Schtroumpfed
Troioù-kaer ar Schtroumpfed a zo ur rummad bannoù-treset belgiat gant an tresour Pierre Culliford (Peyo e anv-treser). Kontañ a ra istor ur bobl faltaziek tudennigoù bihan glas, a vev en ur gêriadennig kollet en ul lec'h bennak en Europa.
Donedigezh ar ger "Schtroumpf"[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Hervez kont, ar ger a vefe bet distaget e-kerzh ur pred m'en defe Peyo goulennet digant Franquin reiñ holen dezhañ evel-mañ :
(« passe-moi le... Schtroumpf ! »)
ha kendalc'het ar gaozeadenn ganto er yezh "schtroumpf". Ret eo gouzout e vez distaget schtroumpf evel en alamaneg : strumpf. Talvezout a ra "loer". E saozneg e vez graet gant "smurf". E brezhoneg e oa bet graet gant "schtroumpf", evel er yezh orin, en daou albom troet hag embannet gant Bzh5.
Gwelet evit ar wech kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Diskouezet e oa bet Schtroumpfed evit ar wech kentañ e 1958 el levr bannoù-treset Johan et Pirlouit, "La flûte à six schtroumpfs". Ken plijet ma oa bet al lennerien, amzer goude, Ar Schtroumpf Meur hag e bobl holl heñvel a veze gwelet muioc'h-mui ha deuet e oa an tudennoù da vezañ puilhoc'h, gant donedigezh Schtroumpf e Lunedoù, ar Schtroumpf farser, ar Schtroumpf kreñv...
Doare tro ar bed evit ar Schtroumpfed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ezteorikel e tremen istorioù ar Schtroumpfed da vare ar grennamzer. Pep schtroumpf zo tro-dro 100 vloaz, nemet ar Schtroumpf Meur zo 542 vloaz. Ar bobl-se a vev en ur gêriadennig e-kreiz ur c'hoad graet "ar Vro Daonet" (le Pays Maudit) anezhañ. Diaes eo da lec'hiañ war ur gartenn, met en Europa e hañval bezañ.
E-keñver o denheñvelegezh ober gant ul lezenn dre zek evit ar Schtroumpfed. Dek gwezh bihanoc'h int, met bevañ a reont dek gwezh koshoc'h. "Genel" a ra ar Schtroumpfed e-kerzh an noz pa vez al Loar leun ha glas. Degaset e vez ar re nevez ganet gant ur c'hwibon. Ar Schroumpfez ha Sasette (an div blac'h schtroumpf nemete e bed Peyo) zo bet ganet en un doare ispisial rak krouet int bet gant Gargamel.
Ar sorser Gargamel hag e gazh Azrael eo daou enebour pennañ ar Schtroumpfed. Gargamel en deus c'hoant da implij ar Schtroumpfed evit krouiñ maen ar furien. Azrael, eñ, a garfe debriñ anezho.
Boued muiañ-karet ar Schtroumpfed eo ar salsaparella (plant dezhe delioù bras — evit ur schtroumpf d'an nebeutañ). Bevañ a reont e tiez stumm kebell-touseg dezhe.
N'eus ket a lezennoù skrivet evit ren buhez ar Schtroumpfed, talvoudoù moral ha doujañs nemetken. Gwezhioù zo e klaskont lakaat e pleustr doareoù bevañ tost da re an dud, met atav e sav kudennoù, hag adkouezhañ a reont war o zreid dre ma welont eo gwelloc'h dezho bevañ hep seurt reolennoù.
Yezh ar Schtroumpfed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ar schtroumpfeg eo yezh ar Schtroumpfed. Disheñvel eo doare kaozeal gant "Schtroumpfed an Norzh" ha "Schtroumpfed ar Su". Ar re-se a lâr, evit "tire-bouchon", "schtroumpf-bouchon" hag ar re all, "tire-bouschtroumpf". Met ar gudenn a c'hoarvez nemet en un nebeud degouezhioù ; mod-all e vez cheñchet ar verboù da "schtroumpfañ" hag an anvioù da "schtroumpf(où)".
Un nebeud Schtroumpfed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Ar Schtroumpf Meur, Schtroumpf e Lunedoù, ar Schtroumpf Gnap Gnap, ar Schtroumpf Nij, ar Schtroumpf Strak, ar Schtroumpf Chaker, ar Schtroumpf Kreñv, ar schtroumpf Farser, ar Schtroumpf Lipous, ar Schtroumpf Lezirek, ar Schtroumpf Sonour, ar Schtroumpfez, ar Schtroumpf Peizant...
An albomoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1- Les Schtroumpfs Noirs
- 2- Le Schtroumpfissime
- 3- La Schtroumpfette
- 4- L'Oeuf et les Schtroumpfs
- 5- Ar Schtroumpfed hag an Torrakoag (albom troet e brezhoneg)
- 6- Le Cosmoschtroumpf
- 7- L'Apprenti Schtroumpf
- 8- Histoires de Schtroumpfs
- 9- Schtroumpf Vert et Vert Schtroumpf
- 10- La Soupe aux Schtroumpfs
- 11- Ar Schtroumpfoù Olimpek (albom troet e brezhoneg)
- 12- Le Bébé Schtroumpf
- 13- Les P'tits Schtroumpfs
- 14- L'aéroschtroumpf