Mont d’an endalc’had

Fusil Modèle 1777

Eus Wikipedia
Fusil Modèle 1777
Skeudenn ar pennad Fusil Modèle 1777

Ur mousked Modèle 1777, stumm kemmet Bloaz IX (1801)
Kinnig
Bro orin Rouantelezh Bro-C'hall Rouantelezh Bro-C'hall
Mont en-dro Mousked, platinenn-gailhastr, kartouchennoù paper gant poultr du
Kalibr ar boled .69 (17,52 mm)
Produerien Manufacture d'armes de Charleville
Mare produiñ 1777 - bloavezhioù 1830
Pouez ha muzulioù
Mas (hep kartouchenn) 4,2 kg
Hirder 1.520 mm
Hirder (gant e vaionetez) 1.920 mm
Hirder ar c'hanol 1.140 mm
Perzhioù all
Hed-tenn pleustrek 150 m
Lusk tennañ teorikel Hervez an tenner, peurliesañ 2 pe 3 zenn/mn
Lezenn
Rummad e Bro-C'hall D

Ar Fusil Modèle 1777 (hervez e anv en arme c'hall) a oa ur mousked deveret eus armoù savet a-hed an XVIIIvet kantved e labouradeg Charleville (Ardennes) evit pourveziañ armeoù rouantelezh Frañs. Kemmet e voe meur a wech goude, hag implijet e voe gant kalz soudarded da vare an Dispac'h Gall pe brezelioù Napoleon.

Ar fuzuilh Modèle 1777 zo un arm-tan un-tenn, karget dre e veg, pourveziet gant ur gartouchenn-baper enni ur boled 17,5 mm e dreuzkiz ha poultr du. E blatinenn-gailhastr a oa solut-tre, p'eo bet diskouezet gant amprouennoù e c'halle tennañ 25.000 gwech hep chom boud[1]. Pa veze savet e vaionetez warnañ e c'halle ar mousked bezañ 1,92 m a hirder dezhañ ha bezañ implijet evel un arm gwenn a-enep d'ar marc'hegerezh.

Ar Modèle 1777 zo brudet evit bezañ bet ar fuzuilh kentañ dezhi pezhioù 'zo kemm-digemm a c'halled sevel war skouerennoù all eus an arm[1]. Kement-mañ a e-zeuas diwar labour Jean-Baptiste Vaquette de Gribeauval, ijinour hag ofiser, a lakaas krouiñ gant Honoré Blanc ur c'houfrig ennañ 41 gobari eus pezhioù an arm, evit ma vije produet skouerennoù standart anezhañ. Aweniñ a reas Thomas Jefferson pa oa kannad ar Stadoù-Unanet e Frañs. Ur wech distroet d'e vro e lakaas sevel 10.000 fuzuilh dezhe platinennoù kemm-digemm evit an US Army nevez[2].

Stummoù all eus an arm a voe savet evel e 1801 (anvet modifié an IX, kemmet bloaz IX), hag adstummoù a bep seurt mentoù evit ar marc'hegerezh da skouer, met chom a reas ar Modèle 1777 e servij en armeoù gall hep bezañ kemmet da vat betek monarkiezh miz Gouere ha dibenn ar bloavezhioù 1840[1].

War-dro daou vilion a skouerennoù anezhañ zo bet produet en holl[3]. Ar re implijet da vare brezelioù Napoleon a zo ral a-walc'h, abalamour dezhe bezañ bet uzet ha gwallgaset a-wechoù war an tachennoù-emgann. Al lod brasañ anezhe a voe kaset d'an distruj goude 1815[4]. Kopiennoù modern eus adstummoù an arm a zo bet produet gant an embregerezh italian Pedersoli[5].

  1. 1,0 1,1 ha1,2 (fr) Le fusil d'infanterie modèle 1777, levrig embannet gant mirdi an Arme (Pariz) (pellgarget d'ar 14/10/2024)
  2. (fr) POMMIER Christophe, Quand l'armurerie invente la standardisation, Sciences & Vie Guerres & Histoire n°41, miz C'hwevrer 2018, pp. 64-65
  3. (fr) HOUDECEK François, Le paquetage du fantassin napoléonien, Napoleon.org (lennet d'ar 14/10/2024)
  4. (fr) Le fusil d'infanterie de 17,5 mm modèle 1777 modifié an IX war Armement Réglementaire Français (lennet d'ar 14/10/2024)
  5. (fr) Hervez lec'hienn an embregerezh (lennet d'ar 14/10/2024)
  Stag eo ar bajenn-mañ ouzh Porched an Armoù-tan