Málaga
| Rann eus | Málaga Notary District, Málaga-Costa del Sol  |
|---|---|
| Deiziad krouiñ | 1834 |
| Anv ofisiel | Málaga |
| Anv er yezh a orin | Málaga |
| Anv annezidi | malagueño, malagueña, Malaguène, Malaguène |
| Stad | Spagn |
| Kêr-benn eus | Proviñs Málaga, Málaga-Costa del Sol, Taifa of Málaga |
| Kêr-benn | Málaga City |
| E tiriad | Proviñs Málaga |
| Gwerzhid-eur | UTC+01:00 |
| War ribl | Mor Kreizdouar |
| Daveennoù douaroniel | 36°43′0″N 4°25′0″W |
| Post dalc'het gant penn ar gouarnamant | mayor of Málaga |
| Penn an aotrouniezh | Francisco de la Torre Prados |
| Contains settlement | Málaga City |
| Perc'henn war | Palacio Deportes José María Martín Carpena, La Rosaleda Stadium |
| Erlec'hiañ a ra | Malaca |
| Darvoud-alc'hwez | Siege of Málaga |
| Kod-post | 29001–29018 |
| Lec'hienn ofisiel | http://www.malaga.eu/ |
| Banniel (deskrivadur) | flag of Málaga |
| Ardamezioù | coat of arms of Málaga city |
| Istor | history of Málaga |
| Sant paeron | Our Lady of Victory, Ciriaco and Paula |
| Ekonomiezh an danvez | economy of Málaga |
| Kod pellgomz an takad | 95 |
| Kod plakenn varilh | MA |
| Category for the view of the item | Category:Views of Málaga |
| Rummad evit ar c'hartennoù | Category:Maps of Málaga |
Málaga eo kêr-benn Proviñs Málaga, en Andalouzia, e kreisteiz Spagn, war aod ar Mor Kreizdouar. Eil kêr vrasañ Andalouzia eo enni 568 305 annezad e 2009 ha 578 460 e 2020. Diazezet e voe en VIIIvet kantved kt JK gant ar Fenikianed, se zo kaoz eo unan eus kêrioù koshañ Europa.
Anv
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Elfennoù moneizoù eo an dielloù koshañ a hañval ober meneg eus Málaga, peogwir e vefe bet ur stal-gognañ er c'horn-bro e-pad ar marevezh punek. Ar ger 𐤌𐤋𐤊𐤀 a vez kavet war ar pezhioù moneiz-se, translizherennet mlkʾ, ar pezh a derevfe, hervez an damkaniezh wirheñveloc'h, diouzh ar pennrann semitek *m-l-k : «bezañ roue, ren, kaout damani». Kement-se a ziskouez moarvat edo war dakad Málaga un idoldi pe azeuldi (templ) evit enoriñ un doueez, Astarte ("rouanez an neñv" a vez graet sur a-walc'h anezhi e-barzh an doueedoniezh semitek). Kerkent hag ar XVIIvet kantved e oa bet displeget gant an istorour Martín de Roa e teue ar ger Malaca eus an hebreeg מלכה *malkah «rouanez», o tiazezañ e deorienn war arroudenn Strabon hag a lavare kement-mañ diwar-benn ar ger : "priñsez e-touez ar re all war an aod-mañ". Implijet eo ivez gantañ an arguzenn lizheregouriezhel (filologiezhel) o tiskouez e oa heñvel ster anv ar gêr en arabeg : "Ar Maoured a anve anezhi gant ar memes ger : Malaq i al natural della Malaqui, al rey Meliq...».[1] Ma soñjer eo diazezourien kêr Valaka a orin eus Tir e Fenikia, o c'houzout e oa Melqart (mlk-qrt, roue + kêr) doue pennañ ar gêr-se , ha goude ma vez gwelet war pezhioù moneiz stal-gognañ Malaka un azeuldi en tu garenep ha skeudenn un doue en tu penn, degas a ra d'an arbennigourion hag d'an istorourien da soñjal e oa gouestlet an azeuldi-se hag an anv kêr d'an doue pennañ-se.[2]
Douaroniezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Lec'hiet eo Málaga war an aod e kornôg ar Mor Kreizdouar hag e su al Ledenez iberek. Emañ war-dro 100 km er reter da Strizh-mor Jibraltar, 130 km er reter da Darifa, ha war-dro 130 km en hanternoz da aodoù Afrika. War un dachenn a 398,25 km² en em astenn ar gumun, e Menezioù Málaga en Norzh, hag e Traoñienn ar Guadalhorce er c'hornôg. E kreiz ur pleg-mor emañ, gronnet gant menezigi (aradennadoù menezioù) : Sierra Mijas ha Menezioù Málaga. E Málaga ez eus div stêr oc'h en em deurel er mor : ar Guadalhorce hag ar Guadalmedina.
Arouezioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
|
|
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Henamzer
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Cerro del Villar eo anv an drevadenn gentañ savet eno tro 800 betek 500 kent JK gant ar Fenikianed, war un enezenn a oa lec'hiet e-kreiz aber ar Guadalhorce d'ar mare-se.[3]
Monumantoù ha traoù heverk
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- An Alcazaba, kreñvlec'h savet gant an Hammudited en XIvet kantvet.
- An iliz-veur, Catedral de la Encarnación
- Kastell Gibralfaro
Gevelliñ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Mobile (Alabama) (SUA)
Tanger (Maroko)- El Aaiún (Maroko)
Passau (Alamagn)
Manila (Filipinez)- Galveston (SUA), e Teksas
Popayán (Kolombia)
Tir (Fenikia) (Liban)
Zacatecas (Zacatecas) (Mec'hiko)
Tud ganet eno
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Manuel Altolaguirre (1905-1959), skrivagner
- Pablo Picasso (1881-1973), livour
- Antonio Banderas (ganet e 1960), aktour
Daveennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ (es) Pedro Rodríguez Oliva, Historia de Málaga. Málaga en la antigüedad, Prensa Malagueña S.A., 2007
- ↑ (es) BLÁZQUEZ MARTÍNEZ José María, Últimas aportaciones a la presencia de fenicios y cartagineses en Occidente (diellet), embannet gant Skol-veur Madrid d'ar 26 a viz Du 2011, diell Webarchive an 8 a viz Kerzu 2011
- ↑ (es) Cerro del Villar, de enclave comercial a periferia urbana: dinámicas coloniales en la bahía de Málaga entre los siglos VIII y VI a.C.
