Brexit
Ar Brexit a vez graet eus an heuliad darvoudoù a denn ouzh mont-maez ar Rouantelezh-Unanet eus Unvaniezh Europa divizet dre referendum dalc'het d'an 23 a viz Even 2016 er Rouantelezh-Unanet ha gounezet gant dalc'hidi ar Brexit. Ar Rouantelezh-Unanet a zo aet maez eus an Unvaniezh europat d'an 31 a viz Kerzu 2020.
Brexit[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ur ger-malizenn eo Brexit, savet diwar "Britain", stumm berraet "Great-Britain" a dalvez "Breizh-Veur", hag "exit" a dalvez "mont maez". Deverañ a ra diwar ar ger-malizenn "Grexit" savet diwar "Greece", Bro Gres, hag "exit" bet ijinet en orin e deroù kaouad ekonomikel bro Gres pa oa bet sonjet rediañ bro Gres da vont maez eus an Unvaniezh Europa.
Ar ger enepster "Bremain" a zo bet savet war ar memes stumm gant ar gerioù "Britain" ha "remain" a dalvez kement ha "chom".
Orin ar Brexit[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E miz Genver 2013 ez eo bet prometet gant ar c'hentañ ministr David Cameron aozañ ur votadeg a-raok 2017 ma vefe dilennet en dro a benn diviz ma ranke ar Rouantelezh-Unanet chom pe kuitaat an Unvaniezh Europa. Dilennet e voe ha raktreset e voe ar referendum evit an 23 a viz Even 2016, daoust da Cameron bezañ tomm ouzh Unvaniezh Europa.
Gant ar vroadelourienn ez eo bet rebechet er Rouantelezh-Unanet, evel e darn-vrasañ broioù all an Unvaniezh, e vefe laeret e galloud diviz digant ar stad vroadel gant aozadurioù Unvaniezh-Europa. An disvroiñ hag an eskemm-dieub a zo ar sujedoù breut pennañ, pa vezont kirieg hervez ar vroadelourien eus kresk an dilabour hag an disurentez publik. Lakaet ez eus bet kalz war-raok ivez koust mont en-dro an Unvaniezh ha dispignoù drastet pe war temoù na vezont ket gwellet evel pouezhus.
Ar referendum[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Tenn ez eo bet ar breut e kerzh ar reuziad prientiñ etre dalc'hidi ar Brexit ha dalc'hidi ar chom en Unvaniezh.
Evit ar Brexit e vo kavet ar strolladoù broadelour evel an UKIP, met ivez tud levezonus eus ar Strollad Mirour evel Boris Jonhson (bet maer Londrez).
Evit ar Bremain e kaver Strollad Al Labour, sindikadoù pennañ ar vro hag o deus labouret a gevred evit ar Bremain, ha lobbyioù pourvezet en arc'hant gant bed ar finañs (City, tiezh-bank bras, embregerezhioù etrevroadel, ...) hag ar c'hentañ ministr David Cameron (Strollad Mirour). Evit ar Bremain ez eo ivez ar strolladoù politikel a Vro-Skos evel an SNP.
Neptu eo chomet ar Strollad Mirour ez-ofisiel, pep ezel dieub d'ober reuz evit tu pe du.
A benn ar fin ez eo aet ar maout gant dalc'hidi ar Brexit gant 51,89% eus ar mouezhioù (72,2% a gemer-perzh). Perzhioù heverk a zo bet gant ar mouezhiadeg : ar voterien yaouankañ o deus votet evit chom e touez an UE evit 66% eus ar voterien etre 18 ha 24 bloaz, p'o deus votet ar re goshañ evit ar brexit evit 62% eus ar voterien ouzhpenn 62 bloaz. Hervez o lerc'h annez ez eo dishenvel dasparzh ar mouezhioù ivez : er c'herioù bras, Bro Skos hag Norzhiwerzhon o deus votet an elektourien evit chom en UE, p'ho deus votet elektourien rannvroioù Bro-Saoz ha Bro-Gembre evit ar Brexit. Hervez studioù all ez eo krenvoc'h al liamm etre al live deskadurezh, ment ar c'herioù, bezañs envroidi hag ar vot evit ar brexit.
| Referendom 2016 war chom ezel eus an Unvaniezh europat pe get evit ar Rouantelezh-Unanet Disorc'hoù broadel | |||
| Choaz | Votoù | % | |
|---|---|---|---|
| Kuitaat an Unvaniezh europat | 17,410,742 | 51.89% | |
| Chom ezel eus an Unvaniezh Europat | 16,141,241 | 48.11% | |
| Mouezhioù mat | 33,551,983 | 99.92% | |
| Mouezhioù gwenn pe toc'h | 25,359 | 0.08% | |
| Hollad ar vouezhioù | 33,577,342 | 100.00% | |
| Mouezhierien enrollet ha kemeret perzh | 46,500,001 | 72.21% | |
| Oad ar voterien ha kemeret perzh | 51,356,768 | 65.38% | |
| Mamenn: Bodad mouezhiañ | |||
Jo Cox[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Un dileuriadez ezel eus Strollad al Labour, Jo Cox, a zo bet drouklazhet gant Thomas Mair hag a huchas "Britain first" da laret eo "Breizh-Veur da gentañ" d'ar 16 a viz Even 2016.
Heuliadennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E zilez a voe roet gant ar c'hentañ-ministr David Cameron hag a oa unan eus pennoù-bras ar Bremain. Theresa May, eus ar Strollad Mirour eveltañ, a gemeras e blas d'an 13 a viz Gouere 2016. Kadarnet ez eo bet ganti e vefe graet hervez disoc'hoù ar referendum hag e vefe lavaret skaler gant ar Rouantelezh-Unanet en un doare ofisiel e youl mont-maez eus Unvaniezh Europa e deroù ar bloavezh 2017.
Gant Unvaniezh Europa ez eo bet goulennet digant ar Rouantelzh-Unanet hastañ da gregiñ gant mont er maez ofisiel, met n'eus ket gwall mall gant gouarnamant May en ober. E kerzh an hañv 2016 ez eo bet lakaet war-sav gant gouarnamant May ha gant an Unvaniezh-Europa strolladoù labour evit prientiñ ar Brexit.
Respont e Bro-Skos[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E Bro Skos ez eo aet ar maout gant ar Bremain da 60%. Ouzhpenn da se e oa bet e kerzh referendum 2014 war dizalc'hiezh Bro-Skos un arguzenn kreñv e touez eneberien an dizalc'hiezh ar fed m'en en gavfe Bro Skos maez an Unvaniezh Europa ma votfe evit e zizalc'hiezh, hag e vefe un hent hir ha tenn evit mont-tre e-barz adarre. Da heul votadeg ar Brexit en em sant touellet an elektourien, hag e vez goulennet gant ar strolladou skosat ur referendum nevez war an dizalc'hiezh p'eo chenchet an traoù hervezo.