Heiz : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 10: | Linenn 10: | ||
'''Heiz''' (''hordeum vulgare'') a zo un [[ed]] implijet dreist holl evit ar magadurezh met ivez d'ober [[malt]]. Ouzh ar c'herentiad [[Poaceae]] e perc'henn. Gant 560.000 km² eo ar pevare ed muiañ gounezet er bed<ref>[http://faostat.fao.org/faostat/]</ref> Dont a ra eus [[Heiz gwez]] (''Hordeum spontaneum'') hag eveltañ eo [[diploid]]. Evel ma c'hell an daou spesad parañ an eil gant an egile e vez alies gwelet evel daou ispesad. An disheñvelder pouezusañ etrezo a zo ar [[rachis]] bresk eus ar stum gwez. |
'''Heiz''' (''hordeum vulgare'') a zo un [[ed]] implijet dreist holl evit ar magadurezh met ivez d'ober [[malt]]. Ouzh ar c'herentiad [[Poaceae]] e perc'henn. Gant 560.000 km² eo ar pevare ed muiañ gounezet er bed<ref>[http://faostat.fao.org/faostat/]</ref> Dont a ra eus [[Heiz gwez]] (''Hordeum spontaneum'') hag eveltañ eo [[diploid]]. Evel ma c'hell an daou spesad parañ an eil gant an egile e vez alies gwelet evel daou ispesad. An disheñvelder pouezusañ etrezo a zo ar [[rachis]] bresk eus ar stum gwez. |
||
==Istor== |
|||
Heiz gwez a gaver e lec'hiennoù eus fin [[henoadvezh ar maen]] er [[Reter Nesañ]], e-pad ar [[Natoufian]] met ar stumm-feurm kentañ a vez kavet e [[Siria]]. Unan eus an edoù gounezet kentañ e oa an heiz, asambles gant [[Triticum monococcum]] ha [[Triticum dicoccon]] <ref>-Saltini Antonio, ''I semi della civiltà. Grano, riso e mais nella storia delle società umane,'', prefazione di Luigi Bernabò Brea Avenue Media, Bologna 1996 </ref> |
|||
Pouezus e oa an heiz en [[Hengipt]] ma veze implijet d'ober [[bara]] pe [[bier]]. |
|||
==Ampled== |
|||
[[Image:2005barley.PNG|thumb|right|380px|Barley output in 2005]] |
|||
{| class="wikitable" style="clear:left" |
|||
! colspan=2| '''Produerien heiz pennañ — 2005'''<br><small>(milion ton)</small> |
|||
|- |
|||
| {{RUS}} || align="right" | 16.7 |
|||
|- |
|||
| {{CAN}} || align="right" | 12.1 |
|||
|- |
|||
| {{GER}} || align="right" | 11.7 |
|||
|- |
|||
| {{FRA}} || align="right" | 10.4 |
|||
|- |
|||
| {{UKR}} || align="right" | 9.3 |
|||
|- |
|||
| {{TUR}} || align="right" | 9.0 |
|||
|- |
|||
| {{AUS}}|| align="right" | 6.6 |
|||
|- |
|||
| {{GBR}} || align="right" | 5.5 |
|||
|- |
|||
| {{USA}} || align="right" | 4.6 |
|||
|- |
|||
| {{ESP}} || align="right" | 4.4 |
|||
|- |
|||
|'''World Total''' || align="right" | '''138''' |
|||
|- |
|||
|colspan=2 style="font-size:90%;"|''Source: <br>[[FAO|UN Food & Agriculture Organization]] (FAO)''<ref>[http://faostat.fao.org/faostat/form?collection=Production.Crops.Primary&Domain=Production&servlet=1&hasbulk=0&version=ext&language=EN]</ref> |
|||
|} |
|||
==Notennoù== |
==Notennoù== |
Stumm eus an 26 Ebr 2008 da 15:00
| |||||
---|---|---|---|---|---|
Triticum spelta | |||||
Rummatadur Cronquist | |||||
Riezad : | Plantae | ||||
Skourrad : | Magnoliophyta | ||||
Kevrennad : | Liliopsida | ||||
Urzhad : | Poales | ||||
Kerentiad : | Poaceae | ||||
Genad : | Hordeum | ||||
Anv skiantel | |||||
Hordeum vulgare
L. | |||||
D'ar vevoniezh e tenn ar pennad-mañ. |
Heiz (hordeum vulgare) a zo un ed implijet dreist holl evit ar magadurezh met ivez d'ober malt. Ouzh ar c'herentiad Poaceae e perc'henn. Gant 560.000 km² eo ar pevare ed muiañ gounezet er bed[1] Dont a ra eus Heiz gwez (Hordeum spontaneum) hag eveltañ eo diploid. Evel ma c'hell an daou spesad parañ an eil gant an egile e vez alies gwelet evel daou ispesad. An disheñvelder pouezusañ etrezo a zo ar rachis bresk eus ar stum gwez.
Istor
Heiz gwez a gaver e lec'hiennoù eus fin henoadvezh ar maen er Reter Nesañ, e-pad ar Natoufian met ar stumm-feurm kentañ a vez kavet e Siria. Unan eus an edoù gounezet kentañ e oa an heiz, asambles gant Triticum monococcum ha Triticum dicoccon [2]
Pouezus e oa an heiz en Hengipt ma veze implijet d'ober bara pe bier.
Ampled
Produerien heiz pennañ — 2005 (milion ton) | |
---|---|
Rusia | 16.7 |
Kanada | 12.1 |
Alamagn | 11.7 |
Frañs | 10.4 |
Ukraina | 9.3 |
Turkia | 9.0 |
Patrom:AUS | 6.6 |
Rouantelezh-Unanet | 5.5 |
Stadoù-Unanet | 4.6 |
Spagn | 4.4 |
World Total | 138 |
Source: UN Food & Agriculture Organization (FAO)[3] |
Notennoù
- ↑ [1]
- ↑ -Saltini Antonio, I semi della civiltà. Grano, riso e mais nella storia delle società umane,, prefazione di Luigi Bernabò Brea Avenue Media, Bologna 1996
- ↑ [2]
Daveoù
- Brunt, A.A., Crabtree, K., Dallwitz, M.J., Gibbs, A.J., Watson, L. and Zurcher, E.J. (eds.) (1996 onwards).
- Barley mild mosaic bymovirus.
- Plant Viruses Online: Descriptions and Lists from the VIDE Database. Version: 20th August 1996.
- TSN 40865. Integrated Taxonomic Information System.
- Er pennad-mañ ez eus testennoù tennet eus 11vet embannadur an Encyclopædia Britannica, ur vammenn a zo en domani foran.