Bevoniezh : diforc'h etre ar stummoù
Xqbot (kaozeal | degasadennoù) D r2.7.3) (Robot ouzhpennet: or:ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ; Kemm dister |
D Bot: Migrating 184 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q420 (translate me) |
||
Linenn 77: | Linenn 77: | ||
{{Liamm PuB|he}} |
{{Liamm PuB|he}} |
||
{{Liamm PuB|ja}} |
{{Liamm PuB|ja}} |
||
[[ab:Абиологиа]] |
|||
[[af:Biologie]] |
|||
[[als:Biologie]] |
|||
[[am:ሥነ ሕይወት]] |
|||
[[an:Biolochía]] |
|||
[[ar:علم الأحياء]] |
|||
[[arz:بيولوجيا]] |
|||
[[ast:Bioloxía]] |
|||
[[az:Biologiya]] |
|||
[[ba:Биология]] |
|||
[[bar:Biologie]] |
|||
[[bat-smg:Bioluogėjė]] |
|||
[[be:Біялогія]] |
|||
[[be-x-old:Біялёгія]] |
|||
[[bg:Биология]] |
|||
[[bi:Baeoloji]] |
|||
[[bjn:Biologi]] |
|||
[[bn:জীববিজ্ঞান]] |
|||
[[bo:སྐྱེ་དངོས་རིག་པ།]] |
|||
[[bs:Biologija]] |
|||
[[bug:ᨅᨗᨕᨚᨒᨚᨁᨗ]] |
|||
[[ca:Biologia]] |
|||
[[ch:Bioloyia]] |
|||
[[co:Biologia]] |
|||
[[crh:Ayatiyat]] |
|||
[[cs:Biologie]] |
|||
[[csb:Biologijô]] |
|||
[[cv:Биологи]] |
|||
[[cy:Bioleg]] |
|||
[[da:Biologi]] |
|||
[[de:Biologie]] |
|||
[[diq:Biyolociye]] |
|||
[[dv:ދިރުމާބެހޭ އިލްމު]] |
|||
[[el:Βιολογία]] |
|||
[[en:Biology]] |
|||
[[eo:Biologio]] |
|||
[[es:Biología]] |
|||
[[et:Bioloogia]] |
|||
[[eu:Biologia]] |
|||
[[ext:Biologia]] |
|||
[[fa:زیستشناسی]] |
|||
[[fi:Biologia]] |
|||
[[fiu-vro:Bioloogia]] |
|||
[[fo:Lívfrøði]] |
|||
[[fr:Biologie]] |
|||
[[frp:Biologia]] |
|||
[[frr:Biologii]] |
|||
[[fur:Biologjie]] |
|||
[[fy:Biology]] |
|||
[[ga:Bitheolaíocht]] |
|||
[[gd:Bith-eòlas]] |
|||
[[gl:Bioloxía]] |
|||
[[gu:જીવવિજ્ઞાન]] |
|||
[[gv:Bea-oaylleeaght]] |
|||
[[hak:Sâng-vu̍t-ho̍k]] |
|||
[[haw:Kālaimeaola]] |
|||
[[he:ביולוגיה]] |
|||
[[hi:जीव विज्ञान]] |
|||
[[hif:Jiu vigyan]] |
|||
[[hr:Biologija]] |
|||
[[hsb:Biologija]] |
|||
[[ht:Biyoloji]] |
|||
[[hu:Biológia]] |
|||
[[hy:Կենսաբանություն]] |
|||
[[ia:Biologia]] |
|||
[[id:Biologi]] |
|||
[[ie:Biologie]] |
|||
[[ilo:Biolohia]] |
|||
[[io:Biologio]] |
|||
[[is:Líffræði]] |
|||
[[it:Biologia]] |
|||
[[iu:ᐆᒪᔅᓱᓯᖃᕐᑐᓕᕆᓂᖅ]] |
|||
[[ja:生物学]] |
|||
[[jbo:mivyske]] |
|||
[[jv:Biologi]] |
|||
[[ka:ბიოლოგია]] |
|||
[[kaa:Biologiya]] |
|||
[[ki:Bayorojĩ]] |
|||
[[kk:Биология]] |
|||
[[kl:Uumassusililerineq]] |
|||
[[km:ជីវវិទ្យា]] |
|||
[[kn:ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ]] |
|||
[[ko:생물학]] |
|||
[[ku:Biyolojî]] |
|||
[[kw:Bywonieth]] |
|||
[[ky:Биология]] |
|||
[[la:Biologia]] |
|||
[[lad:Biolojiya]] |
|||
[[lb:Biologie]] |
|||
[[lez:Биология]] |
|||
[[li:Biologie]] |
|||
[[lmo:Biulugìa]] |
|||
[[ln:Mambí ma bomɔi]] |
|||
[[lo:ຊີວະສາດ]] |
|||
[[lt:Biologija]] |
|||
[[lv:Bioloģija]] |
|||
[[map-bms:Biologi]] |
|||
[[mg:Biolojia]] |
|||
[[mhr:Биологий]] |
|||
[[mk:Биологија]] |
|||
[[ml:ജീവശാസ്ത്രം]] |
|||
[[mn:Биологи]] |
|||
[[mr:जीवशास्त्र]] |
|||
[[ms:Biologi]] |
|||
[[mt:Bijoloġija]] |
|||
[[mwl:Biologie]] |
|||
[[my:ဇီဝဗေဒ]] |
|||
[[myv:Биологиясь-эриеньсодамось]] |
|||
[[nah:Yōlizmatiliztli]] |
|||
[[nap:Biologgia]] |
|||
[[nds:Biologie]] |
|||
[[nds-nl:Biologie]] |
|||
[[ne:जीवशास्त्र]] |
|||
[[new:जीवशास्त्र]] |
|||
[[nl:Biologie]] |
|||
[[nn:Biologi]] |
|||
[[no:Biologi]] |
|||
[[nov:Biologia]] |
|||
[[nrm:Biologie]] |
|||
[[nso:Thutaphedi]] |
|||
[[oc:Biologia]] |
|||
[[or:ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ]] |
|||
[[os:Биологи]] |
|||
[[pa:ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ]] |
|||
[[pam:Biologia]] |
|||
[[pap:Biologia]] |
|||
[[pfl:Bioloschie]] |
|||
[[pih:Biiolojii]] |
|||
[[pl:Biologia]] |
|||
[[pnb:جیون پڑھت]] |
|||
[[ps:ژونپوهنه]] |
|||
[[pt:Biologia]] |
|||
[[qu:Kawsay yachay]] |
|||
[[ro:Biologie]] |
|||
[[roa-rup:Biologhia]] |
|||
[[ru:Биология]] |
|||
[[rue:Біолоґія]] |
|||
[[sa:जीवशास्त्रम्]] |
|||
[[sah:Биология]] |
|||
[[sc:Biologia]] |
|||
[[scn:Bioluggìa]] |
|||
[[sco:Biology]] |
|||
[[sh:Biologija]] |
|||
[[si:ජීව විද්යාව]] |
|||
[[simple:Biology]] |
|||
[[sk:Biológia]] |
|||
[[sl:Biologija]] |
|||
[[sm:Paiolo]] |
|||
[[sn:Ketaupenyu]] |
|||
[[so:Bayoloji]] |
|||
[[sq:Biologjia]] |
|||
[[sr:Биологија]] |
|||
[[ss:Ibhayoloji]] |
|||
[[stq:Biologie]] |
|||
[[su:Biologi]] |
|||
[[sv:Biologi]] |
|||
[[sw:Biolojia]] |
|||
[[ta:உயிரியல்]] |
|||
[[te:జీవ శాస్త్రము]] |
|||
[[tg:Биология]] |
|||
[[th:ชีววิทยา]] |
|||
[[ti:ባዮሎጂ]] |
|||
[[tl:Biyolohiya]] |
|||
[[tpi:Save long laip]] |
|||
[[tr:Biyoloji]] |
|||
[[tt:Биология]] |
|||
[[ug:بىئولوگىيە]] |
|||
[[uk:Біологія]] |
|||
[[ur:حیاتیات]] |
|||
[[uz:Biologiya]] |
|||
[[vec:Biołogia]] |
|||
[[vi:Sinh học]] |
|||
[[vls:Biologie]] |
|||
[[vo:Lifav]] |
|||
[[wa:Biyolodjeye]] |
|||
[[war:Biyolohiya]] |
|||
[[xal:Биолог]] |
|||
[[xh:IBayoloji]] |
|||
[[yi:ביאלאגיע]] |
|||
[[zea:Biologie]] |
|||
[[zh:生物学]] |
|||
[[zh-classical:生物學]] |
|||
[[zh-min-nan:Seng-bu̍t-ha̍k]] |
|||
[[zh-yue:生物學]] |
Stumm eus an 4 Ebr 2013 da 14:18
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ.
Ar ger bevoniezh a zo bet savet diwar ar brezhoneg bev- ur penngef a denn d'ar boudoù a zo buhez enno, ar bevien a vez graet eus outo.
Implijet e vez ivez an termen biologiezh eus ar gregach βίος = buhez ha λόγος = gouiziegezh.
Ur skourr eus Skiantoù an Natur eo hag gouestlet eo da studi ar vuhez diwar an holl savboentoù a c'hell bezañ kavet :
- Skouerioù ha doareennoù ar bevien : loenoniezh, Louzawouriezh, mikrobiologiezh...
- Frammadur ar bevien hag o mont-en-dro a c'hell bezañ sellet outo diwar veur a savboent : molekul (bevoniezh ar molekul), kellennoù (bevoniezh ar c'hellennoù), organoù (bevoniezh an organoù), deskrivadur ar c'horfoù (anatomiezh), mont-endro (fiziologiezh).
- Darempredoù ar bevien gant o endro (ekologiezh)
- Studi renkadurezh ar spesadoù liammet gant o istor pe emdroadel pe fullogenel hag e vez anvez ar c'helenn-mañ ar sistematik.
Savet ez eus bet meur a renkadurezh evit ar bevien goude ma oa bet kinniget gant ar Svedad Carl von Linné er XVIIvet kantved renkañ anezho en daou renadur : al loened hag ar plant. Bremañ e vez kinniget sistemoù kladistik gant muioc'h eget ugent renadur.
Ar skiant a denn da studi ar vuhez eo ar vevoniezh, ha da gentañ er mikroorganoù hag a zo ar bakteriennoù, ar c'huanobakteriennoù hag ar mikroplasmoù, met an darn-vuiañ eus ar vevoniourien n'int ket evit sellout ouzh ar virusoù, ar viroidoù hag ar prionoù evel bevien.
Anvet eo kellennoù eukariot ar c'hellennoù a zo dezho an ditour c'henetik rodellet en ur galonenn ha gwarezet gant ur goc'henn. An organegoù-mañ a vez graet eukariontoù eus outo.
Koulskoude ez eus organegoù unkellennek hag a zo o zitour c'henetik strewet e-barzh o c'hutoplasm hep kalonenn ebet. Ar seurt kellennoù-mañ a vez graet prokariontoù eus outo.
Kelennoù bevoniezhel ha termenoù liammet outo
- Anatomiezh
- Bakteriologiezh
- Bevoniezh an diorren
- Bevoniezh frammadurel
- Bevoniezh ar c'hellennoù
- Bevoniezh ar molekul
- Bevoniezh ar mor
- Bevoniezh an organoù
- Biofizik
- Biokimiezh
- Bioteknologiezh
- Bio-urzhiataerezh
- Emdroadur
- Ekologiezh
- Etologiezh
- Fullogeneliezh
- Fiziologiez
- Foueoniezh
- Genetik
- Gwaredoniezh
- henouennonïezh (Paleontologiezh)
- Kleñvedoù kontammus
- Louzawouriezh
- Mikrobiologiezh
- Neurobiologiezh
- Onkologiezh
- Ontogeneliezh
- Pistriegiezh
- Sistematik
- Suneriezh
- Taksonomiezh
Istor
Bevoniourien vrudet
- Albert Calmette
- Alexander Fleming
- François Jacob
- Robert Koch
- Félix Le Dantec
- Louis Pasteur
- Émile Roux