Lizherenneg fenikek : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 17 Du 2011 da 19:44

Savet e oa bet al lizherenneg fenisek diwar patrom al lizherenneg kentkananek tro-dro da 1050 a-raok ar varevezh voutin. Implijet e veze evit skrivañ ar feniseg, ur yezh semitek.

Un abjad an hini e oa e gwirionez, kentoc’h evit ul lizherenneg rik ha peurliesañ e veze skrivet a dehoù da gleiz hag a-wechoù ivez e boustrofedon.

Kavet ez eus bet testennoù skrivet e fenisek e kêrioù ma veve enne gwechall ar Fenised tro-dro d’ar Mor Kreizdouar, evel, da skouer, Biblos (e Liban hiziv) pe e Kartada e Norzh Afrika (hiziv Tunizia).

Diwar al lizherenneg fenisek e oa bet diorroet da heul al lizherenneg arabek, al lizherenneg c’hresianek, al lizherenneg latin (dre al lizherenneg etruskek), al lizherenneg kirillek (dre al lizherenneg c’hresianek) hag al lizherenneg hebraek (dre al lizherenneg aramaek).

Lizherenn	Anv	Ster	Treuzskrivadur	Lizherenn a glot ganti
Lizherenn	Anv	Ster	Treuzskrivadur	Lizherenneg hebraek	Lizherenneg arabek	Lizherenneg gresianek	Lizherenneg latin	Lizherenneg kirillek
	’āleph	“ejen”	‘ (LFE [ʔ]	א	ﺍ	A	A	А
Beth	bēth	“ti”	b	ב	ﺏ	B	B	Б, В
	gīmel	“kañval”	g	ג	ﺝ	Γ	C, G	Г, C
	dāleth	“dor”	d	ד	ﺩ، ذ	Δ	D	Д
	hē	“prenestr”	h	ה	ﮬ	Ε	E	Е, Ë , Є, Э
	wāw	“krog”	w	ו	ﻭ	Ϝ, Υ, (ϒ)	F, U, V, W, Y	У
	zāyin	“arm”	z	ז	ﺯ	Ζ	Z	З
	ħēth	“garzh”	ħ (LFE [χ])	ח	ﺡ، خ	Η	H	И, Й
Teth	ţēth	“rod”	ţ	ט	ﻁ، ظ	Θ
	yōdh	“brec’h”	y (LFE [j])	י	ﻱ، ى	Ι	I, J	І, Ї, Ј
	kaph	“palv”	k	כ	ﻙ	Κ	K	К
	lāmedh	“broud”	l	ל	ﻝ	Λ	L	Л
	mēm	“dour”	m	מ	ﻡ	Μ	M	М
	nūn	“pesk”	n	[[Lizherenneg hebraek\|נ	ﻥ	Ν	N	Н
	sāmekh	“pesk”	s	ס		Ξ, Χ	X	Х
	’ayin	“lagad”	‘ (LFE [ʕ]	ע	ﻉ، غ	Ο	O	О
	pē	“genoù”	p	פ	ﻑ	Π	P	П
	tsādē	“plantenn ar papiruz”	ç (LFE [ts])	צ	ﺹ، ض	M		Ц, Ч
	qōph	“marmouz”	q (LFE [q])	ק	ﻕ	Ϙ	Q
	rēš	“penn”	r	ר	ﺭ	Ρ	R	Р
	šin	“dant”	š (LFE [ʃ])	ש	س، ش	Σ	S	С, Ш
	tāw	“merk”	t	ת	ﺕ، ث	Τ	T	Т