Revr : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
| Linenn 4: | Linenn 4: | ||
Ar '''revr''' eo al lodenn eus [[korf]] an [[Den]] hag al loened troadek etre an [[divgroazell]] hag an [[divvorzhed]]. Meneget eo er [[Catholicon|C'hatholicon]] dindan ar stumm ''reffr'' ([[1499]]).<br> |
Ar '''revr''' eo al lodenn eus [[korf]] an [[Den]] hag al loened troadek etre an [[divgroazell]] hag an [[divvorzhed]]. Meneget eo er [[Catholicon|C'hatholicon]] dindan ar stumm ''reffr'' ([[1499]]).<br> |
||
Komzet e vez eus revr an traoù ivez : ur pod-houarn, |
Komzet e vez eus revr an traoù ivez : ur revr o deus ar pod-houarn, ar [[bag|vag]], ar [[karr|c'harr]], ar [[kanol (arm)|c'hanol]], ar [[gwez]]... |
||
===[[Dereadegezh]]=== |
|||
Koulskoude, diwar levezon ar galleg moarvat, hag ar sevended degaset gantañ marteze, eo aet ar ger revr e-maez a implij tamm-ha-tamm dre ma 'z eus ur ger all kevatal : [[kil]] |
Koulskoude, diwar levezon ar galleg moarvat, hag ar sevended degaset gantañ marteze, eo aet ar ger ''revr'' e-maez a implij tamm-ha-tamm e troiennoù zo dre ma 'z eus ur ger all kevatal : daoust hag en abeg da se eo e kaver ar ger [[kil]] e-lec'h ''revr'' en droienn "penn-kil-ha-troad". |
||
==Ur ger hollek== |
==Ur ger hollek== |
||
| Linenn 24: | Linenn 24: | ||
*''Kouezhañ war e revr'' |
*''Kouezhañ war e revr'' |
||
*''Redek e revr'': redek ar vro. ''Hennezh a vez ordinal o redek e revr''. |
*''Redek e revr'': redek ar vro. ''Hennezh a vez ordinal o redek e revr''. Ur '''reder-e-revr''' a vez atav war an hentoù. |
||
*''Sachañ ar revr'': mont kuit; implijet evel-hen: "''Sach da revr ganit!''" |
*''Sachañ ar revr'': mont kuit; implijet evel-hen: "''Sach da revr ganit!''" |
||
*''Sevel ar revr'': sevel. ''Sav da revr alese''! |
*''Sevel ar revr'': sevel. ''Sav da revr alese''! |
||
| Linenn 52: | Linenn 52: | ||
==Gerioù deveret== |
==Gerioù deveret== |
||
* ''' |
* ''revreg'' pe ''revrieg'', '''revrek''' pe '''revriek''' (ar stumm ''eg'' eo a gaver gant Jules Gros). |
||
** Ur '''revreg''' zo ur paotr gant ur pezh revr. Ur '''revregez''' zo ur plac'h. |
|||
** |
** An troiennoù "pennek-ha-revrek" pe "'''daoubennek-daourevrek'''": ''Lak da gaol pennek-ha-revrek''. |
||
* '''revriañ''' |
* '''revriañ''' |
||
* '''revrad''', pe '''revriad'''. Ur ''revrad'' a c'hall bezañ |
* '''revrad''', pe '''revriad'''. Ur ''revrad'' a c'hall bezañ |
||
** un taol war ar revr |
** un taol war ar revr |
||
** pe un tortad, un toullad, ur c'horfad |
** pe un tortad, un toullad, ur c'horfad. ''Ober ur revrad'' a raio an hini a ev re. |
||
** ur bern traoù: ur'' revriad traoù'' |
** ur bern traoù: ur'' revriad traoù'' |
||
***Mont da gerc'hat ur revrad dour, a zo mont dindan ar glav |
|||
** un dra vras: ''ur revriad aon'', ''ur revriad vezh'' |
** un dra vras: ''ur revriad aon'', ''ur revriad vezh'' |
||
** ''ur revriad hini'', da lavarout eo ur pezh hini, ur mell hini. |
** ''ur revriad hini'', da lavarout eo ur pezh hini, ur mell hini. |
||
* '''direvr''': ur c'helorn direvr |
|||
* '''direvrañ''' a zo koll ar revr, pe marteze koll ar spered: "Hennezh a zo prest da zirevrañ gant ar c'hoant da vont d'ar pardon (Jules Gros) |
|||
*'''a-revr''', en droienn '''chom a-revr''': ''labour chomet a-revr'' a zo labour a dleje bezañ echu ha n'eo ket graet c'hoazh. |
|||
==Gerioù gant revr enno== |
==Gerioù gant revr enno== |
||
Stumm eus an 7 Du 2006 da 19:16
Ar revr eo al lodenn eus korf an Den hag al loened troadek etre an divgroazell hag an divvorzhed. Meneget eo er C'hatholicon dindan ar stumm reffr (1499).
Komzet e vez eus revr an traoù ivez : ur revr o deus ar pod-houarn, ar vag, ar c'harr, ar c'hanol, ar gwez...
Dereadegezh
Koulskoude, diwar levezon ar galleg moarvat, hag ar sevended degaset gantañ marteze, eo aet ar ger revr e-maez a implij tamm-ha-tamm e troiennoù zo dre ma 'z eus ur ger all kevatal : daoust hag en abeg da se eo e kaver ar ger kil e-lec'h revr en droienn "penn-kil-ha-troad".
Ur ger hollek
Pa gomzer eus ar revr e komzer eus un hollad a zo anezhañ : ar feskennoù (pe ar peñsoù), ar ridell, hag ar fraezh (pe an toull-revr).
Ur ger naturel
Ar braz eus an dud a ra gant ar ger en un doare naturel evit komz eus al lodenn-se eus ar c'horf a zo e traoñ ar c'hein hag a seblant graet evit azezañ muioc'h eget evit kaout taolioù botoù. Sede troioù-lavar a ziskouez an daou implij-se:
- Bezañ moan e revr, ha Tapout ur revriad aon, a zo un heñvel.
- Bezañ kras e revr evel un dorchenn blouz, bezañ pinvidik ha pizh (Tro-lavar implijet er gontadenn Noblañs gant Jakez Konan).
- Bezañ leun e revr: bezañ mezv
- Bezañ paour e revra zo kreñvoc'h eget bezañ paour hepken
- Bezañ poazh e revr, pe Bezañ holen kras en e revr: kaout c'hoant da fiñval, da vont da lec'h all.
- Bezañ skuizh e revr gant un dra bennak: a zo kreñvoc'h eget bezañ skuizh hepken.
- Bezañ war gab e revr: bezañ azezet, pa gomzer eus loened zo (ki, kazh, louarn, bleiz).
- Kouezhañ war e revr
- Redek e revr: redek ar vro. Hennezh a vez ordinal o redek e revr. Ur reder-e-revr a vez atav war an hentoù.
- Sachañ ar revr: mont kuit; implijet evel-hen: "Sach da revr ganit!"
- Sevel ar revr: sevel. Sav da revr alese!
- Tapout taolioù botoù e-barzh ar revr.* Krediñ lavarout eo e revr dezhañ: krediñ kaozeal pe sevel ar vouezh.
- Terriñ ar revr: skuizhañ penn unan bennak. Arabat dit dont da derriñ ma revr gant ar c'hozh ti brein-se ken!
- Teurel ar revr war ur gador.
- Krennlavar: Ul lamm revr a dalv nav.
Ur ger lous
Lod tud a gav koulskoude eo ur ger lous, hag e kavont gwelloc'h ober gant ar ger penn a-dreñv.
Koulskoude ez eus un implij dizereat splann eus ar ger pa vez kemeret da skeudenniñ ar vuhez reizhel ha dreist-holl hini ar merc'hed, e genoù ar baotred a gomz neuze eus
- ur revr skorn, ur revr yen,
- ur revr domm, ur revr boazh.
Gerioù all
Sede un nebeud gerioù all a reer ganto evit chom hep ober gant ar ger revr:
- feskennoù
- divglun, eus ar ger klun, nebeud anavezet nemet e Bro-Wened;
- pastelloù
- moñselloù
- leternioù
- talier
Gerioù deveret
- revreg pe revrieg, revrek pe revriek (ar stumm eg eo a gaver gant Jules Gros).
- Ur revreg zo ur paotr gant ur pezh revr. Ur revregez zo ur plac'h.
- An troiennoù "pennek-ha-revrek" pe "daoubennek-daourevrek": Lak da gaol pennek-ha-revrek.
- revriañ
- revrad, pe revriad. Ur revrad a c'hall bezañ
- un taol war ar revr
- pe un tortad, un toullad, ur c'horfad. Ober ur revrad a raio an hini a ev re.
- ur bern traoù: ur revriad traoù
- Mont da gerc'hat ur revrad dour, a zo mont dindan ar glav
- un dra vras: ur revriad aon, ur revriad vezh
- ur revriad hini, da lavarout eo ur pezh hini, ur mell hini.
- direvr: ur c'helorn direvr
- direvrañ a zo koll ar revr, pe marteze koll ar spered: "Hennezh a zo prest da zirevrañ gant ar c'hoant da vont d'ar pardon (Jules Gros)
- a-revr, en droienn chom a-revr: labour chomet a-revr a zo labour a dleje bezañ echu ha n'eo ket graet c'hoazh.
Gerioù gant revr enno
- revr-bezel
- revr-noazh (pesk)
Kemmadur
A-wechoù e vez graet ar c'hemmadur dre vlotaat war-lerc'h ar ger gourel revr, evel pa vije ur ger benel.
Levrioù implijet da sevel ar pennad
- Geriadur brezhoneg an Here, 2001. Ar pennadoù REVR ha REVRIAD, pajenn 1109.
- Jules Gros, Le Trésor du Breton Parlé, 2ème partie, Librairie bretonne Giraudon, 1977: ar pennad REVR, pajennoù 442, 443, 444, hag ar pennadoù REVRAD ha REVREG.