Koulm (sant)
Sant Koulm pe Koulmkell (Colm Cille en iwerzhoneg, koulm an iliz) a oa ur manac'h ha sant iwerzhonat, ganet d'ar 7 a viz Kerzu 521 ha marvet d'an 9 a viz Mezheven 597. Koulskoude e lavarer eo e 594 e voe skrivet ar varzhoneg iwerzhonek kentañ da enoriñ ar sant marv.
Sant Koulm zo, gant sant Padrig ha santez Berc'hed, unan eus tri sant meur Iwerzhon. Diazezañ a reas meur a vanati en Iwerzhon, a-raok divroañ, er bloavezh 563, da enez Iona, en Inizi Gall Bro-Skos, el lec'h ma reas e annez gant daouzek diskibl. Prezeg a reas an aviel e Bro-Skos ma c'hounezas ar Bikted d'ar feiz kristen. Marteze ivez e teuas da Vreizh. Goude bezañ beajet kalz war vor, evit e abostolerezh, e varvas en enez Iona.
E Breizh e kaver roud anezhañ en anv ar chapel Sant-Koulm e Lokmaria-Kemper (dismantret) hag e Plougouloum (iliz-parrez sant Koulm pe sant Kouloum, anvet église saint Colomban e galleg).
Arabat e gemmeskañ avat gant Koulman pe Koulman Veur, ur sant iwerzhonat ivez, bet manac'h en Iwerzhon, e Bro-C'hall hag en Italia (anvet Colomban ivez e galleg).
Hervez Donatien Laurent e vefe gwerz Skolvan diwar-benn buhez Sant Koulmkell. Al "levr bihan" meneget er werz en dije da welet neuze gant an dornskrid bet adskrivet diwar hini Sant Finnian a Moville, a vije bet kaoz hervez lod da emgann Cul Dréimhne. En abeg d'al lazhadeg-se e vije bet roet pinijenn da Sant Koulm kuitaat e vro, ha mont da dreiñ ouzh Doue kement a eneoù estren evel ma oa bet lazhet en emgann.
Gouel sant Koulm a zo d'an 9 a viz Mezheven.
Liamm diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Donatien Laurent : '« La gwerz Skolan et la légende de Merlin »', Ethnologie Française 1971 – tome 1, n° 3-4, p. 19-54