L'Armée des ombres (film)
L'Armée des ombres (Arme ar skeudoù) a zo ur film gallek (ur c'hemproduiñ gall-italian e gwirionez), sevenet gant ar filmaozour gall Jean-Pierre Melville (1917-1973) e 1969.
Savet e oa bet pevarzek film (unan berr[1] en o zouez) gant Melville etre 1946 ha 1972 : L'Armée des ombres a voe an daouzekvet, just war-lerc'h Le Samourai (miz Genver 1967) hag a-raok Le Cercle rouge (miz Here 1970). Chom a reas feal a-walc'h d'an oberenn orin, ar romant L'Armée des ombres embannet e 1943 gant Joseph Kessel, petra bennak m'en devoa ouzhpennet e eñvorennoù pa oa-eñ harzer ivez da goulz an Eil Brezel-bed. Awenet e voe gant tud veur eus an Harzerezh — Lucie Aubrac (1912-2007), Jean Pierre-Bloch (1905-1999), Pierre Brossolette (1903-1944), Jean Cavaillès (1903 -1944), Jean Moulin (1899-1943) ha Paul Rivière (1912-1998) peurgetket — da grouiñ pennañ tudennoù e film.
Fichenn deknikel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Doare : Brezel, Drama,
- Skoazellerien-sevener : J.F. Adam, G. Pellegrin ha J.C. Ventura.
- Senario : Jean-Pierre Melville, diwar ar romant L'Armée des ombres (1943) gant Joseph Kessel,
- Divizoù : Jean-Pierre Melville,
- Kevredadoù produiñ : Les Films Corona (evit Bro-C'hall) ha Fono Roma (evit Italia),
- Renerien broduiñ : Jacques Dorfmann hag A. Quefféléan,
- Kevredad dasparzhañ : Valoria Films (Pariz),
- Renerien ar skeudenniñ : Pierre Lhomme ha Walter Wottitz,
- Ijinour ar son : Jacques Carrère,
- Aozerien ar sonerezh orin : Eric De Marsan ha Bob Vatel,
- Kinklour : Théobald Meurisse,
- Dilhataerez : Colette Baudot,
- Farderez : Maud Bégon,
- Skriptourez : Betty Elvira,
- Frammerez : Françoise Bonnot,
- Luc'hskeudenner leurenn : Raymond Voinquel,
- Prantad filmañ : eus miz Genver da viz Meurzh 1969,
- Lec'hioù filmañ : Nisa (Alpoù-an-Arvor), Cassis ha Marselha (Bouches-du-Rhône), Lyon (Rhône), Pariz VIII, Pariz XII, Pariz XVI, Saint-Cyr-l'École ha Versailhez (Yvelines), Cormeilles-en-Parisis (Val-D'Oise), Londrez (Bro-Saoz)
- Deiziadoù dont er-maez : 12 a viz Gwengolo 1969 (Bro-C'hall), 6 a viz Here 1970 (L'armata degli eroi, Italia),
- Padelezh : 145' (96' evit an doare italian).
An danvez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Taolennet eo gant Melville buhez kuzh ur strollad harzerien — an ijinour Philippe Gerbier, Mathilde, Jean-François Jardie, Félix Lepercq, Claude Ullmann ha Guillaume Vermersch — renet gant Luc Jardie, etre an 20 a viz Here 1942 hag an 23 a viz C'hwevrer 1943 : an darempredoù gant Londrez, an toulloù-kouzh na c'haller ket chom re da ziskuizhañ, dalc'hioù hag atersadurioù ar polis alaman pe c'hall gwechoù 'zo, an aon, ar yudaderezhioù, hag all...
Roll ar gomedianed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Lino Ventura : Philippe Gerbier,
- Simone Signoret : Mathilde,
- Paul Meurisse : Luc Jardie,
- Jean-Pierre Cassel : Jean-François Jardie,
- Nathalie Delon : ur vignonez da Jean-François,
- Paul Crauchet : Félix Lepercq,
- Claude Mann : Claude Ullmann, "Le Masque" e anv-brezel,
- Christian Barbier : Guillaume Vermersch, "Le Bison" e anv-brezel,
- Serge Reggiani : ar perukenner,
- Alain Mottet : rener ar c'hamp,
- Alain Libolt : Paul Dounat,
- Jean-Marie Robain : an aotrou baron a Ferté-Talloire,
- André Dewavrin : e-unan, "Colonel Passy" e anv-brezel,
- Colin Mann : an dispatcher,
- Alain Decok : Legrain,
- Albert Michel : an archer,
- Marco Perrin : Octave Bonnafous, kentañ c'hoarier domino,
- Hubert de Lapparent : Aubert, eil c'hoarier domino,
- Denis Sadier : mezeg ar Gestapo,
- Georges Sellier : ar c'horonal Jarret du Plessis,
- Michel Fretault : ar brogarour parizian,
- Anthony Stuart : ar major stummer eus ar Royal Air Force,
- Jacques Marbeuf : an ofiser alaman,
- Jeanne Pérez : Félicité,
- Adrien Cayla-Legrand : Charles de Gaulle,
- Marcel Bernier : an adjudant eus ar maltouterezh,
- Gaston Meunier : kontroller ar pakadoù,
- Percival Russel : ur soudard alaman,
- Gérard Huart : ur prizoniad,
- Michel Dacquin : ur c'hondaonad,
- Franz Sauer, Pierre Vaudier.
Yen-sklas e voe an darempredoù etre Melville ha Ventura, pennañ tudenn e film, ha padout a reas a-hed ar filmañ. En em yenañ a rae an eil ouzh egile abalamour d'un diemglev c'hoarvezet da-geñver Le Deuxième Souffle (1966) : ne gemeras perzh Ventura e-barzh L'Armée des ombres nemet en abeg d'ar gevrat en devoa sinet hag eñ rediet d'ober un eil film a-gevret gant Melville.
Diwar-benn sonerezh ar film[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E-keit m'emañ Philippe Gerbier o kerzhout war-du al lec'h ma vo-eñ fuzuilhet e klever un ton hag a zo chomet brudet-kenañ : penn-kentañ ar pedervet lodenn (Protest) eus Spirituals for String Choir and Orchestra (savet e 1941 gant ar pianoour ha sonaozer stadunanat Morton Gould (1913-1996)) an hini eo. Sonerezh an abadenn skinwel c'hallek Les Dossiers de l'écran e voe etre 1967 ha 1991 ivez : Spirituals for Strings Choir and Orchestra: IV. Protest.