Mont d’an endalc’had

Yersinia pestis

Eus Wikipedia

Yersinia pestis zo ur spesad bakteri bazhellek Gram-nann, anaerobek diouzh ret, eus kerentiezh an Enterobacteriaceae[1]. Lakaat a ra an dud da bakañ ar vosenn werblus. Y. pestis a c'hall ivez degas bosenn ar skevent hag ar vosenn septisemiek[2]. An tri seurt bosenn zo bet kaoz da feurioù mervel uhel e-pad ar barradoù kleñved-red en istor, en o zouez ar Vosenn Vras pe ar "Vosenn Zu". Lakaat a reer war gont houmañ ziwezhañ marv war-dro un drederenn eus poblañs Europa etre 1347 ha 1353.

Dizoloet eo bet Y. pestis e 1894 gant ur bakteriologour hag ur mezeg eus an ensavadur Pasteur, Aleksandr Yersin, e-pad ur stropad bosenn e Hong-Kong[3] Yersin a oa ezel eus skol Pasteur. Shibasaburo Kitasato, ur bakteriologour japanat stummet en Alamagn hag a implije hentenn Koch a oa ivez o klask orin ar vosenn[4]. Yersin an hini eo avat a zizoloas al liamm a oa etre ar vosenn ha Yersinia pestis. Anvet Pasteurella pestis da gentañ e oa bet badezet en-dro ar spesad bakteri e 1967.

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
War Wikispecies e vo kavet ditouroù ouzhpenn diwar-benn:

Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

  1. Collins FM, "Pasteurella, Yersinia, and Francisella". e Baron's Medical Microbiology (Baron S et al, eds.), 4e embannadur, Univ of Texas Medical Branch, 1996 [1], ISBN 0-9631172-1-1
  2. Ryan KJ; Ray CG (editors) Sherris Medical Microbiology, 4e embannadur, pp. 484-8, McGraw Hill, 2004, ISBN 0-8385-8529-9
  3. Bockemühl J, "100 years after the discovery of the plague-causing agent-importance and veneration of Alexandre Yersin in Vietnam today", Immun Infekt, levrenn XXII, pp 72-5, 1994
  4. Howard-Jones N, "Was Shibasaburo Kitasato the discoverer of the plague bacillus?", Perspect Biol Med, XVI, 292-307, 1973