jr.	Dallara-Honda	Marlboro Team Penske	IRL	Disoc'hoù
2007	Dario Franchitti	Dallara-Honda	Andretti Green Racing	IRL	Disoc'hoù
2008	Scott Dixon	Dallara-Honda	Chip Ganassi Racing	IRL	Disoc'hoù
2009	Hélio Castroneves	Dallara-Honda	Marlboro Team Penske	IRL	Disoc'hoù
2010	Dario Franchitti	Dallara-Honda	Chip Ganassi Racing	IRL	Disoc'hoù
2011	Dan Wheldon	Dallara-Honda	Bryan Herta Autosport	IRL	Disoc'hoù
2012	Dario Franchitti	Dallara-Honda	Chip Ganassi Racing	IRL	Disoc'hoù
2013	Tony Kanaan	Dallara-Chevrolet	KV Racing Technology	IRL	Disoc'hoù
2014	Ryan Hunter-Rey	Dallara-Honda	Andretti Autosport	IRL	Disoc'hoù
2015	Juan Pablo Montoya	Dallara-Chevrolet	Penske Racing	IRL	Disoc'hoù
2016	Alexander Rossi	Dallara-Honda	Andretti-Herta	IRL	Disoc'hoù
2017	Takuma Sato	Dallara-Honda	Andretti Autosport	IRL	Disoc'hoù
2018	Will Power	Dallara-Chevrolet	Penske Racing	IRL	Disoc'hoù
2019	Simon Pagenaud	Dallara-Chevrolet	Penske Racing	IRL	Disoc'hoù
2020	Takuma Sato	Dallara-Honda	Rahal Letterman Racing	IRL	Disoc'hoù
2021	Hélio Castroneves	Dallara-Honda	Meyer Shank Racing	IRL	Disoc'hoù

Roll ar « polemen »[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ur redadeg anavezet evit e dizh

E 1911 ha 1912 a oa graet an gael zisparti gant urzh an enskrividi a-raok bezañ graet dre ar chañs betek 1914. E 1915 a oa bet graet an abadenn ditriñ gentañ.

Hiziv e vez graet an abadennoù titriñ war meur a zeiz, pep deiz a servij evit dibab un tamm eus ar gael. D'ar sadorn d'an dibenn sizhun kentañ an titriñ e vez graet ur "pole day" evit gouzout piv a vo e penn ar gael. War-lec'h e vez graet abadennoù-all betek an dibenn sizhun war-lec'h pa vez graet ar "bump day" evit a re a zo nebeutoc'h buan.

Dre ma zo roet ar plasoù war ar gael hervez deiz an abadenn ditriñ ne vez ket dre ret ar "poleman" an hini en deus graet an amzer gwellañ e-pad holl an abadennoù titriñ. Arie Luydendyk en doa graet e 1996 an geidenn wellañ e-pad eil zeiz an abadennoù titriñ, met n'en doa kroget gant ar redadeg nemet e 22^l plas.

1911 - Lewis Strang
1912 - Gil Anderson
1913 - Caleb Bragg
1914 - Jean Chassagne
1915 - Howdy Wilcox, 98,80 mph (159,00 km/ez)
1916 - Johnny Aitken, 96,69 mph (155,61 km/ez)
1917 et 1918 - Redadeg freuzet
1919 - René Thomas, 104,78 mph (168,63 km/ez)
1920 - Ralph DePalma, 99,15 mph (159,57 km/ez)
1921 - Ralph DePalma, 100,75 mph (162,14 km/ez)
1922 - Jimmy Murphy, 100,50 mph (161,74 km/ez)
1923 - Tommy Milton, 108,17 mph (174,08 km/ez)
1924 - Jimmy Murphy, 108,037 mph (173,869 km/ez)
1925 - Leon Duray, 113,196 mph (182,171 km/ez)
1926 - Earl Cooper, 111,735 mph (179,820 km/ez)
1927 - Frank Lockhart, 120,100 mph (193,282 km/ez)
1928 - Leon Duray, 122,391 mph (196,969 km/ez)
1929 - Cliff Woodbury, 120,599 mph (194,085 km/ez)
1930 - Bill Arnold, 113,268 mph (182,287 km/ez)
1931 - Russell Snowberger, 112,796 mph (181,528 km/ez)
1932 - Lou Moore, 117,363 mph (188,877 km/ez)
1933 - Bill Cummings, 118,530 mph (190,756 km/ez)
1934 - Kelly Petillo, 119,329 mph (192,041 km/ez)
1935 - Rex Mays, 120,736 mph (194,306 km/ez)
1936 - Rex Mays, 119,644 mph (192,548 km/ez)
1937 - Bill Cummings, 123,343 mph (198,501 km/ez)
1938 - Floyd Roberts, 125,681 mph (202,264 km/ez)
1939 - Jimmy Snyder, 130,138 mph (209,437 km/ez)
1940 - Rex Mays, 127,850 mph (205,755 km/ez)
1941 - Mauri Rose, 128,691 mph (207,108 km/ez)
1942 à 1945 - Redadeg freuzet
1946 - Cliff Bergere, 126,471 mph (203,535 km/ez)
1947 - Ted Horn, 126,564 mph (203,685 km/ez)
1948 - Rex Mays, 130,577 mph (210,143 km/ez)
1949 - Duke Nalon, 132,939 mph (213,945 km/ez)
1950 - Walt Faulkner, 134,343 mph (216,204 km/ez)
1951 - Duke Nalon, 136,498 mph (219,672 km/ez)
1952 - Fred Agabashian, 138,010 mph (222,106 km/ez)
1953 - Bill Vukovich, 138,392 mph (222,720 km/ez)
1954 - Jack McGrath, 141,033 mph (226,791 km/ez)
1955 - Jerry Hoyt, 140,045 mph (225,381 km/ez)
1956 - Pat Flaherty, 145,596 mph (234,314 km/ez)
1957 - Pat O'Connor, 143,948 mph (231,662 km/ez)
1958 - Dick Rathmann, 145,974 mph (234,922 km/ez)
1959 - Johnny Thompson, 145,908 mph (234,816 km/ez)
1960 - Eddie Sachs, 146,592 mph (235,917 km/ez)
1961 - Eddie Sachs, 147,481 mph (237,348 km/ez)
1962 - Parnelli Jones, 150,370 mph (241,997 km/ez)
1963 - Parnelli Jones, 151,153 mph (243,257 km/ez)
1964 - Jim Clark, 158,828 mph (255,609 km/ez)
1965 - A.J. Foyt, 161,233 mph (259,479 km/ez)
1966 - Mario Andretti, 165,899 mph (266,989 km/ez)

1967 - Mario Andretti, 168,982 mph (271,950 km/ez)
1968 - Joe Leonard, 171,559 mph (276,097 km/ez)
1969 - A.J. Foyt, 170,568 mph (274,503 km/ez)
1970 - Al Unser, 170,221 mph (273,944 km/ez)
1971 - Peter Revson, 178,696 mph (287,583 km/ez)
1972 - Bobby Unser, 195,940 mph (315,335 km/ez)
1973 - Johnny Rutherford, 198,413 mph (319,315 km/ez)
1974 - A.J. Foyt, 191,632 mph (308,402 km/ez)
1975 - A.J. Foyt, 193,976 mph (312,174 km/ez)
1976 - Johnny Rutherford, 188,957 mph (304,097 km/ez)
1977 - Tom Sneva, 198,884 mph (320,073 km/ez)
1978 - Tom Sneva, 202,156 mph (325,339 km/ez)
1979 - Rick Mears, 193,736 mph (311,788 km/ez)
1980 - Johnny Rutherford, 192,256 mph (309,406 km/ez)
1981 - Bobby Unser, 200,546 mph (322,748 km/ez)
1982 - Rick Mears, 207,004 mph (333,141 km/ez)
1983 - Teo Fabi, 207,395 mph (333,770 km/ez)
1984 - Tom Sneva, 210,029 mph (338,009 km/ez)
1985 - Pancho Carter, 212,583 mph (342,119 km/ez)
1986 - Rick Mears, 216,828 mph (348,951 km/ez)
1987 - Mario Andretti, 215,390 mph (346,637 km/ez)
1988 - Rick Mears, 219,198 mph (352,765 km/ez)
1989 - Rick Mears, 223,885 mph (360,308 km/ez)
1990 - Emerson Fittipaldi, 225,301 mph (362,587 km/ez)
1991 - Rick Mears, 224,113 mph (360,675 km/ez)
1992 - Roberto Guerrero, 232,482 mph (374,144 km/ez)
1993 - Arie Luyendyk, 223,967 mph (360,440 km/ez)
1994 - Al Unser Jr, 228,011 mph (366,948 km/ez)
1995 - Scott Brayton, 231,604 mph (372,731 km/ez)
1996 - Scott Brayton, 233,100 mph (375,138 km/ez)*
1997 - Arie Luyendyk, 218,263 mph (351,260 km/ez)
1998 - Billy Boat, 223,503 mph (359,693 km/ez)
1999 - Arie Luyendyk, 225,179 mph (362,390 km/ez)
2000 - Greg Ray, 223,471 mph (359,642 km/ez)
2001 - Scott Sharp, 226,037 mph (363,771 km/ez)
2002 - Bruno Junqueira, 231,342 mph (372,309 km/ez)
2003 - Hélio Castroneves, 231,725 mph (372,925 km/ez)
2004 - Buddy Rice, 222,024 mph (357,313 km/ez)
2005 - Tony Kanaan, 227,566 mph (366,232 km/ez)
2006 - Sam Hornish Jr., 228,985 mph (368,516 km/ez)
2007 - Hélio Castroneves, 225,817 mph (363,340 km/ez)
2008 - Scott Dixon, 226,366 mph (364,300 km/ez)
2009 - Hélio Castroneves, 224,864 mph (361,884 km/ez)
2010 - Hélio Castroneves, 227,970 mph (366,882 km/ez)
2011 - Alexandre Tagliani, 227,472 mph (366,080 km/ez)
2012 - Ryan Briscoe, 226,484mph (364,49km/ez)
2013 - Ed Carpenter, 228.762 mph (368.157 km/ez)
2014 - Ed Carpenter, 231.067 mph (371.886 km/ez)
2015 - Scott Dixon, 226.760 mph (364.935 km/ez)
2016 - James Hinchcliffe, 230.760 mph (371.371 km/ez)
2017 - Scott Dixon, 232.164 mph (373.632 km/ez)
2018 - Ed Carpenter, 229.618 mph (369.534 km/ez)

* E 1996, an den en doa graet ar plas pol, Scott Brayton, a oa bet lazhet un nebeud deizioù war-lec'h e-pad un abadenn esaeoù dieub. Tony Stewart eo hemañ en deus kemeret penn ar gael evit ar redadeg.

Listenn ar « Rookie of the Year »[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Abaoe 1952 e vez votet gant ar c'holaj tud desket goude ar redadeg titl an deraouad gwellañ ar bloavezh (ar Rookie of the Year). An titl-se a zo d'ar blenier a ra al lorc'h gwellañ e-pad an esaeoù hag e-pad ar redadeg, ha ne vez ket roet dre ret d'ar blenier ra ar plas gwellañ e donedigezh ar redadeg. Ar skouer brudetañ a zo bet graet e 1966 : Graham Hill en doa gounezet evit e redadeg kentañ, met roet a oa bet an titl da Jackie Stewart a oa an den gwellañ a-raok rankout dilezel.