Bouc'h

Ar bouc'h, par ar c'havr, zo ur bronneg geotdebrer ha daskirier eus kerentiad ar Bovidae, hag eus iskerentiad ar c'haprinae. Arabat eo e gemmeskañ gant ar maout

Perzhioù

Anavezet e vez dre gerniel, dezhe stumm ul lourenn a-wezhioù, ur bouchig barv dindan ar genoù ha dre e c'hwezh kreñv, da vare ar rut dreist-holl. Dont a ra ar c'hwezh-se eus trenkennoù druz (evel an drenkenn 4-ethyl-octanoek, -dekanoek, -dodekanoek, -tetradekanoek) hag eus feromonoù zo (an aldehid 4-ethyloctanel). Produet e vez ar feromonoù-se gant kroc'hen penn ar bouc'h ha broudañ a ra labour vierezoù ar parezed dre hanterouriezh an hormon GnRH.

Bouc'hed gouennoù Bro-Suis ha Lec'hlenn a grog da rutañ en diskar-amzer pa cheñch kelc'hiad termek ar parezed. Re ar gouennoù a vev e-kichen gouriz ar bed zo gouest d'en em barañ forzh pegoulz. Pa vezont e rut e tebront nebeutoc'h ha sorc'hennet e vezont gant ar parezed. Ur bouc'h e rut a droñs e vuzell uhelañ hag a staot war e bavioù a-raok ha war e vouchig hag e benn pa c'hwesh ur barez hemolc'h. N'en em baro ket ar barez gant ur mal bouc'h dic'hwezh.

Bouc'hed ar gouennoù brasañ evel ar Boered a c'hall bezañ 140 kilo enne. Pa laezh ar parezed o menned, ar bouc'hed a garg ar re a dosta ha tagañ a reont an dud muioc'h evit na ra ar meot.

• 
  Bouc'h Boer
• 
  Bouc'h Juan Fernandez
• 
  Bouc izelvroat
• 
  Bouc'h Thüringen
• 
  Bouc'h korrik Afrika

Kredennoù

Pan o teskiñ seniñ al fleütenn da Zafnis, eilenn roman diwar un delwenn c'hresian eus Heliodoros Rodos (IIIde-IIvet kantved), Dastumad Farnèse, Mirdi arkeologel broadel Naplez.

Mitologiezh

E gwengelouriezh Hellaz, Pan, doue an Natur, gwarezer ar vaeserien hag an tropelladoù a vez taolennet alies evel ur boud hanter den hag hanter bouc'h, evel ar satired. Ouzhpenn e fleütenn ez eo brudet evit e gerniel hag e pavrioù bouc'h

Er wengelouriezh lec'hlennat, Tanngrisnir ha Tanngnjóstr eo anv an daou vouc'h a stlej karr Thor. Pa zeu naon d'an doue e laka anezhe da rostañ ha pa fell dezhañ mont e lev adarre n'en dez nemet bennigañ anezhe d'ober evit ma teufent en-dro bev ha yac'h. Gwa d'ar re o defe brewet o eskern, evel Thjálfi ha Roskva e-keit-se.

E mitologiezh Euskadi, Aker pe Akerbeltz zo un doue drougoberiant ha dindandouar damheñvel ouzh ur bouc'h. Krediñ a raed en doa ar galloud da wareziñ ar chatal. Gant ar gristeniezh eo deuet Aker da vezañ ur stumm eus an diaoul. En em vodañ a ra ar sabad en Akelarre (lann ar bouc'h).

Evel Arouez

El aquelarre, gant Francisco Goya, e 1823.

Brudet eo er mojennoù kristen evel arouez an diaoul. Liammet eo gant an diaoul ivez e lidoù ar sorserezh hag en o skeudennadur evel Le Sabbat des sorcières ou Le Grand Bouc de Francisco de Goya.