Mont d’an endalc’had

Maen Marzh

Eus Wikipedia
(Adkaset eus Peulvan Pontusval)
MONUMANT Monumant istorel ISTOREL

Peulvan Maen Marzh

Peulvan Pontusval, anvet Maen Marzh alies, zo ur peulvan kristenet gant ur groaz e kumun Plouneour-Traezh-Brignogan hag e parrez Brignogan, e departamant Penn-ar-Bed. E kalz levrioù e vez graet Men Marz eus ar peulvan met, e gwirionez, Maen Marzh zo ur roc'h en aod-vev, 1 km diouzh ar peulvan hag en XIXvet kantved, skrivagner ebet ne rae an anv-se anezhañ[1].

Savet e vefe bet etre 4 500 ha 2 500 kent J.K., da vare an Neolitik.
Roud eus ar peulvan a gaver evit ar wezh kentañ war gartenn kadastr 1818. Marc'heg Fréminville a zeskrivas anezhañ evit ar wezh kentañ e 1844[1]. Lakaet eo bet war roll ar Monumantoù istorel adalek 1889[2].

Deskrivadenn

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar peulvan, anezhañ ur bloc'had greuvaen porfiroidek, kant metr diouzh an aod, a oa tennet eus ur wazhenn a-rez an douar nepell er su, ma voe ur vengleuz en XXvet kantved. Ar pep brasañ eus ar peulvanioù a vez sanket o sichenn e-barzh an douar mui pe vui. Hini Pontusval avat zo kempouez e sichenn tric'hornek war c'horre an douar. 8,35 m uhelder ha 1,50 m tevder zo ennañ, ha 3,40 m ledander a-resed e sichenn. Pouezañ a ra war-dro 80 tonenn. Brasañ peulvan kristenet Breizh eo. Kristenet eo bet gant ur groaz savet e krec'h ar peulvan ha gant engravadur ur groaz pavek en tu durc'haet ouzh ar reter[1].

Hengoun ha mojennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Hervez an hengoun e tlee ar merc'hed yaouank teurel ur maenig war-c'horre an troc'h a zo war tu ar peulvan troet d'ar su. Pa chome ar maenig en e lec'h e timezent a-barzh bloaz pe, hervez un hengoun all, e c'hanent un hêr[1].

Hervez ar vojenn, sant Paol Aorelian a roas urzh d'ar mor, a oa o wastañ douaroù e abati ha re e c'hoar, da baouez ha da chom hep treuziñ ar vevenn merket gant ar maen taolet gant e c'hoar, anvet Maen marzh hiviziken[1].
A-hervez e vije bet beuzet eno gant Sant Derrien ha sant Neventer an aerouant trec'het ganto e Poull ar Sarpant[3].

Levrlennadur

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 ha1,4 Sparfel & Pailler 2009.
  2. Notice N° PA00089852 Diaz Mérimée, ministrerezh gall ar sevenadur
  3. Bernard Rio, Bretagne secrète de A à Z, Éditions du Rocher, 2011 (ISBN 978-2-268-07142-8)