Brezel Vendée
| Rann eus | Kentañ Kengevreadur  |
|---|---|
| Stad | Frañs |
| Lec'h | Vande |
| Deiziad | Kerzu 1793 |
| Deiziad kregiñ | Meurzh 1793 |
| Deiziad echuiñ | Kerzu 1793 |
| Perzhiad | Kentañ Republik c'hall, Legitimism |
Brezel Vendée ( e galleg: La guerre de Vendée) eo an anv roet d'ar brezel diabarzh a oa bet etre ar roueelourien (ar re Wenn) hag ar Republikaned (ar re C'hlas) e kornôg Bro-C'hall etre bloavezh I ha bloavezh IV an Dispac'h gall (etre 1793 ha 1796).
Liammet don eo, ha kemmesket alies, gant ar chouanerezh. Hollad an daou stourmad-se a vez graet anezho a-wechoù « Guerres de l'Ouest » e galleg. Ar chouanerezh a oa bet war ribl dehoù al Liger, padal emsavadeg ar Vendée a oa war ar riblenn gleiz. Vendée militaire a vez graet eus an tiriad emsavet e su ar stêr.
Evel e pep korn eus Bro-C'hall, ar Vendée a oa bet ul lec'h emsavadegoù peizanted etre 1789 ha 1792. An diforc'h bras a vo adal 1793 gant an emouestladenn veur ret evit al lu. An emsavadeg, anavezet ivez evel insurrection vendéenne, a oa kroget da vat. Da gentañ e oa anezhi un emsavadeg peizanted klasel met goude-se e oa deuet da vezañ un emsavadeg enepreveulziel.
Tamm-ha-tamm, a-hed an tri bloaz, e kemmas neuz ar brezel. Peoc'h a voe e-pad ur pennad, e nevez-amzer 1795. Hogen echuet e oa e penn-kentañ ar bloavezh 1796, e oa bet tro 200 000 den lazhet ha kalz distrujoù.
Ur mare eo eus an Dispac'h gall a zegas tabut c'hoazh, dre an niver uhel a drevourien lazhet hag al lazhadegoù sevenet a-bep tu.
Brezel ar Vendée hiziv-an-deiz
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Bev eo c'hoazh ar brezel drastus-se. Simbol plakennoù an otoioù eus Vendée da skouer a zo hiziv-an-deiz reoù eus mare ar rouantelezh adsavet, kalon sakret Jezuz-Krist hag ar ger-stur liammet Utrique fidelis (Leal kement da unan evit an hini all)[1]
Lod tud eus Vendée a c'houlenn e vefe anavezet ar brezel-mañ evel ur gouennlazh eus tud Vendée e-pad an Dispac'h gall, dreist-holl e-pad mare ar Spont bras. Betek-henn n'eo ket bet degemeret dre lezenn.