Roll rouaned Uladh
Roue Uladh (Rí Ulad en heniwerzhoneg, Rí Uladh en iwerzhoneg), anvet ivez Roue Ulaid ha Roue an Ulaid, e oa titl rouaned rouantelezh proviñsel iwerzhonat Ulaid. Implijet e veze ivez a-wezhioù an titl rí in Chóicid a dalvez "roue ar bempvedenn"[1].
Douget da gentañ gant renerien an Ulaid mojennel ha goude gant re an Ulaid istorel, dezho un dachenn kalz bihanoc'h, ez eas an titl rí Ulad da get goude aloubadeg Ulaid gant an Angled-ha-Normaned e 1177 ha savadur kontelezh Uladh. Roet e veze an titl a rex Hibernicorum Ulidiae a dalvez "Roue Iwerzhoniz an Ulaid" da zinastiezh re Mac Dúinnshléibe eus Ulaid (saozneg : Donleavy / Dunleavy)[2] betek ar mare ma'z eas da get e dibenn an XIIIvet kantved.
Goude diskar ar gontelezh e 1333 e voe dasorc'het hag uzurpet an titl, goude 1364, gant kevezerien vras renerien an Ulaid, Uí Néilled an norzh o doa aloubet dismantroù ar gontelezh ha diazezet tuath adanvet Clandeboye. Mistri e oa deuet Uí Néilled an norzh da vezañ war hanternoz Iwerzhon, hag o douaroù a glote dre vras gant ar pezh zo Cúige Uladh hiziv. Dereout a rae an titl d'o domani eta hag adanvet e voe hennezh Ulaid, dezhañ ment rouantelezh an Ulaid mojennel tamm-pe-damm[2]. "Priñs Ulaid" a zeuas da vezañ un titl boutin evit an O'Neill (Ui Neill en iwerzhoneg) betek Tec'hadenn ar gonted e 1607.
Rouaned mojenn
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Eber Donn
- Cimbáeth
- Macha Mong Ruad
- Fergus mac Léti
- Congal Cláiringnech
- Ross Ruad
- Eochaid Sálbuide
- Fergus mac Róich
- Conchobar mac Nessa
- Cúscraid mac Conchobar
- Fíatach Finn
- Éllim mac Conrach
- Mal mac Rochride
- Tipraiti Tireach
- Áengus Goibnenn mac Fergus Gallen mheic Tibraide Tirech
- Fergus Dubdétach
- Aengus Finn mac Fergus Dubdétach
- Lugaid Lorc mac Áengus Finn
- Dub mac Fomor mheic Airgetmar
- Fiachu Araide mac Áengus Goibnenn mheic Fergus Gallen
- Fedlimid mac Cas mheic Fiachu Araide
- Imchad mac Fedlimid
- Ros mac Imchad
- Cronn Badruí mac Eochaid mheic Lugaid mac Ros mac Imchad
- Fergus Foga mac Fraechar Foirtriun
- Cáelbad mac Cronn Badruí
- Sárán mac Cóelbad
- Mihail
Rouaned istorel
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Forga mac Dallán mheic Dubthach mac Mianach mac Lugaid Lorc 465?
- Muiredach Muinderg mac Forga mac Dallan 465–489
- Eochaid mac Muiredaig Muinderg 489–509
- Cairell mac Muiredaig Muinderg 509–532
- Eochaid mac Condlai mac Caolbad 532–553
- Fergnae mac Oengusso Ibdaig 553–557
- Demmán mac Cairell 557–572
- Báetán mac Cairill 572–581
- Áed Dub mac Suibni (marv e 588)
- Fiachnae mac Báetáin (Fiachnae Lurgan) 588–626
- Fiachnae mac Demmáin 626–627
- Congal Cáech (Congal mac Sgánnail) 627–637
- Dúnchad mac Fiachnai (marv war-dro 644)
- Máel Cobo mac Fiachnai (marv e 647)
- Blathmac mac Máele Cobo (marv e 670)
- Congal Cennfota mac Dúnchada (marv e 674)
- Fergus mac Áedáin 674–692
- Bécc Bairrche mac Blathmaic 692–707
- Cú Chuarán mac Dúngail Eilni 707–708
- Áed Róin mac Bécce Bairrche 708–735
- Cathussach mac Ailello 735–749
- Bressal mac Áedo Róin 749–750
- Fiachnae mac Áedo Róin 750–789
- Tommaltach mac Indrechtaig 789–790
- Eochaid mac Fiachnai 790–810
- Cairell mac Fiachnai 810–819
- Máel Bressail mac Ailillo 819–825
- Muiredach mac Eochada 825–839
- Matudán mac Muiredaig 839–857
- Lethlobar mac Loingsig 857–873
- Cathalán mac Indrechtaig 857–871
- Ainbíth mac Áedo 873–882
- Eochocán mac Áedo 882–883
- Airemón mac Áedo 882–886
- Fiachnae mac Ainbítha 886–886
- Bécc mac Airemóin 886–893
- Muiredach mac Eochocáin 893–895
- Máel Mocheirge mac Indrechtaig 893–896
- Aitíth mac Laigni 896–898
- Cenn Etig mac Lethlobair 896–900
- Áed mac Eochocáin 898–919
- Dubgall mac Áeda 919–925
- Loingsech mac Cinn Etig 925–932
- Eochaid mac Conaill 932–937
- Matudán mac Áeda 937–950
- Ardgal mac Matudáin 950–970
- Niall mac Áeda 970–971
- Áed mac Loingsig 971–972
- Eochaid mac Ardgail 972–1004
- Gilla Comgaill mac Ardgail 1004–1005
- Máel Ruanaid mac Ardgail 1005–1007
- Matudán mac Domnaill 1007–1007
- Dub Tuinne ("In Torc") mac Eochada 1007–1007
- Domnall mac Duibh Thuinne 1007–1007
- Niall mac Duib Thuinne 1007–1016
- Muiredach mac Matudáin 1007–1008
- Niall mac Eochada 1016–1063
- Eochaid mac Néill meic Eochada ????–1062
- Donnchad Ua Mathgamna 1063–1065
- Cú Ulad Ua Flaithrí 1065–1071
- Lochlainn Ua Máel Ruanaid 1071–1071
- Donn Sléibe mac Eochada [3] 1071–1078
- Áed Meranach Ua hEochada 1078–1080
- Goll na Gorta Ua Mathgamna 1080–1081
- Donn Sléibe mac Eochada 1081–1091
- Donnchad mac Duinn Sléibe 1091–1095
- Eochaid mac Duinn Sléibe 1095–1099
- Donnchad mac Duinn Sléibe 1099–1099
- Eochaid mac Duinn Sléibe 1099–1108
- Donnchad mac Duinn Sléibe 1108–1113
- Áed mac Duinn Sléibe 1113–1127
- Eochaid Ua Mathgamna 1113–1127
- Ragnall Ua hEochada 1127–1131
- Cú Ulad mac Conchobair Chisenaig Mac Duinn Sléibe 1131–1157
- Áed mac Con Ulad Mac Duinn Sléibe 1157–1158
- Eochaid mac Con Ulad Mac Duinn Sléibe 1158–1166
- Magnus mac Con Ulad Mac Duinn Sléibe 1166–1171
- Donn Sléibe mac Con Ulad Mac Duinn Sléibe 1171–1172
- Ruaidrí mac Con Ulad Mac Duinn Sléibe 1172–1201
Sellet ouzh Roll renerien Tír Eoghain evit re Uí Néill an norzh, rouaned Ulaid goude dasorc'h an titl e 1364.
Gwelet ivez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Roll rouaned Ailech
- Roll rouaned Airgíalla
- Roll rouaned Connacht
- Roll rouaned Leinster
- Roll rouaned Mide
- Roll rouaned Munster
- Roll rouaned uhel Iwerzhon
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Mammennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Stockman, Gerrard (1992). Volume Two, County Down II, The Ards. The Institute of Irish Studies, The Queen's University of Belfast. ISBN 0-85389-450-7.
- MacNeill, Eoin (1919). "The Irish Law of Dynastic Succession: Part II". Studies: An Irish Quarterly Review 8 (32): 40–653
- "Annals of the Four Masters", embannadur 1990.
- "Annals of Connacht", A. Martin Freeman, 1944.
- "Irish Kings and High Kings", Francis John Byrne, 1973.
- "Leabhar Mor Genealach", Dubhaltach Mac Fhirbhisigh, ed. O'Muralie, 2004.
- Annaloù Ulaid, 1214.6 (en)