Piramidenn Djoser

Eus Wikipedia
Piramidenn Djoser

Piramidenn Djoser, pe piramidenn dereziek Djoser (kbhw-ntrw e Henegipteg), a oa savet da veziañ ar faraon Djoser gant e vizir Imhotep. Savet e oa da vare ar XXVIIvet kantved kent J.-K. e bered-veur Sakkara e gwalarn kêr Menfis, hag ez eo kreiz ur strollad savadurioù kañv bras en ur porzh divent gronnet gant savadurioù liderezh ha kinkladurioù.

Ar c'hentañ piramidenn egiptat a yae d'he ober c'hwec'h mastaba (bihanoc'h-bihanañ o ment) savet an eil a-us d'egile. Sklaer eo e oa savet e-giz-se o tegas tamm-ha-tamm adweladennoù ha gwellaennoù d'ar raktres kentañ . En deroù e oa ar biramidenn 62 metr uhelder hag he sichenn a oa 109 m x 125 m, hag e oa goloet gant ur gwiskad maen-raz gwenn levnet[1]. Ar biramidenn dereziek (pe kentpiramidenn) a vez sellet outi evel ar c'hoshañ savadur maen bras-kenañ, daoust ma seblant ez eo koshoc'h c'hoazh ar c'hloz anvet Gisr el-mudir.

Tachenn ar biramidenn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Dor an templ kañv

Ar pep brasañ eus kinkladurioù hag eus savadurioù diabarzh ar biramidenn, daoust ma'z int savet e maen, a laka da soñjal e neuz frammoù koshoc'h, a vije bet savet e prenn, e raoskl pe e brikennoù pri. N'ouzer ket heg eñ e teu eus artistic, symbolic or technological convention, daoust ma c'hall dont eus levezon an tri war un dro.

En-dro d'ar biramidenn ez eus ur voger 10.5 metrad uhelder, savet e maen-raz kizellet gant aked (Lod anezhe zo bet kempennet gant Jean-Philippe Lauer), gronnet gant ur fozell vras. Graet e oa ar voger evit tennañ da ballennoù gloan, ha kinklet e oa gant sikludoù. 15 dor a oa warnañ, met unan hepken a oa an nor wirion da vont tre. Seblantout a ra bezañ savet war patrom ar "c'hreñvlec'hioù" bras e brikennoù savet e-doug ar c'hentañ hag an eil tierniezh en Abidos ha Hierokonpolis.

An nor wirion a oa un trepas gant kolonennoù gant un doen kizellet e stumm treustoù prenn. Merket eo an hent gant daou bikol 'dor' maen, kizellet evel ma vefent digor.

Bez ar su[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bez ar su zo tost un eilenn eus frammoù dindandouar ar biramidenn met hep ar frammoù a-us d'al leur.

Ar porzh bras[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E-kreiz etre bez ar su hag ar biramidenn ez eus ul leurenn vras. N'anavezer ket e ster gwirion met war a hañval e oa liammet ouzh lidoù lestr ar faraon ha marteze e c'hall bezañ tostaet d'ul leurenn heñvel (n'eo ket bet dizoloet avat) e kenkiz real Menfis, ma c'hallfe ar faraon kas ar memes lidoù da benn.

war-dro 180 m war 100 m eo ar porzh, nebeut-kenañ a savadurioù hag a vonumantoù ennañ.


Tachenn ar gouel Sed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Temploù tachenn ar gouel sed

Savet e oa ar porzh evit lidañ ar gouel sed. Goude tregont vloaz ren e ranke pep faraon prouiñ e startijenn o chaseal an tarv sakr en-dro d'ar porzh hag o tapout anezhañ diwar-bouez e lost. Krediñ a reer e choazas Djoser lidañ ar gouel-se bep tri bloaz e-lec'h bep tregont vloaz. Kornioù ar savadurioù a oa ront da vezañ dizañjerusoc'h.

Ar biramidenn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Kroget e oa ar biramidenn e stumm ur mastaba heñvel ouzh ar bezioù e brikennoù pri savet evit ar faraoned a-raok. Brasaet eo a div wezh oc'h ouzhpennañ ul live all a-raok bezañ goloet gant ur biramidenn dezhi pevar derez, a oa brasaet c'hoazh diwezhatoc'h evit mont d'ober ar biramidenn gant c'hwec'h derez a weler hiziv.

An templ kañv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Sal Hipostil an templ kañv

N'halled antreal ken 'met dre an templ kañv er c'horn gevret. Tremen a reer eno etre mogerioù savet gant bloc'hoù maen e stumm dorioù digor betek ar sal hipostil gant div rank kolonennoù maen kizellet e doare ma tennont da hordennoù papiruz. Staliet ez eus bet un doen vodern en uhelder an doen a oa gwezhall. Skeiñ a ra ar sal-se er porzh.

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

  1. Harry Adès A Traveller's History of Eygpt (Chastleton Travel/Interlink, 2007) ISBN 1-905214-01-4 p48
A56
Porched Egiptopedia
Adkavit pennadoù Wikipedia a denn da Henamzer Egipt :

Istor | Douaroniezh | Labour-douar | Aozadur politikel | Faraoned | Arz | Mitologiezh | Doueed | Buhez pemdez | Levrlennadur | Geriaoueg