Saonenn

Un draoñienn e Jorjia, er C'haokaz, gant ur wazh-dour "plezhennek".

Traoñiennoù Calchaquies, en Arc'hantina.

Fljótsdalur en Island ar Reter, un draoñienn blad awalc'h.

Un draoñienn^[1] pe traonienn^[2] pe saon pe saonenn^[3] zo un dachennad douar izel etre menezioù pe torgennoù. Gallout a ra bezañ bras pe bihan. Deveret eo eus traoñ.

Douarouriezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Diouzh meur a brosesus douaroniel e c'hell bezañ stummet an traoñiennoù :

traoñiennoù skorneglec'h dezho ur stumm un U (e-lec'h ar stumm boas e V) hag a zo bet krouet, miliadoù a vloazioù 'zo diwar galloud krignat divent ar skornegi. Kavet e vezont e menezioù hir evel an Alpoù, hag e broioù kompesoc'h evel Takad al Lennoù e Bro-Saoz hag er C'hanada a-bezh.
e traoñienn ar Rift en Afrika e weler disoc'hoù flastradurioù etre plakennoù tektonikel.
e Bro-Elzas-Bro-Vaden e weler disoc'h palaradeg un dailhenn venez diwar frailhoù kenstur. Anvet e vez an draoñienn-mañ ur foz tektonikel.
an abeg pennañ evit krouidigezh an traoñiennoù a zo peurliesañ disoc'h ar grignerezh a ra an dourioù o redek, dindan stumm an dourredennoù.

Traoñiennoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Traoñienn an Indus, e Kornôg iskevandir Indez
Grand Canyon, en Arizona
Traoñienn ar Marv, e Kalifornia
Traoñienn al Liger, e Bro-C'hall ha Breizh
Traoñienn Napa, e Kalifornia
Traoñienn ar Ron^{Petra eo?}
Traoñienn ar Roueed, en Egipt
Traoñienn ar Rift bras, en Afrika ar Reter

Traoñienn ar Bleuñv en Uttarakhand, en India
Traoñienn e U e Park Broadel Glacier e Montana, er Stadoù-Unanet

Traoñienn Harau e Sumatra ar C'hornôg, en Indonezia
Ar Gudbrandsdalen e Reter Norvegia, e-kichen kêriadenn Gålå
Ur sell eus Orosi, e Costa Rica

Traoñiennnoù treoabl[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bez e c'heller kavout stummoù nes d'an traoñiennoù war ar planedennoù hag al loaroù. Marteze eo bet krouet traoñiennoù al Loar diwar un regennad toulloù-diskarg dre stekiñ. Traoniennoù bihan a c'hell dont eus flodoù al lavaoù pe eus bihannadur lederezhioù al lavaoù p'edont o yenaat.

Bez ez eus un draoñienn hir-kenañ war ar blanedenn Meurzh, Valles Marineris hec'h anv ha 4000 km e hed.