Arzh gell
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Rummatadur filogenetek | |||
| Riezad : | Animalia | ||
| Skourrad : | Chordata | ||
| Kevrennad : | Mammalia | ||
| Urzhad : | Carnivora | ||
| Kerentiad : | Ursidae | ||
| Genad : | Ursus | ||
| Anv skiantel | |||
| Ursus arctos Linnaeus, 1758 | |||
D'ar vevoniezh   e tenn ar pennad-mañ. | |||
An arzh gell (Ursus arctos) a zo ur rumm ag arzhed bras a vez kavet en Eurazia hag e Norzhamerika e lec'h ma vez graet grizzly anezhañ. Ha graet a vez kodiak ag an hini brasañ a annez an inizi Kodiak. Unan ag an izili brasañ ag urzh ar bronneged kigdebrer eo, war-lec'h e genderv tostañ, an arzh gwenn (Ursus maritimus), hag a zo brasoc'h peurliesañ.[1][2][3][4][5] Beviñ a ra e Rusia, en Azia ar C'hreiz , an Himalaya, ar Sina, ar C'hanada, ar SUA, an Hokkaido, al Lec'hlenn, ar Balkanioù, ar C'harpatoù, an Iran, an Anatolia, hag ar C'haokaz. An arzh gell a zo anavezet evel un arouez broadel pe stadel e meur a vro europat.[6]
Daoust ma koazhas e dachad gouennañ, e ven e statud mirerezh en arvar izelañ hervez er roll an IUCN, gant ur boblañs a 110 000 enez. N'eus nemetañ hag an arzh du e touez ar spesadoù arzh ha n'int ket rummet evel bout en arvar da vont da get, hogen chom a ra argaset gant an dud rak e vrasted. Aet eo da get an arzh Atlas en Afrika hag ar grizzly californian[7] ha meksikan. Meur a rumm hag a annez su an Eurazia a zo en arvar bras. Unan ag ar rummoù bihanañ (arzh an Himalaya), a zo war-nes mont da get en natur, o talc'hañ 2% ag e dachad a-orin hepken. En Italia da skouer eh eus unan ag ar poblañsoù digenvez ag arzhed en Europa anvet arzh marsican gant un niver a 50 da 60 arzh.[6][8]
Daveoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ Boddington, Craig (2004). Fair Chase in North America, Illustrations by Carlson, Ken, Boone and Crockett Club. 45 p. ISBN 978-0-940864-47-4.
- ↑ (1993) "Body size, metabolic rate, generation time, and the molecular clock". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 90 (9): 4087–4091. DOI:10.1073/pnas.90.9.4087
- ↑ Christiansen, P. (1999). "What size were Arctodus simus and Ursus spelaeus (Carnivora: Ursidae)?". Annales Zoologici Fennici 36 (2): 93–102
- ↑ Servheen, C.; Darling, L. M. & Archibald, W. R. (1990), The status and conservation of the bears of the world, International Association for Bear Research and Management
- ↑ Mammalian Species- Ursus arctos. American Society of Mammalogists, Smith College (23 April 1993).
- ↑ 6,0 ha6,1 (2001) "Status and management of the brown bear in Europe". Ursus 12: 9–20
- ↑ Busch, Robert (2004). The Grizzly Almanac. Globe Pequot Press. 11–14 p. ISBN 978-1-5922-8320-0.
- ↑ Boscagli, G. (1990). "Marsican brown bear population in central Italy—Status report 1985". Aquilo, Series Zoologica 27: 81–83