Unvez gwereañ

Ezhomm zo da vrezhonekaat ar pennad-mañ : treiñ an traoù manet en ur yezh all, pe lakaat en doare-skrivañ peurunvan ha netra ken, pe ober gant gerioù brezhonekoc'h ivez ouzhpenn.

Un unvez wereañ gathodek

Anvet e vez skramm pe unvez gwereañ trobarzhell gwereañ an urzhiataer. Daou rizh unvez gwereañ a zo :

• Unvezioù gwereañ skrammoù katodek enne (CRT - Cathod Ray Tube). Diamzeret e teuont da vezañ tamm ha tamm. Ec'honek ha pounner int hag ouzhpenn e vez dispignet kalz tredan gante.
• Unvezioù gwereañ skrammoù strinkenoù liñvel pe skrammoù kompez enne. Aveet e vez an urzhiataerioù hedoug gante pe c'hoazh an ameilerioù hiniennel (PDA), al luc'heilerezioù arnevez, ar luc'hskeudennerezioù niverel hag muioc'h mui a urzhiataerioù burev.

Aroueziadurioù kalvezel

Prenestr kefluniañ ar gwereañ evit skramm strinkennoù liñvel un urzhiataer hezoug

• An despizadur : niver poentoù e c'hell ur skramm gwereañ eo. Pikseloù e vez graet eus ar poentoù-se. Gavaelet e vez an despizadur etre 640 x 80 piksel (640 piksel evit an uhelder, 680 piksel evit al ledander) ha 2048 x 1536 piksel.

Setu un daolenn a ro da anavezout gant peseurt despizadur aliet e c'heller kefluniañ ur gwereadur war ur skramm hervez e vent (sellit a-is). Da c'houzout eo e c'heller kefluniañ gwereadur ur skramm gant meur a zespizadur hervez e c'hallusterioù kalvezel da lavaret eo e c'heller kefluniañ un daspizadur izeloc'h eget an hini aliet pe vrasoc'h o c'houzout ma ne vefe ket tu neuze gwereañ kement a livioù (SVGA da skouer e Modoù kevregañ.

Treuzvegenn (e meutadoù)	Despizadur (e pikseloù)
15"	800 x 600
17"	1024 x 768
19"	1280 x 1024
19" 16/10vet	1440 x 900
21"	1600 x 1200

• Ar vent : o vuzuliañ treuzvegenn ar skramm eo e vez anavezet e vent. Dewerzhet e vez e meutadoù (").

Setu mentoù skouer ar skrammoù, e meutadoù (") hag e kantimetradoù (cm) :

"	cm
14	36
15	38
17	43
19	48
21	53
23	58

• Ar skar maskl ("dot pitch") : esaouder etre div dreluc'huzenn eo. Seul vihan eo-he seul resisoc'h eo ar gwereañ. Gallout a reer kuzuliañ ur skar maskl a 0,25 mm evit ur skramm ; ur skar maskl brasoc'h eget ar werzhad-se e vez roet ur gwereañ fall gante e-keñver pezh a c'hellomp gortoz ouzh ar skrammoù arnevez.
• An diarunusted : niver a bikseloù dre werzh c'horread eo, dewerzhet e pikseloù dre meutad linnenek (e "Dot per inch" e saozneg - DPI). Da skouer un diarunusted a 200 DPI a dalvez kement a 200 piksel a-zremm dre 200 piksel a-zerc'h war ur meutad karrez ; pezh a ra 40000 piksel war ur meutad karrez.
• Un unvez gwereañ a zo bet ergrafet d'arverañ ur mod kevregañ eleze eo en araez da wereañ munudoù ur skeudenn hervez an despizadur ha niver al livioù e c'hell ober gante. Skoueriegezhioù eo ar modoù kevregañ evel da skouer VGA, SVGA, UXGA, QXGA ....

Reoladoù espern ar gremm hag ar skinad

Revoud a ra ur bern reoladoù evit an unvezioù gwereañ a-benn espern ar gremm dispignet gante (rediañ ar genderc'herien da vevennañ beveziñ tredan o ardivinkoù) hag a-benn bevennañ ar skinad ganet gante (dreist-holl evit ar skrammoù kathodek).

Ur reolad anvet MPR1 a oa bet danzeet e dibenn ar bloavezhioù 80 gant ur bennadurezh eus Sveden. Deut e oa da vezañ ar reolad MPR2 e 1990 ha anavazet ent etrebroadel abaoe (muzuliañ an ec'hodadurioù skinad eus an ardivinkoù a vez oc'h oc'hodiñ gwagennoù tredansavel).

Ar skoueriegezh TCO a oa bet danzeet gant ar Swedish Confederation of Professional Employeers e 1992. Ganti e veze didermenet al live ec'hodiñ skinad uc'hek e c'hellfe an trevnad mont en e vetek (gant ar reoladoù MPR e veze savelet kentoc'h al live surentez izek).

Daskemmet e oa bet ar reolad TCO e 1992 e 1995 hag e 1999 da zanzen ar reoladoù TCO92, TCO95 ha TCO99.

Gant ur bodad kenderc'herien aveadoù stlennegel (VESA - Video Electronics Standards Association) e oa bet danzeet ar reolad DPMS (Display Power Management Signalling). Gant ar reolad-se e vez savelet pevar live arc'hwel evit an ardivinkoù a heuilh anezhañ :

• en arwaz ;
• war c'hed ("standby") o veveziñ leioc'h eget 25 W ;
• en astal o veveziñ leioc'h eget 8 W. Er mod-se e vez lazhet kavn ar gorzenn gathodek ;
• en arsav.