Mont d’an endalc’had

Barrez

Eus Wikipedia
(Adkaset eus Korollarvest)
barrez
performing arts genre, type of dance, theatrical genre
Iskevrennad eusconcert dance, Arzoù an arvest Kemmañ
Studiet gantballet studies Kemmañ
Pleustret gantballet dancer, ballerina Kemmañ
Arouezenn Unicode🩰 Kemmañ
Pleustradenn hollek evit ar varrez gant Edgar Degas
Korollerezed, gant Edgar Degas, 1872.
Koroll an erc'h gant an "Nutcracker ballet"


Ar varrez zo ur seurt koroll akademek a vez kelennet e skolioù barrez. Graet e vez barrez ivez eus korollarvestoù e lec'h ma vez implijet ar seurt dañs-se. Er barrezioù e vez danevellet un istor war al leurenn war-bouez dañs, mimerezh, ha sonerezh (gant lazoù-seniñ peurliesañ met ivez a-wezhioù gant kan).


Evel an Opera, e c'hall bezañ aozet an arvestoù e daou zoare : pe gant un heuliad abadennoù, pe hep troc'h. Framm ar barrezioù « dre abadennoù » eo an hini koshañ : dañsoù a deu an eil da-heul egileall evel kement a dammoù disheñvel.

Savet e vez arvestoù barrez penn-da-benn met gallout a reer lakaat abadennoù barrez etre arvestoù un opera pe re ur pezh-c'hoari, evel diduamant. Emañ kempred ar barrezioù lez gall, war un dro war gan ha gant sonerezh, gant ar c'hentañ taolioù esae monodiezh dramatek e Firenze (e diwezh ar XVIvet kantved). Diwar hengoun ar barrezioù lez ez eo diwanet an operaioù-barrez hag ar komediennoù-barrez savet gant Lully ha Molière.


Ar barrezioù lakaet etre arvestoù opera zo deuet da vezañ goude unan eus perzhioù an arz lirek gall. Gallout a reer en em rentañ kont eus kement se pa arvester ouzh trajediennoù lirek Lully ha Rameau. Miret eo bet ar boaz-se gant adreizhadenn Noverre (barrezioù birvidik) hag hini Gluck. En XIXvet kantved e veze atav engortoz an arvesterien c'hall hag italian da welet meur a abadenn koroll pa'z aent d'an opera.


Er barrezioù a vremañ e weler un heuliad pennadoù o tont an eil war lerc'h egile hep ehan. Diorren a reas ar seurt barrezioù e diwezh an XIXvet kantved en un doare dizalc'h eus stummoù arz all. Mennozhioù Richard Wagner eo a lakaas boaz ar barrezioù lakaet etre an arvestoù da vont diwar ar c'hiz.

En XXvet kantved e voe a bep seurt taolioù arnod er barrezioù. Evel se, d'an 29 a viz Mae 1913, Kurunidigezh an nevezamzer gant Igor Stravinsky, gant ur goregrafienn eus Vaslav Nijinsky, a lakaas da sevel unan eus ar rendaelioù brasañ eus istor an dañs hag ar sonerezh.

Diwar-benn ar ger

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • Kavout a reer ar ger-se e geriadur Gregor Rostren (1732), pajenn 243: "Danse de théâtre. Barrez, p. barrezou. (de barz, sonneur, baladin.)". Souezhus eo ar gerdarzh evel re all kinniget gant an aozer. Ne oa ket ken diorroet ar c'herdarzhadurezh d'ar c'houlz-se evel just.
  • Barrezioù eo al liester hervez geriadurioù divyezhek Frañsez Vallée ha Roparz Hemon, troet gante "ballet". Troet korolladeg ivez hervez Vallée.

Edgar Degas en deus livet kalz taolennoù diwar-benn korollerezed al lazoù-koroll.