Yezh-to
Ur yezh-to (e alamaneg : Dachsprache [ˈdaxˌʃpraːxə]), diwar ur meizad bet savelet gant Heinz Kloss e 1967, a zo ur seurtad yezhel a dalvez da yezh skoueriek evit meur a rannyezh.
Da skouer, an alamaneg unvan a dalvez da yezh-to evit an holl rannyezhoù alamanek a gaver e Suis.
Un doare yezh-to eo ar brezhoneg lennegel a-vremañ dre ma'z eus anezhañ ur yezh unvan diliamm diouzh ur rannyezh lec'hel resis hag a c'hell bezañ implijet gant an holl vrezhonegerion/ezed dre skrid pe dre gomz tra ma c'hell bezañ implijet gante ivez doareoù yezh disheñvel a-walc'h an eil re diouzh ar re all dre gomz.
Evit Heinz Kloss e pourchas ur yezh diwar danzen un "doenn" (e alamaneg : Dach) d’ar seurtadoù en he dalc’h, ha "rannyezhoù didoenn" eo ar seurtadoù nann-skoueriek hep skouer[1]. Implijet en deus an termen "yezhoù c’hoar rannyezhekaet tost" evit ar seurtadoù toet gant ur seurtad skoueriek ez int liammet a-dost gante hep ma c’hellfe o yezherien en em gompren kenetreze, evel an alamaneg izel e-keñver an alamaneg skoueriek, okitaneg ha kreoleg Haiti e-keñver ar galleg skoueriek, hag ar sardeg e-keñver an italianeg skoueriek[2].
Muljačić en deus degaset an termen yezh-to (alamaneg : Dachsprache) evit ur seurtad a dalvez da yezh skoueriek evit rannyezhoù disheñvel[3]. War ur didorrenn yezhel e vefe ar rannyezhoù-se peurvuiañ, met ken disheñvel e c'hellfe bezañ ar rannyezhoù-se an eil diouzh eben ma ne c'hell ket an dud o c'homz en em gompren kenetreze.
Levrlennadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Ammon, Ulrich (2004), "Standard Variety", in Wiegand, Herbert Ernst, Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society, vol. 1 (2l emb.), Berlin: deGruyter, pp. 273–283, ISBN 978-3-11-014189-4.
- Kloss, Heinz (1967), "'Abstand languages' and 'ausbau languages'", Anthropological Linguistics, 9 (7): 29–41, JSTOR 30029461.
- Muljačić, Žarko (1993), "Standardization in Romance", in Posner, Rebecca; Green, John N., Bilingualism and Linguistic conflict in Romance, Trends in Romance Linguistics and Philology, 5, pp. 77–116, ISBN 978-3-11-011724-0.