Denoniezh

Denoniezh
Dikiblezh akademek – Penndanvez studi
Uskevrennad	Skiantoù kevredadel
Danvez studi	Denelezh
Rannoù	Bevoniezh Henoniezh Kevredigezh Sevenadur Yezhoniezh

Studi holladelour mab-den
eo danvez an denoniezh

An denoniezh, pe c'hoazh an antropologiezh, eo ar skiant a studi an Den e pep keñver : emdroadur, korfadurezh, bevoniezh, kleñvedoù, kevredigezh, sevenadur hag all. War un dachenn strishoc'h ez eo he fal studiañ ar c'hevredigezhoù nann-kornôgat, pe c'hoazh ar bihanniveroù kenelel kornogat.

Meur a skol zo en denoniezh :

• ar skol gevredadourel gall, enni Émile Durkheim, Marcel Mauss, Claude Lévi-Strauss
• ar skol gevredadourel breizhveurat, enni J.G. Frazer, Bronislaw Malinowski, A.R. Radcliffe-Brown, E.E. Evans-Pritchard
• ar skol sevenadurel stadunanat, enni L.H. Morgan, Franz Boas, Marvin Harris, Clifford Geertz)

Troet gant tu arouezel ha tu kevredadourel an denoniezh eo ar C'hallaoued, ur skourr eus argevredadouriezh eo an denoniezh hervezo ; lod denoniourion e kav dezho ned a ket ar C'hallaoued don a-walc'h e studi danvezel ha fizikel ar c'hevredigezhioù.
Liesdiskiblezheloc'h eo an doare angl-ha-sakson, pa rann an denoniezh e pevar skourr :

• an denvevoniezh, pe denoniezh fizikel, a studi emdroadur perzhioù fizikel an den, hiloniezh ar pobladoù ha diazezoù bevoniel emzalc'h an dud, pe hini o c'herent ar primated
• an denoniezh kevredadourel, a studi frammoù ar gevredigezhioù, ar politikerezh, ar gerentiezh a-douez tachennoù all ; un adskourr eo an denoniezh sevenadurel, a studi an doareoù-bevañ, ar relijionoù, ha kement tu arouezel ar c'hevredigezhoù denel — an dudoniezh eo an iskourr-mañ e gwirionez
• an denoniezh ragistorel, a studi ar c'hevredigezhoù denel a-wezhall, dre ar c'halvezadoù a zo chomet war o lerc'h
• ar genelyezhoniezh, a studi penaos e kemm ar yezhoù dre ar c'hevredigezhoù denel.

Un nebeud dodennoù studiet gant an denoniourion

An Den hag an Natur

• Homo sapiens
• Arlakadenn an emdroadur
• Kenbrimatouriezh
• Trevoniezh an Den
• Henzenoniezh
• An dinosaored

Denoniezh kevredadourel

Ar patromoù hag an dezvegoù kevredadel

• Ar sevenadur
• Ar genel
• Ar berzhourelezh keneliek
• An eskemmoù sevenadurel
• Ar rouedadoù kevredadel
• An urzhazh
• An darempredoù etre maouezed ha gwazed
• An doareoù-bevañ
• Ar gwir
• Ar c'hevredikaat hag an deskadurezh

Ar gerentiezh hag an nesañded

• Ar gerentiezh
• An nesañded : an dimeziñ
• An etreweredoù e diabarzh ar gerentiezh
• Al lignezoù

Ar frammoù politikel

• An denoniezh politikel
• Ar brezelioù

An tuioù arouezel

• An denoniezh vredel
• An denoniezh relijiel
• Denoniezh an arzoù
• Ar c'hoarioù
• Ar gomz hag al lavar
• Ar lidoù
• Arouezioù ar jestroù
• Teknikoù ar c'horf

Antropologiezh an armezh

• Armerzh ar c'hevredigezhioù hengounel
• Denoniezh an embregerezhioù

Istor an denoniezh kevredadourel

• Ar skol emdroadour :
  • Lewis Henry Morgan (1818-1881)
  • Edward Tylor (1832-1917)
  • James George Frazer (1854-1941)
• Ar skol danvezelour :
  • Karl Marx (1818-1883)
  • Leslie White (1900-1975)
  • Marvin Harris (1927-2001)
• Ar skol amledadour :
  • Franz Boas (1858-1942)
  • William H. R. Rivers (1864-1922)
• Ar skol kevredadelour c'hall :
  • Émile Durkheim (1858-1917)
  • Marcel Mauss (1873-1950)
  • Max Weber (1864-1920)
• Ar skol angl-ha-sakson :
  • Alfred Reginald Radcliffe-Brown (1881-1955)
  • Edward Evan Evans-Pritchard (1902-1973)
  • Margaret Mead (1901-1978)
  • Meyer Fortes (1904-1983)
• Ar skol dudouriel :
  • Bronislaw Malinowski (1884-1942)
  • Arnold Van Gennep (1873-1957)
• Ar skol strukturelour :
  • Claude Lévi-Strauss (1908-2009)
• Ar skol arouezel :
  • Clifford Geertz (1926-2006)

Liammoù diavaez

• Kazetenn L'Homme (fr)
• Hominidés (fr)
• Kevredigezh kanadian ar gevredadourien hag an denoniourien c'hallegerien (fr)
• American anthropological association (en)
• Mapping Transdisciplinarity in Human Sciences (en)
• Fundamental Theory of Anthropology (en)