Ludovico Ariosto : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Disteurel kemmoù 562051 a-berzh Bianchi-Bihan (kaozeal)
Disteurel kemmoù 561820 a-berzh Bianchi-Bihan (kaozeal)
Linenn 5: Linenn 5:


==E vuhez==
==E vuhez==
A renk uhel e oa e dud, met dibeadra a-walc'h. Un deskadurezh vat en doa nemet keuz en doa ne ouie ket [[gregach]] (tre evel [[Macchiavelli]]). Abred e rankas ober war-dro deskadurezh e vreudeur ha c'hoarezed ha n'hallas ket tremen kement a amzer ha ma karje bezañ graet o studiañ hag o skrivañ barzhoniezh. <br />
A renk uhel e oa e dud, met dibeadra a-wlac'h. Un deskadurezh vat en doa nemet keuz en doa ne ouieket [[gregach]] (evel [[Macchiavelli]]). Abred e rankas ober war-dro deskadurezh e vreudeur ha c'hoarezed ha n'hallas ket tremen kement a amzer ha ma karje bezañ graet o studiañ hag o skrivañ barzhoniezh. <br />
En [[1504]] e krogas da labourat evit ar c'hardinal [[Ippolito d'Este]], mabda [[dug Ferrara]], ha meur a gannadiezh a reas davet ar pab [[Jul II]]. Ne fellas ket dezhañ heuilh e vestr da Hungaria avat, ha servij a reas e vreur [[Alfonso d'Este]], dug [[Ferrara]], neuze.
En [[1504]] e krogas da labourat evit ar c'hardinal [[Ippolito d'Este]], mabda [[dug Ferrara]], ha meur a gannadiezh a reas davet ar pab [[Jul II]]. Ne fellas ket dezhañ heuilh e vestr da Hungaria avat, ha servij a reas e vreur [[Alfonso d'Este]], dug [[Ferrara]], neuze.
Roet e voe dezhañ ar garg a c'houarnour e [[Garfagnana]], ur c'hornad meneziek eus [[Toskana]], a oa etre daouarn forbaned ha laeron. En em dennañ a reas mat eus e labour, ha mont neuze war e leve gant e serc'h hag e vab da Ferrara, ma weler e di c'hoazh.
Roet e voe dezhañ ar garg a c'houarnour e [[Garfagnana]], ur c'hornad meneziek eus [[Toskana]], a oa etre daouarn forbaned ha laeron. En em dennañ a reas mat eus e labour, ha mont neuze war e leve gant e serc'h hag e vab da Ferrara, ma weler e di c'hoazh.


==E oberenn==
==E oberenn==
A-hed e vuhez kargad ne ehanas ket Ariosto da labourat war e bennoberenn [[Orlando furioso]], ur barodienn soutil eus ar barzhonegoù marc'heien, kinniget evel un heuliad da oberenn [[Matteo Maria Boiardo]],[[Orlando amoroso]].

Teir c'haoz veur zo enni:
*ar brezel etre [[Karl Veur]] hag ar [[Sarazined]],
*follentez [[Orlando]] ([[Rollant]], [[niz]] Karl Veur) a zo orgedet ouzh [[Angelica]],
*karantezioù [[Roger]] ha [[Bradamante]], hendadoù ijinet d'an Tiegezh Este, hago eured .

<!--
<!--
Composé de 46 chants, dont l'unité poétique est l'octave (''stanza''), mêlant le tragique au plaisant, le lyrique au romanesque, usant avec autant de liberté que de maîtrise de toute la culture européenne, d'Homère aux contemporains en passant par les romans médiévaux, le ''Roland furieux'', sublime l'expérience livresque et humaine de l'Arioste en une symphonie perpétuellement mouvante de personnages et d'évènements qui, après l'écroulement des repères du Moyen Age, reflète le scepticisme souriant de la Renaissance. Ses compatriotes, dans leur admiration, l'ont surnommé le ''divin Arioste''.
C'est entre ces diverses charges que l'Arioste ne cessa de travailler à son chef-d'oeuvre, le ''[[Roland furieux]]'' (''Orlando furioso''), subtile parodie du poème chevaleresque, qui se présente comme une suite au ''Roland amoureux'' de [[Matteo Maria Boiardo]], son prédécesseur. Il y tresse, avec une suprême habileté et une ironie formelle très moderne, trois grands thèmes : la guerre entre Charlemagne et les Sarrasins, la folie de [[Roland]] vainement amoureux de l'inconstance Angélique, enfin les amours et le mariage de [[Roger]] et [[Bradamante]], ancêtres imaginaires de la dynastie d'Este. Composé de 46 chants, dont l'unité poétique est l'octave (''stanza''), mêlant le tragique au plaisant, le lyrique au romanesque, usant avec autant de liberté que de maîtrise de toute la culture européenne, d'Homère aux contemporains en passant par les romans médiévaux, le ''Roland furieux'', sublime l'expérience livresque et humaine de l'Arioste en une symphonie perpétuellement mouvante de personnages et d'évènements qui, après l'écroulement des repères du Moyen Age, reflète le scepticisme souriant de la Renaissance. Ses compatriotes, dans leur admiration, l'ont surnommé le ''divin Arioste''.


Il publia son poème pour la première fois en 1516, en 40 chants, mais il ne cessa de le retoucher et en donna en 1532 une édition augmentée de six chants.
Il publia son poème pour la première fois en 1516, en 40 chants, mais il ne cessa de le retoucher et en donna en 1532 une édition augmentée de six chants.


== Œuvres traduites en français ==
-->
{{Wikisource}}
* ''Satires'', traduction et notes de Béatrice Arnal, Arles, [[Éditions Sulliver]], 1997.
* ''Les Satires de l'Arioste'', introduction, traduction, commentaires et notes de [[Michel Paoli]], Grenoble, Ellug, 2003, {{ISBN|2-843-10045-3}}
* ''La Lena ou l'entremetteuse'', traduction de Cécile Berger et Jean-François Lattarico, Allia, Paris, 1999.
*''[[Roland furieux]]'', traduction et notes de Michel Orcel, préface d'[[Italo Calvino]], Le Seuil, Paris, 2000.
*''[[Roland furieux]]'', édition bilingue, introduction, traduction et notes par André Rochon, 4 volumes, Les Belles Lettres, 1998-2002.
*''[[Roland furieux]]'', préf. d'Yves Bonnefoy ; trad. de Francisque Reynard ; chronologie et index analytique de Jean-Michel Gardair, Paris, Gallimard, 2003


== Oberennoù ==


== Liens externes ==
* [http://sites.univ-provence.fr/pictura/Arioste/AriosteEditions.php Les éditions illustrées du ''Roland furieux'']


-->
=== Troidigezhioù e galleg ===
Ne veneger nemet an embannadurioù [[divyezhek]], abalamour m'emañ ar skrid er yezh orin e-barzh. Ar re c'hallek en o hed a gavor er wikipedia gallek.
*''[[Roland furieux]]'', embannadur divyezhek gant André Rochon, 4 levrenn, Les Belles Lettres, 1998-2002.



==Lennadurezh==
==Lennadurezh==
Linenn 42: Linenn 41:
* Giulio Ferroni, ''Ludovico Ariosto'', Roma: Salerno Editrice, 2008.
* Giulio Ferroni, ''Ludovico Ariosto'', Roma: Salerno Editrice, 2008.
* Stefano Jossa, ''Ariosto'', Bologna: il Mulino, 2009.
* Stefano Jossa, ''Ariosto'', Bologna: il Mulino, 2009.

== Liammoù diavaez ==
* {{fr}} [http://sites.univ-provence.fr/pictura/Arioste/AriosteEditions.php Les éditions illustrées du ''Roland furieux'']




[[Rummad:Barzhed Italia]]
[[Rummad:Barzhed Italia]]

Stumm eus an 12 Gwe 2009 da 00:51

Ariosto, poltredet gant Tizian
Ariosto, en un daolenn Madonna gant ar sent Jozeb, Yann, Catarina Sienna, Loeiz Toloza ha Lodovico Ariosto, gant Vincenzo Catena, 1512, Berlin

Ludovico Ariosto , ganet d'an 8 a viz Gwengolo 1474 e Reggio Emilia, ha marvet d'ar 6 a viz Gouhere 1533 e Ferrara, a oa ur barzh italianek, brudet evel oberour ar meurgan Orlando furioso. Alfonso Iañ d'Este, dug Ferrara, a oa e warezour.

E vuhez

A renk uhel e oa e dud, met dibeadra a-wlac'h. Un deskadurezh vat en doa nemet keuz en doa ne ouieket gregach (evel Macchiavelli). Abred e rankas ober war-dro deskadurezh e vreudeur ha c'hoarezed ha n'hallas ket tremen kement a amzer ha ma karje bezañ graet o studiañ hag o skrivañ barzhoniezh.
En 1504 e krogas da labourat evit ar c'hardinal Ippolito d'Este, mabda dug Ferrara, ha meur a gannadiezh a reas davet ar pab Jul II. Ne fellas ket dezhañ heuilh e vestr da Hungaria avat, ha servij a reas e vreur Alfonso d'Este, dug Ferrara, neuze. Roet e voe dezhañ ar garg a c'houarnour e Garfagnana, ur c'hornad meneziek eus Toskana, a oa etre daouarn forbaned ha laeron. En em dennañ a reas mat eus e labour, ha mont neuze war e leve gant e serc'h hag e vab da Ferrara, ma weler e di c'hoazh.

E oberenn

Lennadurezh

  • Robert Durling, The figure of the poet in Renaissance epic, Cambridge, MA: Harvard University Press, 1965.
  • Charles P. Brand, Ludovico Ariosto : a preface to the 'Orlando furioso', Edinburgh: Edinburgh University Press, 1974.
  • Daniel Javitch, ‘Cantus interruptus in the “Orlando Furioso”’, Modern language notes, 95 (1980), 66-80.
  • Albert R. Ascoli, Ariosto's bitter harmony : crisis and evasion in the Italian renaissance, Princeton: Princeton University Press, 1987.
  • Michel Orcel, Le statut de la fureur et A propos d'un tercet de l'Arioste in Italie obscure, Belin, Paris, 2001.
  • Daniel Javitch, 'The Poetics of Variatio in Orlando Furioso', Modern Language Quarterly, 2005, 66(1): 1-20.
  • Giuseppe Sangirardi, Ludovico Ariosto, Firenze: Le Monnier, 2006.
  • Giulio Ferroni, Ludovico Ariosto, Roma: Salerno Editrice, 2008.
  • Stefano Jossa, Ariosto, Bologna: il Mulino, 2009.