Jean Bruller
| Jean Bruller | |
|---|---|
| |
| Anv pluenn | Vercors |
| Obererezh | Skrivagner, engraver, skeudennaouer, dramaer |
| Ganedigezh | 26 a viz c'hwevrer 1902 Pariz,  Frañs
|
| Marv | 10 a viz even 1991 (89 bloaz) Pariz, Frañs
|
| Yezh skrivañ | Galleg |
| Enorioù | Lejion a Enor |
| Oberennoù pennañ | |
| Le Silence de la mer (1942)
Les Animaux dénaturés (1952) | |
kemmañ  |
|
Jean Bruller alias Vercors a zo ganet e Pariz d'ar 26 a viz C'hwevrer e 1902 ha marvet d’an 10 a viz Even 1991. Arzour gall, skeudennaouer, engraver ha skrivagner (Le Silence de la Mer e 1942) e oa, Jean Bruller eus e anv ofisiel, met adalek 1941 e-pad an eil brezel bed e kemeras Bruller an anv-pluenn Vercors, evit ar rezistañs.
Bugaleaj[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E dad Louis Bruller a oa levrdiour, a orin yuzev eus bro Hungaria, hag e vamm, skolaerez c’hall, anvet Ernestine Bourbon. Adalek ganedigezh ar paotrig e paouezas an tad da labourat. E 1909 e voe skoliataet Jean er skol Alzasian e Pariz betek 1920, bloavezh ma tremenas diplom ar vachelouriezh.
Buhez un tresour[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Diouzhtu goude bezañ tapet e vachelouriezh e krogas Bruller da ober studioù ijinour hag tisavour, met laoskel a reas se buan tre a-gostez evit dont da vezañ tresour fent. Adalek penn-kentañ e brantad micherel e teuas Jean da vezañ brudet en e zanvez. Tresañ a rae evit un nebeud kazetennoù, hag e 1923 e teuas Jean Bruller da vezañ rener ha skrivagner pennañ ar gazetenn L'Ingénu bet krouet gantañ, met ne badas ket pell, paouez a reas ar gazetenn-se da vezañ embannet e 1924 abalamour ma kuitaas Jean ar vro evit mont da Dunis da ober e goñje.
Deuet en-dro e Pariz e 1926 e teuas Bruller a-benn da astenn e rouedad gant arzourien vrudet betek kreiz ar bloavezhioù 1930. Tapout a reas neuze muioc'h a blas er bed-se.
Deraouiñ a reas buan tre da gemer perzh el luskad sokialour ha paouez a reas penn-da- benn da vezañ peocʼhelour goude emglev Munich e 1938. Kaset e voe neuze da Su Bro-C'hall e-pad an « drôle de guerre » e-lec'h ma teuas da vezañ un amunuzer bihan. Tamm-ha-tamm e krogas da skrivañ un tammig bemnoz diwar-benn e vugaleaj.
_commemorative_plaque_P1070657.jpg)
An Eil Brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E 1941 ez eas an aotrou Jean Bruller diwar wel ha ganet e voe Vercors, ul lesanv dibabet evit kemer perzh er rezistañs, dibabet en enor d’ar menez a oa e-tal-kichen Mours-Saint-Eusèbe, al lec'h ma oa bet kaset evel soudard e 1938. Er memes bloavezh ez eas tre er rouedad « Intelligence Service » met diskaret e voe buan-tre. Degemeret e voe neuze er rezistañs boutin a-enep an Nazied a-drugarez da b/Pierre de Lescure. Gantañ ivez e savas un ti-embann kuzh anvet «Éditions de Minuit». A-hed ar brezel e voe Vercors un den empleget er rezistañs, kas a reas kemennadennoù kuzhut pouezus da holl rouedad ar rezistañs.
Er gazetenn guzh-se e embannas ivez e danevell kentañ : « Le Silence de la Mer ». Goude berzh e embannadenn gentañ e kendalc'has da embann levrioù a bep seurt dindan e lesanv hag a-drugarez d’e di-embann. Memes gant diaesterioù goude fin ar brezel e chomas rener e di-embann betek 1949.
Ouzhpenn da se, pa voe echu ar brezel e tivizas Jean Bruller da virout an anv Vercors... Ne chomas Jean Bruller nemet en e vuhez prevez.
Buhez ur skrivagner[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Adalek penn kentañ ar brezel e krogas Vercors da skrivañ testennoù ha da c'houde levrioù. Met goude ar brezel eo e krogas da vezañ brudet evit e skridoù dreist-holl ! Kenderc'hel a reas neuze da skrivañ ha da embann danevelloù er gazetenn ha da sevel gwir levrioù e stumm romantoù. Kenderc'hel a reas da gaout darempredoù pouezus gant tud anavezet evel Louis Aragon, hag en deus lakaet Vercors da brezidant eus ar « Conseil national économique ».
Tremen a ra neuze e vuhez goude ar brezel evel skrivagner, skrivañ a ra ur bern levrioù pe danevelloù da skouer.
Levrioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Les Animaux dénaturés, Albin Michel, 1952.
- Colères, Albin Michel, 1956.
- Sylva, Grasset, 1961.
- Quota ou les Pléthoriens avec Paul Silva-Coronel, Stock, 1966.
- Le Radeau de la Méduse, Presses de la Cité, 1969.
- Sillages, Presses de la Cité, 1972.
- Comme un frère, Plon, 1973.
- Tendre naufrage, Plon, 1974.
- Les Chevaux du temps, Tchou, 1977.
- Le tigre d'Anvers, Plon, 1986.
- Le Grenier d'Armor, Michalon, 1997 (posthume).
Danevelloù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Le silence de la mer:
- Le Silence de la mer, 1942.
- La Marche à l'étoile, 1943.
- Ce jour-là, 1943.
- Le Songe, 1943.
- L'Impuissance, juillet 1944.
- Le Cheval et la Mort, 1944.
- L'Imprimerie de Verdun, 1945.
- Les Armes de la nuit, 1946.
- Les Yeux et la Lumière, Albin Michel, 1948.
- La Puissance du jour, Albin Michel, 1951.
- Sur ce rivage, I - III, Albin Michel, 1958-1960.
- Clémentine, 1959.
- Sept sentiers du désert, Presses de la Cité, 1972.
- Le Piège à loup, 1979.