Janed Bro-Saoz, priñsez Kembre
- Ur pennad Janed Bro-Saoz zo ivez.
Reizh pe jener | plac'h |
---|---|
Anv e yezh-vamm an den | Joan of Wales |
Anv-bihan | Joan |
Titl noblañs | priñsez |
Deiziad ganedigezh | 1191 |
Lec'h ganedigezh | Frañs |
Deiziad ar marv | 2 C'hwe 1237, 1237 |
Lec'h ar marv | Kembre |
Lec'h douaridigezh | Llanfaes Friary |
Tad | Yann Iañ |
Mamm | Clementia |
Pried | Llywelyn ab Iorwerth |
Bugel | Dafydd ap Llywelyn, Elen ferch Llywelyn, Angharad ferch Llywelyn, Gwladus Ddu |
Familh | Tiegezh Plantagenet |
Micher | brientin |
Karg | princess consort |
Statud sokial | royalty |
Janed Bro-Saoz, pe Siwan e kembraeg (war-dro 1195 - 2 a viz C'hwevrer 1237), a oa merc'h bastard d'ar roue saoz Yann Dizouar. Dimeziñ a eure da Llywelyn Fawr, Priñs Kembre e 1205, ha mamm da Dafydd ap Llywelyn a renas war-lerc'h e dad. Brudet eo hec'h anv abalamour d'he c'harantez ouzh ur baron norman Gwilym Brewys. Pouez bras he doe koulskoude ha levezon e kuzul ar priñs.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Clementia Pinel e oa anv he mamm, ur plac'h eus lez ar roue. N'ouzer netra diwar he fenn .[1]. N'eus nemet ur meneg eus anv mamm Janed, da vare marv ar briñsez, e Kronikl Tewkesbury ma vez graet anezhi "reginæ Clemenciæ" ('Rouanez Clementia').[1] Hanter-c'hoar eta e oa Janed d'ar roue saoz Herri III ha da Janed Bro-Saoz, rouanez Bro-Skos (1210-1238). Marteze e oa ganet a-raok da Yann dimeziñ d'e wreg kentañ e 1189, met n'haller ket bout sur abalamour d'an diouer a destenioù. Eus he bugaleaj n'ouzer tost netra. E Bro-C'hall e tremenas Siwan he bugaleaj, war a greder; en 1203 pe 1204 e voe kaset ac'haleno gant Yann da Vro-Saoz, dre Normandi, evit he dimeziñ .
Kembre
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Dimeziñ a eure da Llywelyn Fawr, roue Gwynedd, e 1205. Marteze ne oa ket 15 vloaz, un dra voutin en amzerioù-se. Un eured politikel e oa evel-just, da siellañ an emglev etre Llywelyn hag ar roue Yann e 1204. Galleg Nomandi a gomze Siwan, dre ma oa bet maget eno, ha honnezh eo a yezh al lezioù gall ha saoz. Moarvat ne ouie ket nemeur a saozneg, met kembraeg a zeskas goude dont da chom da rouantelezh Gwynedd.
Karantez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Karantez a vagas ouzh Caf Gwilym Brewys (William de Braose), aotrou Normaned Rouantelezh Brycheiniog, e 1230. Kavet e voe Janed ha William en he c'hambr gant Llewelyn. Krouget e voe ar baron norman, ha bac'het priñsez Kembre gant Llywelyn ur pennad berr, rak pardoniñ a reas dezhi.
Hervez mojenn ar c'hornad eo dirak Garth Celyn, lez ar priñs, e voe savet ar groug e Abergwyngregin, met hervez ur vojenn all eo e Crogen, e-kichen Y Bala.
He marv
[kemmañ | kemmañ ar vammenn].
Mervel a reas Janed e miz Meurzh 1236 ha beziet e voe e parrez Llanfaes e-kichen Biwmaris en Enez Mon. Hiziv emañ he bez-maen gant he delwenn warni en Iliz Biwmaris.
He bugale
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Pevar pe pemp bugel he doe:
- Dafydd ap Llywelyn (war-dro 1215-1246), a voe Priñs Gwynedd e-pad 6 vloaz, hag a zimezas da Isabella de Braose
- Margaret, a zimezas da John de Braose, ma-bihan Gwilym Brewys
- Elen ferch Llywelyn (1207-1253) a zimezas da John le Scot, kont Chester, ha da Robert de Quincy
- Gwladus Ddu († 1251). N'eur ket peursur e oa Janed a oa mamm Gwladus, met merc'h da Llywelyn e oa. Div wech e timezas Gwladus: da Reginald de Briouze da gentañ, da Ralph de Mortimer († 1246) da c'houde.
- Susanna a voe kaset da ouestl da Vro-Saoz en 1228, met marteze n'eo ket Janed e oa he mamm.
Bugale all en doa Llywelyn Fawr. Krediñ a reer eo Tangwystl Goch an hini a oa mamm da Gruffudd ap Llywelyn Fawr, breur henañ Dafydd, ha se zo kaoz ne voe ket ar bastard a renas.
Lennegezh
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Siwan, pezh-c'hoari gant Saunders Lewis.