Emglev ar skrivagnerien
Er bloaz 1907 e voe graet div vodadenn e Sant-Brieg gant skrivagnerien a genlaboure gant an div gelaouenn Feiz ha Breiz ha Kroaz ar Vretoned. Lakaat urzh en doare-skrivañ a felle dezho ober.
Palioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]O mennozh a voe displeget ganto evel-hen :
1) Pal da dizhout : unvaniñ ar brezhoneg skrivet, pezh a dlee, da vezañ poellek, bezañ graet hep mont re bell ha tamm-ha-tamm, hogen gant youl hag onestiz.
2) Doareoù : e-keñver an danvez, aberzhiñ dre ret pezh a zo re a-ziforc'h e pep rannyezh komzet, hag a ve didalvoud pe noazus ouzh berzh-mat an oberenn graet a-gevret ; e-keñver ar furm, kemer dreist-holl pezh a zo eeunañ, boutinañ, pe reishañ hervez istor ar yezh, diouzh ma vo kavet mat e pep pleg.
Ne lavarent ket peseurt diazez a gemerent, hogen, diouzh lenn o skrid-emglev, ez eo anat e soñjent e doare-skrivañ ar Gonideg.
E gwir, ne gemmjont doare-skrivañ ar Gonideg nemet war un nebeud poentoù :
1) resisaat implij 'gw' (e-kichen, implij "gou");
2) lakaat 'y' e-lec'h 'i' e derou gerioù 'zo (yac'h, yen, hag all) ;
3) adimplij 'gn' ;
4) Implij (i)lh ;
5) reizhañ implij ar c'hensonennoù mouezhiet ha divouezh e dibenn ar gerioù (da skouer, diforc'h etre an anv-kadarn "galleg" hag an anv-gwan "gallek").
Anvioù sinerien an Emglev
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Sinet e voe an emglev gant Emil Ernod, Loeiz ar C'hlerg, Yann-Vari Perrot, Frañsez Vallée, Eujen Koroller pe Gweltaz, Erwan ar Moal (Dir-na-Dor e anv e Goursez Breizh), Aogust Bocher (Ar Yeodet e anv-barzh), Frañsez Korel, Glaoda ar Prad, Jos-Per ar Bras (Dirlemm e anv-pluenn e Kroaz ar Vretoned).
Evel pep emglev, ne rae nemet braslinennañ al labour ; ar munudoù a ranke bezañ spisaet. Se a voe kefridi Ernod, Vallée ha Breuriezh Veur ar Brezhoneg. Skouer ar yezh, a dlee bezañ anavezet dindan an anv Doare-skrivañ KLT, a voe roet dreist-holl el levrioù "Sketla Segobrani" hag an "Notennoù diwar-benn ar Gelted Kozh"; dont a reas da vezañ yezh ar gelc'hgelaouenn Gwalarn.