Paul Weber
Reizh pe jener | paotr |
---|---|
Bro ar geodedouriezh | Dugelezh-veur Hessen |
Anv e yezh-vamm an den | Gottlieb Daniel Paul Weber |
Anv-bihan | Paul |
Anv-familh | Weber |
Deiziad ganedigezh | 19 Gen 1823 |
Lec'h ganedigezh | Darmstadt |
Deiziad ar marv | 12 Her 1916 |
Lec'h ar marv | München |
Yezhoù komzet pe skrivet | alamaneg |
Micher | livour, entomologist, landscape painter |
Tachenn labour | landscape painting |
Karg | Livour-al-lez |
Luskad | Naturalism |
Tachenn | poltred |
Statud e wirioù aozer | Ar gwirioù aozer ne dalvezont ket ken |
Teuliad arzour e | Frick Art Research Library, Smithsonian American Art and Portrait Gallery Library |
Gottlieb Daniel Paul Weber (Darmstadt, 19 a viz Genver 1823 – München, 12 a viz Here 1916) a oa ul livour alaman brudet dre an dremmvroioù neñvel hag anamzerel a lakaas war al lien e biz Stadoù-Unanet Amerika[1] Unan eus livourien gentañ an Naturelouriezh e voe[2]
Buhez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ganet e voe Paul Weber e Darmstadt, Hessen (Kengevread alaman), mab Johann Daniel Weber (1784–1848), sonaozour e lez arc'hdug Hessen, ha Sophie Friederike Adolphine Mangold (1788-1848). Gant karg an tad e oa dre hengoun ul lojeiz evit an tiegezh el lez ; en e vugaleaj e tremene Paul kalz amzer el liorzh loened, ma trese ar gwez kozh.
Pa voe 13 vloaz, e 1836, e voe aotreet gant e dud da gemer kentelioù tresañ ha livañ digant ar gweledvaour August Lucas (1803-1863)[3] ; ne voe ket pell o c'hounez e arc'hant-godell dre livañ poltredoù soudarded.
Adalek 1842 betek 1844 e studias er Städelschule, ur skol arzoù bet diazezet e 1817 e Frankfurt am Main gant al livour, engravour ha maendreser Jacob Becker (1810-1872). Goude-se e tilojas da Vünchen evit studiañ en Akademiezh Real (Königliche Akademie). E-kerzh e studi eno e voe treser evit ar priñs rejant Luitpold von Bayern (1821-1912) e-pad ur veaj er Mor Kreizdouar ; e 1846 e lestrjont da weladenniñ Kergustentin, Gres ha Sikilia kent distreiñ e 1847[4].
E 1848 e kuitaas München da vont da Antwerpen da beurechuiñ e stummadur gant ar vistri velgiat Gustave Wappers (1803-1874) ha Josephus Laurentius Dyckmans (1811-1888).
Er bloaz 1849 ec'h eas Paul Weber da Cincinnati, Ohio. Pa voe erru e vignon al livour Karl Christian Köhler (1827-1890) en SUA ivez ec'h ejont o-daou da veajiñ dre ar vro evit livañ[5].
Bloaz goude e voe ganet e vab, Carl Weber. E 1854 ec'h eas d'en em staliañ e Philadelphia, ma voe buan ul livour brudet ; kêriz pividik ha mirdioù a brene e oberennoù. Mestrprezegenner e voe en Akademiezh an Arzoù-kaer Pennsylvania.
-
Wooded Landscape with Lake and Mountains, tresadenn, 1854
Dre gleñved ar vro ha dre ma soñje dezhañ e vije deuet-dreist eno e tistroas da Europa en ur zilezel an dere bras a-walc'h en devoa tizhet en SUA. E miz Eost 1855 e tremenas dre Bariz] kent mont da Züsseldorf, ma oa ul luskad livouriezh, ha distreiñ da Philadelphia[6].
Dre Vro-Skos ha Bro-C'hall e tistroas da Zarmstadt e 1861, ma labouras e lez an arc'hdug evel prezegenner prevez ar briñsez Alice von Großbritannien und Irland (1843-1878) ; bez' e voe ivez kelenner prevez pried e verc'h Pauline, Phillip Röth (1841-1921), a droas da unan eus gweledvaourien veur Alamagn.
Meur a wech adalek 1864 ec'h eas Paul Weber da Bariz, ma kejas ouzh Jean-François Millet (1814-1875) ha livourien all eus an École de Barbizon. Fromet e voe gant labour al luskad-se, met feal e chomas d'an doare stadunanat dre ziskouezadegoù en National Academy of Design e New York hag en Athenæum Boston e-touez lec'hioù all.
München o vezañ kêr-benn an arzoù en Alamagn en eil hanterenn an XIXvet kantved en em stalias Paul Weber eno e 1872 gant e vab Carl, a voe studier en Akademiezh. Adalek ar mare-se e livas Paul arvestoù e kêr ha gweledvaoù en trowardoioù.
E München e varvas al livour d'an 12 a viz Here 1916, oadet a 93 vloaz. Er vered anvet Westfriedhof ("Bered ar C'hornôg") e München emañ e vez.
Oberennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Unan eus ar weledvaourien alaman gentañ e voe Paul Weber, gant e daolennoù « naturelour ha tost d'an Impresionouriezh » int, da lavar an istorour münchenat Werner Ebnet (*1934)[2].
Levezonet en deus livourien ha livourezed an Hudson River School[7], hag a-wechoù e vez lakaet e-unan el luskad-se[8].
En e bredad stadunanat e klaske dremmvroioù "peurvat" da livañ, ma lakae tud o vevañ en unvaniezh gant an Natur ; kenderc'hel gant an doare-se a reas en Alamagn, ma tresas ivez dindan an amzer.
Disheñvel e voe e zoare e dibenn e vuhez : pellaat diouzh an Impresionouriezh a eure, ha chom tost da zoare ar Romantelouriezh a oa war he zremenvan.
-
Boulder Crossing, 1855
-
Scene in the Catskills, 1858
-
Pennsylvania Landscape, 1862
-
Blick auf den Gosausee, 1866
-
Bavarian Landscape with Three Pilgrims and a Dog by Paul Weber, 1874
-
Wooded Landscape, ~1890
Prizioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- 1858 (oadet a 25 bloaz) : Medalenn Argant an Academy of Fine Arts, Philadelphia.
- 1865 (oadet a 42 vloaz) : Medalenn Aour an diskouezadeg e Crystal Palace, Londrez.
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ (en) Busciglio-Ritter, Thomas (2021). “The Most Perfect Manner”: Paul Weber and the Transnationalism of US Landscapes. Panorama: Journal of the Association of Historians of American Art 7, niv. 1 (Nevezamzer 2021). Kavet : 05 Here 2023.
- ↑ 2,0 ha2,1 (de) Ebnet, Werner. Sie haben in München gelebt. Biografien aus acht Jahrhunderten, p. 631. München : Allitera Verlag, 2016 (ISBN 978-3-86906-744-5)
- ↑ (en) 'Paul Weber @ Woodmere Art Museum. Kavet : 05 Here 2023.
- ↑ (de) Grosskinsky, Manfred & Sander, Birgit. Kunstlandschaft Rhein-Main: Malerei im 19. Jahrhundert, 1806-1866. Frankfurt am Main : Haus Giersch – Museum Regionaler Kunst, 2000, p. 30 (ISBN 978-3-935283-00-7)
- ↑ (de) Viger, Gerd-Helge. Von Stein bis Wolkenburg: Mahlerische Reisen' durchs Zwickauer Muldenland -Burgen und Schlösser in historischen Ansichten, p. 103. Berlin : Lukas Verlag, 2014 (ISBN 978-3-86732-189-1)
- ↑ (de) Morgen, Sabine. Die Ausstrahlung der Düsseldorfer Schule nach Amerika im 19. Jahrhundert. Düsseldorfer Bilder in Amerika und amerikanische Maler in Düsseldorf. In : Göttinger Beiträge zur Kunstgeschichte, levrenn 2, p. 386. Göttingen : Ruprecht, 2008 (ISBN 978-3-7675-3059-1)
- ↑ (en) Howat, John K. in : 'American paradise : the world of the Hudson River school, p. 311. Kavet : 05 Here 2023..
- ↑ (de) 'Künstler des Rhein-Main-Gebietes in der Welt unterwegs'. Kavet : 05 Here 2023..