Republik Sokialour Labourerion Finland
Ur Stad Komunour berrbad e oa Republik Sokialour Labourerion Finland bet krouet da heul un dispac'h sokialour d'ar 18 a viz Genver 1918 e Finland goude an Dispac'h bolchevik e Rusia. Kaset e oa bet da benn an dispac'h gant tuad stourm Strollad Sokialour Demokratel Finland dreist-holl gant Otto Ville Kuusinen en e benn. Savet e oa bet ur gouarnamant, anvet Kuzul Kannaded ar Bobl, hag a grogas da vreutaat diwar-benn ur feur-emglev mignoniezh gant Rusia Soviedel, bet sinet e Petrograd d'ar 1añ a viz Meurzh. En em staliañ a reas Republik Sokialour Labourerion Finland e su ar vro nemetken ha mont a reas da get e miz Ebrel 1918 pa oa bet trec'h ouzh ar Warded Ruz ar Warded Wenn, gant skoazell Impaelouriezh Alamagn da geñver Brezel Diabarzh Finland.
Levezonet-don e oa bet ar Vonreizh raktreset evit ar Republik Sokialour gant ar sokialdemokratelezh, diazezoù frankizour Disklêriadur Dishualded ar Stadoù-Unanet gant sistem ar c'hantonoù lakaet e pleustr e Suis. Pal pennañ ar republik e oa adwelet doare mont en-dro ar gevredigezh dre lakaat da dalvezout un demokratelezh parlamantel diazezet war an emrenerezh broadel ha divizoù ar bobl. Daoust ha ma vezent brudet a-walc'h d'ar mare-se ne oa ket komz eus diktatourelezh ar proletariad nag eus lakaat ar servijoù foran hag an armerzh da zont da vezañ dindan beli ar galloudoù foran ar gouarnamant.
Disheñvel a-walc'h e oa an emsavadeg bet kaset da-benn e Finland diouzh Dispac'h Miz Here pe c'hoazh diouzh meur a emsavadeg all a zegouezhas dre Europa a-bezh, evel da skouer Republik Soviedel Hungaria pe Republik Soviedel Munich.
E dalc'h Rusia Soviedel e oa ar Republik yaouank ha sur-mat, ma vije bet tu dezhi da vont pelloc'h, e vije aet war un hent mui-ouzh-mui levezonet gant ar volchevegezh.
Mont a reas da get ar Republik e-kreiz ar Brezel Diabarzh ha lazhet e voe meur a ezel eus ar Strollad Sokial Demokratel hag en em disrannañ a reas ar strollad, bet savet Strollad Komunour Finland diwar unan eus an tuadoù gant Kuusinen ouzh e benn e repu e Moskov.
Gwelit ivez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- (en) Testenn-skrid ar Feuremglev Mignoniezh etre Republik Sokialour Labouerion Finland ha Rusia Soviedel Text of the Russian-Finnish treaty.
- (en) Skridoù bet savet gant Lenin diwar-benn Republik Sokialour Labouerion Finland