Ernst Röhm
| Reizh pe jener | paotr  |
|---|---|
| Bro ar geodedouriezh | Alamagn |
| Lealded | Trede Reich |
| Anv e yezh-vamm an den | Ernst Röhm |
| Anv ganedigezh | Ernst Julius Günther Röhm |
| Anv-bihan | Ernst |
| Anv-familh | Röhm |
| Deiziad ganedigezh | 28 Du 1887 |
| Lec'h ganedigezh | München |
| Deiziad ar marv | 1 Gou 1934 |
| Lec'h ar marv | Munich Prison |
| Doare mervel | muntr |
| Abeg ar marv | extra-judicial killing |
| Lec'h douaridigezh | Westfriedhof |
| Yezhoù komzet pe skrivet | spagnoleg, alamaneg |
| Place of detention | Munich Prison, München |
| Micher | politiker, milour, ofiser, ministr |
| Karg | member of the Reichstag of the Weimar Republic, member of the Reichstag of Nazi Germany |
| Lec'h labour | Nürnberg, Berlin |
| Deroù ar prantad labour | 1914 |
| Strollad politikel | Strollad Broadel Sokialour al Labourerien Alaman, German Workers' Party, German Völkisch Freedom Party, National Socialist Freedom Movement |
| Tuadur revel | heñvelrevelezh |
| Perzhiad e | Beer Hall Putsch |
| Grad milourel | Hauptmann |
| Brezel | Brezel-bed kentañ |
| Skour lu | Tirlu Impalaeriel alaman |
| Ezel eus | Sturmabteilung |
| Darvoud-alc'hwez | Röhm scandal, Nozvezh an Hirgontilli |
| Prizioù resevet | Iron Cross, Military Merit Order (Bavaria), Urzh ar gwad, Golden Party Badge |
| Facial hair | toothbrush moustache |
Ernst Röhm (28 a viz Du 1887 e München - lazhet d'an 2 a viz Gouere 1934 e toull-bac'h Stadelheim (München)), a oa un ofiser alaman, ha krouer Sturmabteilung (SA).
Röhm ha Hitler
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ofiser en arme e voe Ernst Röhm e-pad ar Brezel-bed kentañ. Ne asantas biskoazh he dije kollet e vro ar brezel. E 1919 e voe degemeret e-touez pennoù-bras Reichswehr e Bavaria. Eno e kejas gant Adolf Hitler. Hemañ a laboure evit servijoù kuzh an arme, hag e c'hefridi a oa evezhiañ DAP (Deutsche Arbeiterpartei, Strollad Labourerien Alamagn), ur strollad politikel, o paouez bezañ savet gant Anton Drexler. An daou anezho a emezelas er strollad-se a-benn ar fin.
SA
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E 1921 e voe skarzhet Anton Drexler gant Adolf Hitler, hag hemañ en em gavas e penn ar strollad. Gant Hitler e voe adaozet ar strollad en-dro gant ar pal rastellat muioc'h a izili nevez. Adprenañ a reas ivez ur gelaouenn sizhuniek anvet Völkischer Beobachter. Asambles gant Röhm e savjont SA (ar rochedoù gell), evit kaout ur servij-urzh d'ar strollad.
E miz Du 1923 e klaskas Hitler mont da ziskar gouarnamant Bavaria. Gouzout a rae a-walc’h pegen poazh e oa aet an Alamaned rak aloubidigezh ar Ruhr gant arme Bro-C'hall hag hini Belgia. An taol-se a vez anvet “putsch an davarn”, hogen c'hwitet e voe gant Hitler, diwar-se e voe kaset eta d’an toull-bac’h, e-pad 13 miz. Da Volivia ez eas Röhm da repuiñ.
Gant Hitler e voe galvet en-dro, goude berzh ar strollad nazi e dilennadegoù miz Gwengolo 1930, hag adkemer a reas kiriegezh an SAed. A-benn 1932 e veze kontet war-dro 400 000 den SA, met gwelet fall e oant gant an dud abalamour d’o doareoù feuls, ar pezh a lakaas disoc’hoù an NSDAP en dilennadegoù da ziskenn.
Ernst Röhm a felle dezhañ mont pelloc’h gant an dispac’h, en ur lakaat e grabanoù war Reichswehr, ha lakaat an SA da vout un aozadur armet eus tuadur kleiz an NSDAP. Kement-se a zisplijas kalz da Hermann Göring (prezidant ar Reichstag) ha da Heinrich Himmler (penn an SS), gant-se e kendrec’hjont Hitler e oa Röhm oc'h irienniñ a-enep dezhañ. Adalek 1932 e oa savet reuz etre Röhnm ha Hitler, pa oa hemañ tostaet eus pennoù bed an ekonomiezh hag eus ar strolladoù kilstourmer, gant ar pal tapout prezidantelezh ar vro.